Oproep - petitie geboortezorg

pijn hoort erbij

Geboren worden, net als overlijden, gaat gepaard met pijn en ongemak. Ik denk dat we dat steeds minder accepteren omdat we er ook iets aan kunnen doen. Dat we daarmee ook een prijs betalen in het risico op complicaties en ingrepen nemen we voor lief.
Het is steeds onnatuurlijker om 'pijn' bij de bevalling normaal te vinden. Dat ben je al een beetje een afwijking van de norm geworden.

Eigen bijdrage ziekenhuisbevalling

Ik heb eens nagedacht over die eigen bijdrage voor een ziekenhuisbevalling en ik geloof toch dat ik wel begrijp dat die gevraagd wordt. Thuis worden er ook kosten gemaakt rond de bevalling. Extra wasgoed, materiaal voor tijdens de bevalling, e.d.. Ik zie het als bijdrage in de service. Het is 'maar' 33 euro per dag. Als je geen medische indicatie hebt is er geen reden om te denken dat je er langdurig zult moeten verblijven. Als je die kosten niet op kunt brengen, begin je wel heel arm aan je ouderschap. Dat kan natuurlijk, maar je bent 9 maanden zwanger, waarvan toch minstens 7 bewust, dan is er tijd genoeg om wat opzij te leggen, of hulp te zoeken voor als de rekening op de mat valt.

Ik kan me voorstellen dat hier op gereageerd wordt met dat het nog steeds meten met twee maten is. Waarom wordt die eigen bijdrage niet gewoon in de premie doorberekend zodat niemand die extra kosten voelt? Ik zit nu weer een beetje in dat 'wereldje' en er wordt voor meer een eigen bijdrage gevraagd. Kosten die erg belastend kunnen zijn voor wie echt iets nodig heeft. Als ik eerlijk ben heb ik liever dat iets positiefs als een vrijwillige ziekenhuisbevalling wat meer kost, 33 tot 66 euro in de meeste gevallen vermoed ik, dan dat zorg voor iedereen die echt ziek is duurder wordt. Daar zijn nu al genoeg schrijnende gevallen van te noemen.

Nou ja dat bedoel ik dus

We moeten allemaal heel erg voor keuzevrijheid zijn blijkbaar en de petitie ondertekenen maar pijn hoort er nou eenmaal bij en het is toch wel zonde als iemand van te voren besluit voor pijnmedicatie te kiezen en zo'n extra bijdrage is niet belastend. Ik weet dat die bijdrage niet gevraagd wordt als je inderdaad kiest voor pijnbestrijding maar wie dus zonder pijnbestrijding in het ziekenhuis wil bevallen zonder indicatie moet die bijdrage wel betalen. Het gaat mij er helemaal niet om het veel geld is en of de meeste mensen dat niet zelf kunnen betalen. Het gaat mij om de symbolische waarde van het feit dat er voor een van de keuzes dus een drempel is. De keuzevrijheid is nu dus ook helemaal niet volkomen. Geen keuzevrijheid dus die twee kanten opgaat maar alleen een keuzevrijheid als het gaat om het ondersteunen van thuis bevallen.

En ik heb nog nooit begrepen waarom de keuze voor pijnbestrijding in Nederland zo wordt afgewezen. Gelukkig komt daar de laatste jaren verandering in. Ik zou elke zwangere vrouw van harte een ruggenprik aanbevelen. Maakt de bevalling veel aangenamer.

Risico's Jaina

"En ik heb nog nooit begrepen waarom de keuze voor pijnbestrijding in Nederland zo wordt afgewezen"

Het risico op complicaties en medische ingrepen wordt niet begrepen.

Inderdaad (nav bijdrage van AnneJ)

Ik vind het helemaal niet zo'n positieve ontwikkeling dat we in Nederland steeds vaker naar pijnbestrijding bij een bevalling grijpen. Dat het daarmee automatisch de status van medische indicatie krijgt en de eigen bijdrage hierdoor vervalt, vind ik niet terecht. Het kan zelfs in de hand werken dat vrouwen daar dan maar voor kiezen, terwijl hun bevalling probleemloos zonder pijnbestrijding had kunnen verlopen. Ik vind dat er een lijn getrokken moet worden. Is de keus vrijwillig, eigen bijdrage. Is er iets aan de hand, waardoor de zwangerschap en bevalling terecht een medisch karakter heeft, dan geen eigen bijdrage.

Ik vind de uitspraak dat je iedere vrouw een pijnloze bevalling zou willen aanbevelen ook een beetje vreemd. Waarom zou ik dat willen? Waarom zou je een ander al van te voren bang maken met zo'n uitspraak? Ik ben ik en hoef niet pijnloos en heb misschien een hogere pijngrens dan een ander, waardoor ik dezelfde pijn niet als onoverkomelijk ervaar.

Bevallen, pijn

Iedere vrouw zal van tevoren vragen hebben over hoeveel pijn een bevalling kan doen en hoeveel ze aankan. Bij voorbaat kiezen voor zo pijnloos mogelijk, dat zou ik niet willen. Het moet te doen zijn, als het even kan, je moet serieus genomen worden. Maar bevallen zonder pijn, nee. Ik vergelijk het met topprestaties in de sport. Ook die doen pijn, en ik maak me sterk dat sporters niet verlangen naar ' pijnloos winnen'. Een kind op de wereld brengen is een ultiem moment. Kostbaar, groots. Dat het wat kost, fysiek en mentaal, dat past er helemaal bij.

Tonny
( 2 bevallingen thuis, 2 ziekenhuis, voldaan over allevier, al heb ik bij de keizersnede onder totale narcose het geboortemoment zeer gemist!!)

tja Tonny

Als je pijn als een optie aanvaard ben je een reliek uit een voorbije tijd.

Nav AnneJ

" Ik denk dat we dat steeds minder accepteren omdat we er ook iets aan kunnen doen"

Dat heet in het algemeen ook wel vooruitgang

Wat pijnbestrijding betreft: stropopalarm. Ik geloof niet dat er veel vrouwen zijn die van mening zijn dat bevallen geheel pijnloos moet en kan. Het is wel een prettig idee dat als je zelf vindt dat het niet meer gaat, er hulp geboden wordt. Wordt. Dus niet dat men misschien de goedheid wil hebben om de mogelijkheid te overwegen om wellicht tijdens kantooruren te bellen met de anaesthesist. En dat je dan het idee krijgt dat je eigenlijk niet moet zeuren.

Overigens: mij is dat niet overkomen. Bij mijn eerste wilde ik zoals ik al eerder zei naar het ziekenhuis. Toen de vk mij thuis bezocht had ik al enige tijd forse weeën en maar 1 cm ontsluiting. Dat zag ik somber in, dus ik gaf aan pijnbestrijding te willen. Zowel de keuze voor een ziekenhuisbevalling als die voor pijnbestrijding werden door mijn vk zonder enige discussie geaccepteerd. Qua keuzevrijheid zat het dus helemaal goed (tegen de tijd dat men klaar was met alle monitortjes en metingen was de ontsluiting alsnog volledig dus daarom kwam die pijnbestrijding er uiteindelijk toch niet, maar dat terzijde)

Er zijn overigens ook vormen van pijnbestrijding die minder ver gaan dan een ruggeprik (lachgas, bijvoorbeeld). Ik heb begrepen dat men dat in de VS en Engeland wel toepast, hier hoor je er niks over. Waarom niet, vraag ik me dan af.

Ik heb het stukje op de openingspagina van het forum niet gelezen, uit de kop leid ik af - maar dat kan dus ten onrechte zijn - dat Smulders ook visioenen schetst dat standaard keizersnedes gegeven gaan worden. Dat lijkt me echt flauwekul. Zowel vanwege de evidente medische nadelen van een niet-noodzakelijke keizersnee als vanwege de explosief stijgende kosten zal daar echt wel paal en perk aan gesteld worden. Als je je publiek met dat soort angstvisioenen moet bestoken heb je kennelijk gebrek aan echte argumenten, denk ik dan.

Hier trouwens nog een aardig stukje over 'eigen keus', geheel in lijn met wat Tsjor opmerkt http://ashatenbroeke.nl/2013/07/29/baren-doe-je-niet-omdat-het-zo-leuk-is/

Groeten,

Temet

AnneJ

Sorry hoor, maar daar ben ik het niet mee eens. Juist dit soort uitspraken zorgen ervoor dat jongere generaties al bij voorbaat op hun beentjes staan te trilen bij het idee alleen al.

Als mijn eigen dochters pijnbestrijding willen bij hun bevallingen, zal ik echt niet gaan drammen dat ze het zonder moeten proberen. Het zal hun beslissing zijn. Maar ik vind het jammer dat 'moderne' vrouwen pijn bij een bevalling als iets onnodigs zijn gaan zien. Ik zie die behoefte aan steeds minder ongemak tijdens een bevalling als een steeds grotere verwijdering van wat 'natuurlijk' is. Nog even en onze huisdieren moeten ook en masse aan de ruggeprik, omdat het zo zielig voor de hond/kat is.

Pijnbestrijding genuanceerd

Iedereen moet tegen een beetje pijn kunnen. Ik heb het ook zónder willen proberen. Eigenlijk wel bijzonder want wie een kies laat vullen, klusje van een half uur, krijgt ook automatisch een verdoving aangeboden.

Maar als je echt de longen uit je lijf ligt te schreeuwen van de pijn (omdat, zoals achteraf blijkt, je baarmoeder wat anders in je lijf ligt dan bij de meeste vrouwen) en vervolgens nog vele nachtelijke uren moet overbruggen omdat de anaesthesist pas weer om half negen aanwezig is...

Nee, sorry. Ik heb het geprobeerd maar het werkte niet.
De volgende bevalling van hetzelfde laken een pak, toen gelukkig wel een anaestesist in de nacht. Maar opnieuw heb ik héél diep moeten gaan voor werd besloten dat dit wel een beetje veel van het goede was.

Ik heb het dus geprobeerd (de eerste keer bewust omdat ik het mee wilde maken, de tweede keer gedwongen want "ach, mevrouw, de tweede keer is vaak makkelijker").

Er wordt voor je beslist. Toevallig nét dat aspectje waar mevrouw Smulders zo op tegen is. Ook de vrouwen die wél van tevoren al willen beslissen dat ze pijnbestrijding willen.

Als ik naar de tandarts ga, krijg ik de verdoving al aangeboden.
Toen ik een paar jaar geleden een gastroscopie kreeg mocht ik kiezen of ik een roesje kreeg. Ik hoefde er niet om te vragen, het werd me aangeboden. Ik mocht zelf bepalen of ik ja of nee zei. Bij de tandarts zei ik ja, bij de gastroscopie heb ik het zó geprobeerd.

Maar met bevallen heb je maar flink te zijn. Ook als je er eigenlijk heel erg tegenop ziet, net als veel mensen die toch maar wel een roesje nemen bij de gastroscopie. En dat men flink wil zijn moet ieder voor zichzelf bepalen! Maar ga dat niet voor een ander bepalen.

Ook dát is zelfbeschikking.

niet voor een ander bepalen

Gelukkig heb ik geen vreselijke bevallingen gehad en ik heb geen hoge pijngrens, maar heb geluk gehad met vlotte bevallingen. Ik ben voor vrouwen die wel langdurige en (zeer) pijnlijke bevallingen hebben blij dat de keuze voor pijnbestrijding nu wel mogelijk is.

Kaaskopje

Jij vindt pijnbestrijding bij een bevalling dus onnatuurlijk, als ik het goed begrijp.
Begrijp ik het dan ook goed dat jij je kies zonder verdoving laat trekken of andere nodige ingrepen/behandeling zonder pijnstilling in welke vorm dan ook laat doen?

Lachgas

http://medischcontact.artsennet.nl/archief-6/tijdschriftartikel/88824/partus-en-pijn-hoeven-nergens-hand-in-hand.htm

"Lachgas was vele jaren in gebruik, heeft mogelijk enige analgetische werking, maar is vooral sederend: ‘Lachgas helpt niet omdat vrouwen minder pijn hebben, maar omdat de pijn hen minder interesseert’.2"

"In Nederland werd het in 2004 door de Inspectie voor de Volksgezondheid en de Arbeidsinspectie geweerd van locaties die niet beschikten over adequate afzuigsystemen, zoals bijvoorbeeld verloskamers en eerstehulpposten, wegens onduidelijkheid over mogelijke schade van chronische lachgasblootstelling aan de (zwangere) medewerkers.4"

Wied

Tijdens mijn zwangerschap kreeg ik van een vriendin een boek te leen waarin vrouwen wied rookten tussen de weeen door. Dat was natuurlijk nogal lachwekkend.
Maar misschien is dat helemaal geen gek idee bij je thuisbevalling. En niet hoeven soebatten om pijnbestrijding. Of toch maar naar het ziekenhuis gaan omdat dat medisch is.
http://www.zamnesia.nl/content/184-de-geschiedenis-van-medische-cannabis
In 1854 noemden de Dispensatory van de Verenigde Staten vele toepassingen voor cannabis extracten, waaronder het gebruik bij jicht, neuralgie, tetanus, hondsdolheid, cholera, convulsies, spastici, hysterie, depressie, krankzinnigheid en baarmoeder bloedingen en voor gebruik bij weeën tijdens de bevalling.

Wiet dus

En geheel natuurlijk.

waar staat wat

Inmiddels heb ik het stuk van Smulders op de openingspagina wel gelezen en daarin zegt ze niet dat de nieuwe plannen ertoe zouden leiden dat iedereen standaard een keizersnee krijgt. Wel zegt ze dat wij hier geen idiote Amerikaanse toestanden hebben zoals veel te veel keizersneden omdat we hier zowel verloskundigen als gynaecologen hebben en die groepen elkaar scherp houden.
Wat logisch klinkt, alleen zijn er veel landen die het anders geregeld hebben maar vziw toch geen 'idiote Amerikaanse toestanden'.

Maar goed, de kop dekt de lading niet, Smulders is genuanceerder op dit punt dan de kop doet vermoeden.

Wat ik me wel afvraag is waar die plannen eigenlijk staan. En dan met name het idee dat de zelfstandige verloskundigenpraktijken zouden moeten ophouden, dat alle verloskundigen bij ziekenhuizen in dienst zouden moeten komen en dat alle zwangeren voor alle controles naar het ziekenhuis zouden moeten. Smulders zegt dat die plannen 'in alle stilte' worden gesmeed en op de site van de vereniging van gynaeologen zie ik er zo gauw niks over.

Het kan best waar zijn, maar waar staat het? Weet iemand dat?

En AnneJ: als lachgas helpt, maakt het weinig uit waarom.
Het is, heb ik wel eens gelezen, niet geheel onschuldig en de zorgverleners zouden er problemen mee kunnen krijgen als ze er te vaak aan worden blootgesteld (voor de barende vrouw zelf maakt het weinig uit, die bevalt niet dagelijks). Dat strookt met wat jij meldt over afzuiginstallatie. Maar als het werkt, investeer dan in betere afzuiginstallaties. Zo'n ruggeprik is ook geen grapje, dit is een stuk minder belastend (ik las er wat over, ik meen in Slate dus dan was het Amerikaans. Het spul werkt zolang je het inademt. Hoef je niet meer, of vind je het effect vervelend, dan haal je de inhaler weg en verdwijnt het effect direct. Het is daarmee heel goed te doseren, en stilliggen is niet nodig).
Dat verhaal over de noodzaak van afzuiging maakt wel meteen duidelijk dat het geen middel is voor thuisbevallingen, waar de vk dan het risico op te frequente blootstelling loopt.

Wiet zou kunnen. Behalve voor niet-rokers, want wie niet rookt kan ook niet blowen, heb ik ooit tot mijn schade ondervonden. Spacecake is geen optie want dat kan niet goed gedoseerd worden.

groeten,

Temet

Pijnbestrijding

Een bevalling met ruggenprik is (helaas) niet volledig pijnvrij dus wees wat dat betreft gerustgesteld. Het blijft toch nog wat afzien. Wat blijkbaar noodzakelijk is volgens sommige mensen.
Ik vind het uiteraard prima als vrouwen kiezen voor een bevalling zonder enige vorm van pijnbestrijding. Net zoals ik het ook prima vind als mensen zonder verdoving een kies willen laten trekken. Doe inderdaad vooral wat je wilt. Maar laat inderdaad de opties beide kanten opgaan.

Maar ik zie nog steeds niet in waarom pijn lijden bij een bevalling er zo helemaal bijhoort en dat je daar alleen wat aan moet doen als het echt niet anders kan. Ik heb nooit iemand horen zeggen hoe enorm goed het is om een kies zonder verdoving te laten trekken en dat die pijn toch wel helemaal bij de ervaring behoort.

die kies

Die kies trekken met of zonder verdoving heeft verder geen consequenties. Hooguit nadelen als je niet verdooft. Dat lijkt me voor de tandarts ook niet meer adekwaat werken.
Pijn bestrijding bij een baring kan de vordering van de baring in de weg gaan zitten zodat er alsnog een kunstverlossing nodig is en dat is ook zo dat is geen sprookje.

Het probleem is groter

Hier kun je binnenkort niet meer thuis bevallen, de spoedeisende hulp moet sluiten als het aan de zorgverzekeraars ligt. Het dichtsbijzijnde ziekenhuis is dan drie kwartier rijden. Als je tenminste niet in de file staat....

Ruime tandartservaring

En ik vind de pijn bij de tandarts/ kaakchirurg van een compleet andere orde. En daarbij is het een gebeurtenis die je machteloos ondergaat, vullen, trekken, wortelkanaalbehandelingen.

De pijn bij de bevalling leidt tot iets, de geboorte van je kind, bij die pijn ben je actief betrokken, daar werk je mee mee, zeker in de laatste fase.

Reliek

Oh ja, dat ben ik zeker. Ik ben de 50 ruimschoots gepasseerd.

Maar ga eens in op de pijn die sporters doorstaan? Die hoort er helemaal bij.

Sporters

Als sporters er voor konden kiezen om geen pijn te hebben zouden ze dat ook doen. Tenzij het ten koste van de prestatie zou gaan.
Maar bij een bevalling kan het ten koste van de prestatie gaan maar dat hebben we er voor over om dat de pijn te angstaanjagend kan zijn.

ik denk dat de ervaring wel groter is

zonder verdoving.
Ik denk dat voor sporters de lol een stuk minder zou zijn als je makkelijk de berg op zou fietsen of wat dan ook. Bij sporten of een bevalling heb je een prachtig doel voor ogen, bij een vervelende medische behandeling niet, dat maakt veel uit.

Neemt niet weg dat er moeilijk moet worden gedaan over pijnbestrijding als het niet lekker gaat. In normale gevallen, als een bevalling goed en vlot genoeg verloopt is het denk ik niet nodig. Ik zou zeggen eerst zonder proberen en als het niet gaat moet het er wel zijn.

Bij mijn eerste heb ik wel een vorm van pijnbestrijding gehad (pethidine) omdat de bevalling al zooo lang duurde. Ik was al meer dan 24 uur aan het staan/lopen met weeën en ik kon gewoon niet meer. (en al ruim 30 uur wakker Het was niet eens zo pijnlijk, maar ik was helemaal op. Ik moest wel enorm zeuren om de pijnstilling want dat kon eigenlijk niet meer bij 8 cm ontsluiting (maar die laatste 2 cm. duurden dan ook 7 uur, dus ik kreeg het uiteindelijk toch).

De tweede helemaal zonder gedaan (wel ziekenhuisbevalling) en ik was helemaal in de gloria. Het zullen de endorfinen en dergelijk wel geweest zijn die je hersenen aanmaken, want ik vond zelfs tijdens de bevalling (en helemaal erna ondanks heftige weeën dat iedereen dit eens moest meemaken. Met wat ik nu weet zou ik het wel jammer vinden als ik op voorhand een roesje of ruggenprik zou krijgen aangeboden. Dat zou de ervaring veel minder intens gemaakt hebben. Denk ik. Weet ik niet zeker natuurlijk.

Als het goed gaat

Omdat het allemaal goed ging was mijn thuisbevalling een geweldige ervaring. Had ik niet willen missen. Je wordt meegesleept in een soort oergeweld en zoon kwam er rustig aan uitzeilen onder gedempt licht en zachte stemmen. Hij heeft niet eens gehuild. Leek mij intens aan te kijken. Ik was tijdens de wachttijd wel wat gespannen hoe het met de pijn zou gaan maar ik realiseerde me dat alles voorbij gaat dus ook als het pijn doet gaat het voorbij. Je geeft je over.
En alles om je heen helpt om het draaglijk te maken. Je zelf gekookte eten, je warme douche, je eigen bed, je mag je bewegen zoals je het zelf goed uitkomt, je eigen mensen waarvoor je nog lang zelf de deur opendoet, je frisse neus in de tuin, de sterrenhemel na afloop.
Het zou jammer zijn als zo'n ervaring in de toekomst niet meer mogelijk zou zijn.

Tandarts

Ik vind het altijd een beetje een dooddoener om met de tandarts aan te komen bij dit onderwerp. Pijn ten gevolge van medische ingrepen horen niet bij ons. Daar is niet veel natuurlijks aan. Maar vrouwen zijn wel gebouwd op een bevalling. Natuurlijk is het niet zomaar wat en doet het best pijn, maar waarom zou de mens uitgerekend niet met die pijn om kunnen gaan en verwachten we dat wel van andere dieren? Bij dieren maken we ook onderscheid tussen medische ingrepen als tanden trekken of castreren en een bevalling.

Ik ben overigens niet kost wat kost tegen pijnbestrijding. Ik kan me voorstellen dat er situaties zijn dat de pijn te erg is of 'zinloos'. Die laatste situatie heb ik meegemaakt. Als je een levend kind in je armen kunt sluiten, doet dat wonderen voor hoe je de pijn van de bevalling herinnert. Heb je na de bevalling geen levend kind, dan heeft de pijn van de bevalling totaal geen bevredigend nut gehad. Bij die bevalling is mij dan ook verdoving aangeboden en dat heb ik aangenomen.

welke sport duurt 24 uur?

Even gegoogled, de gemiddelde duur van een eerste bevalling is 24 uur. Daarbij vraag ik mij af welke sport je kunt doen met de pijn van weeen. Nogmaals ik heb het niet slecht gehad, maar de vergelijking van pijn tijdens de bevalling of pijn bij topsport vind ik nergens op slaan.

AnneJ

Het medische argument klopt inderdaad. Dat vind ik tegelijk ook het enige logische argument om tegen pijnbestrijding te zijn. Onderzoeken verschillen maar door gebruik van een ruggenprik is de kans op een kunstmatige verlossing inderdaad groter. Dat is zeker iets om rekening mee te houden. Het maakt de bevalling niet gevaarlijker voor de baby in principe. Wel kan hierdoor natuurlijk het herstel langer duren. Ik ben ook zeker een voorstander van eerlijke voorlichting waarin ook de nadelen van pijnbestrijding besproken worden met de vrouw. Uiteindelijk moet het haar keuze zijn. Ik ben zeker een voorstander van keuzevrijheid. De vrouw moet zelf kunnen beslissen of ze voor pijnbestrijding kiest en daarbij hoort een eerlijke voorlichting inclusief de eventuele nadelen.

Verder

Verder vind ik alle verhalen over mooie bevallingen zonder pijnbestrijding prachtig maar vooral omdat het de eigen keuze is van deze vrouwen. Ik zou zelf een andere keuze maken. Ik heb ook andere keuzes gemaakt. Ik ben blij dat ik die vrij kon maken. Ik wil ook dat andere vrouwen die vrij kunnen maken zonder vooroordelen of dedain of enig gevoel van jammer als iemand wel kiest voor pijnbestrijding.
Ook bij een makkelijke en vlotte bevalling is de keuze voor pijnbestrijding helemaal niet vreemd.
En net zoals jullie vrouwen die mooie ervaring gunnen van het bevallen zonder pijnbestrijding (al dan niet thuis) gun ik vrouwen die fijne ervaring van een bevalling zonder al te veel pijn met behulp van medicatie.

Overigens

Vind ik dit niet perse een kwestie waar (iets) oudere vrouwen perse een heel ander idee over hebben. Ik ben van dezelfde generatie als Kaaskopje en Tonny ongeveer en mijn ideeën zijn dus anders.
Ik heb eigenlijk ook geen idee hoe jongere vrouwen daar nu over denken. Voor mijn schoondochter en voor mijn dochter was inderdaad de keuze voor pijnbestrijding volkomen logisch. Echter zij zijn niet in Nederland bevallen en krijgen dus weinig van dit debat mee.

Mijn schoondochter kreeg de keuze met of zonder keizersnee. Men dacht dat zonder wel zou lukken om natuurlijk te bevallen maar haar bekken was nogal nauw dus het was vast een vrij zware bevalling geworden werd ingeschat dus vandaar dat ze een vrije keuze kreeg. Zij heeft toen de keuze gemaakt voor een keizersnee dus automatisch ook voor een ruggenprik.

Mijn dochter is wel natuurlijk bevallen maar met een ruggenprik. Ik was niet bij die gesprekken dus ik weet niet hoe dat ging maar de keuze zelf had ze zo gemaakt. In het ziekenhuis bevallen is hier de norm dus dat was sowieso niet iets waar ze mee bezig was. Je kan hier ook wel thuis bevallen maar het valt veel meer buiten de norm dus dan krijg je automatisch dat alleen vrouwen hiervoor kiezen die daar natuurlijk al redelijk uitgesproken gedachten over hebben.