Herdenken op 4 mei hoort dat bij de opvoeding?

Foutje...

In 1990 al is er een einde gekomen aan de 5 jaar cyclus. Vanaf toen is het weer een jaarlijkse feestdag geworden. Het is alleen niet zo dat de meeste werknemers dan ook vrij zijn, zoals bijvoorbeeld op koningsdag.
Ik heb het wel meegemaakt dat het om de 5 jaar was, dan was je meestal ook vrij. Nu is het vooral afhankelijk van je cao of je vrij hebt.

Wageningen is ook wel de navel van bevrijdingsdag, hoor. Daar staat immers Hotel de wereld, waar de capitulatie van Duitsland plaatsvond. Dat 5 mei voor Wageningen een vrije dag is lijkt me dan wel op zijn plaats

jarig op 5 mei

Toen ik kind was, was er gewoon school, ook later op het HBO.
Ik trouwde iemand die vele jaren op het gemeentehuis werkte, die was op mijn verjaardag thuis. Op mijn werk (facilitaire dienst zorginstelling) telt men 5 mei als feestdag, in die zin dat er vrijwilligers bij de receptiebalie zitten en geen betaalde krachten. In familie-vriendenkring verscheidene basisschoolleerkrachten, de een werkte wel(dit jaar voor het eerst in vele jaren), de ander niet.

Dodenherdenking als plechtigheid wordt trouwens door steeds meer mensen bezocht, hier ter plaatse. Opvallend. En alle generaties.

traumaatje van 4 mei?

Intussen is het alweer 6 mei maar hier is 4 mei beladen. Man is jarig op die dag. Zijn ouders, nu hoogbejaard, hebben de oorlog nog meegemaakt en zijn vader is Indië-veteraan. Dat betekent dus dat de verjaardag van manlief altijd een intens treurige dag was waarbij de vlag halfstok ging. Wanneer man vragen stelde aan zijn vader over de oorlog of over Indië dan kwam er nooit antwoord. Over de oorlog werd gezwegen.
Deze combinatie van factoren heeft bij man tot een grote angst en afkeer van oorlog en geweld geleid. Hij heeft dienst geweigerd en vervangende dienstplicht gedaan.
Op 4 mei wil hij nu gewoon zijn verjaardag vieren en niet stil zijn en geen t.v. aan hebben. Ik vind dat moeilijk, zeker met twee puberzonen. De verjaardag verzetten, dat doen we nu vaak, en soms zijn we in het buitenland op vakantie waar we 4 mei laten voor wat het is. Dit jaar waren we niet weg en de kinderen moesten spelen met de muziekvereniging. Ze wilden niet gaan; al die treurmuziek vonden ze niks en die hele dodenherdenking ook niet. Oudste lijkt ook bang te zijn (overgeërfd?). Ik ging voor het eerst een beetje door het lint. Hoezo niet gaan? Als je van een vorige generatie was geweest, had je in dienst gemoeten, was jij misschien wel geroepen om Nederland hier of in den vreemde te dienen. Nu hoef je alleen maar even te spelen om anderen te troosten en de vrijheid te eren. Kortom, na een emotioneel gesprek togen de heren naar de herdenking om het Wilhelmus te spelen. Ik ging kijken.
Het blijft lastig bij ons: 4 mei.

Tonny

Alsnog gefeliciteerd met je verjaardag! Dat was dan destijds voor jouw moeder een dubbele bevrijdingsdag.

skik

vakantie

Gaan de mensen hier die wel actief herdenken nu ook expres niet op vakantie rond 4/5 mei?

AnneJ zei het al: natuurlijk kun je tijdens vakantie ook herdenken. Mijn opmerking: wat een aparte vraag. Herdenken is toch niet afhankelijk van de tv-beelden of de bijeenkomsten? Geloven doe je toch ook niet alleen in de kerk? Het gaat om het moment. Ik kan me overigens wel voorstellen dat je in het buitenland ietwat uit het ritme bent en het makkelijker vergeet dan thuis. Niet helemaal, maar ik zie mezelf wel in staat om rond half 9 verschrikt mijn hand voor mijn mond te slaan en uit te roepen "oh help we zijn te laat!" Maar de intentie om het te doen zal er wel zijn.

5 mei vrij

De vijfjaarscyclus is er in zekere zin nog wel, maar op vrijwillige basis. In sommige CAO's, zo las ik, is opgenomen dat iedere 5 jaar 5 mei vrij is.

Ik heb altijd een beetje een sneu gevoel bij scholen die gewoon les gaan geven. Overal zijn festivals, laat die kinderen toch lekker meedoen.

Scholen zijn op 5 mei toch altijd dicht?

5 mei hoort ook bij de meivakantie.. volgens mij is er geen enkele school open. Net zoals gemeente-instellingen.

Bij ons

De kinderen hebben vanaf een jaar of vier, vijf (net hoe het uitkwam) meegekeken naar een meegedaan met de herdenking op tv. In simpele bewoording uitgelegd en verteld dat ze twee minuten stil moeten zijn en daarna hun vragen mogen stellen. (Ja, als je in die twee minuten een arm breekt mag je praten, nee, als je naar de wc moet niet) Vakantie, dus geen probleem met bedtijd. Voor die tijd zorgden we dat ze om kwart voor acht in bed lagen. Dat is goed te plannen, je weet een jaar van te voren wanneer het 4 mei is, dus het tegen die tijd geen verrassing, en zelfs ik weet dat nog in te plannen.
Een keer liep het bijna de soep in, zwangerschapsgym was tot 8 uur... Gelukkig iets te vroeg afgelopen, maar niet vroeg genoeg, toen ik 500 meter van huis was begon op de radio de twee minuten stilte. Dus die heb ik langs de kant van de weg afgewacht, en ik ben een paar minuten na 8 uur thuisgekomen.
En die vakantie: voor ons is dat dit jaar. In een ver land, met een heel ander ritme waren we op 4 mei net in een grote, drukke, indrukwekkende stad aangekomen. Die twee minuten stilte zijn er dus volledig bij ingeschoten, maar we hebben er wel over gepraat tijdens de vakantie. Deels door wat er in de week voor de vakantie op school besproken is (oa bezoek aan synagoge) deels door dingen die we in de vakantie zien. (We lopen in een joodse wijk, maar er zijn amper joden, hoe zit dat. Maar ook het minder, minder van Geert Wilders is heel actueel)
Dus geen herdenking, wat ik als we thuis zijn nooit zal missen, maar wel stil staan bij en bezig zijn met. Volgend jaar zijn we allemaal weer twee minuten stil.

MoniqueD

Bij ons begon de meivakantie op 6 mei. De basisschool van mijn zoons was wel dicht, maar de scholen van mijn dochters gaven die dag dus wel les.

skik

Totaal anders

Ik ben opgegroeid in een familie die de duistere kant van de oorlog beleefd heeft. Hoewel er wel wat familieleden te betreuren waren, werd er nooit gezwegen op 4 mei. Ik kan me herinneren dat mijn opa zich over alle "hypocrisie" opwond. Herdacht wordt (en werd) er wel. Maar, zoals mijn familieleden zeggen.dat gebeurde 365 dagen per jaar. Nu met net zoveel verdriet als 60 jaar geleden. Zelf heb ik ook nooit meegedaan aan de collectieve herdenking. Ik denk vaak genoeg aan de ellende die geweest is en nog steeds doorwerkt: die "verplichte" twee minuten heb ik niet nodig. Een beetje minder onverdraagzaamheid jegens ouders die 4 mei nu eenmaal anders beleven lijkt me juist deze dagen wel op z'n plaats....

Onverdraagzaam

Het voelt heel naar en ongepast dat mijn ouders hier respectloosheid verweten wordt, omdat ze ons op 4 mei gewoon lieten spelen. Het lijkt me dat ze zelf wel mogen bepalen wanneer ze hun dierbaren herdenken en daar in hun gezin aandacht aan willen besteden, zonder daarbij weg te moeten springen voor de lange tenen van anderen.

Daar denk ik heel anders over

Ik vind het toch wel respectloos en asociaal als mensen bewust de twee minuten stilte niet in acht nemen. Wat je binnenshuis doet is natuurlijk je eigen zaak, maar in het openbaar kan dat echt niet.

Anderenick

Uit je berichten spreekt een hoop verdriet en pijn, het spijt me dat WOII jou en je familie zoveel leed heeft gebracht.

Ik denk dat niemand die hier heeft gepost een ander in een keurslijf van herdenken wil duwen. Ik denk dat vooral bedoelt wordt (in ieder geval zie ik het zo) dat - ook al herdenk je niet zelf, om welke reden dan ook- er niets mis mee is en het geen grote moeite is om de twee minuten stilte van anderen te laten kunnen bestaan. Dus kinderen kunnen wel spelen maar even binnen, en misschien niet zelf in de tuin hard praten of muziek draaien ofzo. Dat staat toch los van je persoonlijke manier van herdenkenen is geen aantijging naar de iemand anders zijn manier? Gewoon mogelijk maken, ook al doe je zelf niet mee. Het gaat toch maar om twee minuten per jaar, praktisch gezien?
Ik snap dat het concept een zware emotionele lading kan hebben maar ik denk dat er dan verschil is tussen meedoen en laten bestaan. Dat je met bepaalde achtergrond niet mee wilt doen begrijp ik volkomen, ook na de uitleg van Sinbad's vrouw.

Andere Nick

Daar ben ik het niet mee eens. Wat iemand inderdaad in zijn eigen huis doet, moet diegene helemaal zelf weten, maar op straat mag je ook rekening houden met andere mensen.

Ik begrijp volledig dat 4 mei voor mensen die de Tweede Wereldoorlog meegemaakt hebben, op verschillende manieren en met verschillende emoties wordt beleefd. Míjn ouders waren stil om 8 uur. Tijdens de oorlog 11 tot 16 jaar.

waarom een aparte vraag?

Ik vind de stelligheid waarmee sommige mensen hun kleine kinderen al laten herdenken wel apart. Ik kan me er niet zoveel bij voorstellen dat een peuter of kleuter mee moet naar een herdenking (ik vond het voor mezelf al een aardige verzoeking). Of dat je het storend vind dat je kindje nog even niet stil is om 8 uur (dat komt over een paar jaar wel weer, denk ik dan?)

Daarom vroeg ik mij af of die mensen ook speciaal niet op vakantie gaan rond 4 mei om bij een herdenking te zijn of op zijn minst nederlandse tv te hebben.

Nee zover ga ik niet

Als ik op vakantie zou willen, dan doe ik dat ook. Toch voelt het voor mij wel een beetje als 'spijbelen' als ik in de week van Koningsdag (ik moet nog een beetje repeteren voor dat normaal klinkt...), 4 en 5 mei niet thuis ben. Ik zat een keer met Koninginnedag in Engeland en dat was wel apart. Ik denk dan toch even aan thuis, die de Vrijmarkt bezoekt en dergelijke. Al met al zitten die dagen (Koningsdag, 4 en 5 mei) in mijn systeem en dat wil ik meebeleven, maar als iemand mij zoals toen meevraagt, geheel gratis, voor een vakantie, zeg ik 'graag'

Rekening houden

Ik houd rekening met de gevoelens van mensen. Als het om gevoelens gaat die samenhangen met de Tweede Wereldoorlog heel wat intensiever, structureler en langduriger dan de gemiddelde Nederlander. Of het daarbij om een meerderheid gaat of een minderheid, dat maakt me niets uit. Dus 4 mei is voor mij niet anders dan 16 juni of 15 augustus. Respect is niet opeens belangrijk omdat toevallig een grote massa mensen dit af probeert te dwingen. Als ik op 4 mei die mensenmassa's zie, denk ik alleen maar: als die overgrote meerderheid in de jaren dat het er om ging wat minder druk bezig geweest was met zwijgen en respect voor andere mensen werkelijk belangrijk gevonden had, waren er een stuk minder mensen te herdenken. Misschien een gedachte om volgend jaar bij stil te staan?

Katniss

Mijn ouders in het teken van de Tweede Wereldoorlog en de herdenking daarvan asociaal noemen, omdat ze niet zo een boodschap hebben aan het idee van 4 mei getuigt niet bepaald van veel respect en medeleven. Respect voor oorlogsslachtoffers kan kennelijk alleen opgebracht worden voor mensen die doen zoals het volgens de massa heurt. Het wordt wel erg pijnlijk zo.

wij zaten in de auto

En hebben het moment totaal gemist. Op de snelweg. Niemand ging er af en we hadden de radio uit. Ik kan er niet mee zitten. Er door het jaar heen af en toe van bewust zijn zet meer zoden aan de dijk dan die twee minuten.

LiesK

"Als heel Nederland 2 miniten stil staat is het wel heel raar als er een paar mensen doorgaan"

Nogmaals, ik ben niet gevoelig voor dat meerderheidsargument. Zou jij ook niet moeten zijn: de Tweede Wereldoorlog leert ons juist dat meerderheden oog moeten hebben voor de (menselijkheid van) minderheden, of vind jij dat 4 mei wel een mooi moment is om als meerderheid je wensen aan een minderheid op te leggen?

Natuurlijk ben ik stil als er aan een tafel waar ik aan zit gebeden wordt, maar als je het me toestaat ben ik niet stil, terwijl mijn buren in hun huis bidden, als ik me in mijn tuin bevind. Hetzelfde geldt voor 4 mei: de buren kunnen prima 2 minuten stilte in acht nemen, terwijl ik die twee minuten op mijn manier invul. Dat noem je nou vrijheid.

hypocrisie

Natuurlijk zit er ook een element van hypocrisie in. Zo goed zijn de slachtoffers niet opgevangen bij terugkeer uit de kampen, nog steeds zijn er bezittingen niet terug gegeven, het gevecht over de voogdij van de ondergedoken kinderen was te erg voor woorden, veel mensen hebben helemaal niet zo'n heldenrol in de oorlog gespeeld als ze later deden voorkomen. Onze inzet bij de huidige oorlogen is ook niet erg effectief en het opvangen van de huidige slachtoffers gaat ook niet van harte. Het lukt ons ook niet zo goed om getraumatiseerde veteranen op te vangen.
Ik kan me goed voorstellen dat het herdenkingsmoment bij sommigen ook een tegenreactie uit kan lokken, juist een moment om express geen rekening te houden, uit woede en ergernis.

nogmaals: 'heel Nederland'

Het is nu al een paar keer genoemd dat 'heel Nederland' stil is, op een handjevol 'respectlozen' na. Dat is echt zwaar overdreven. Ik heb er dit jaar maar eens wel op gelet en zie alleen hier in mijn directe omgeving al heel veel mensen die gewoon doorgaan met wat ze doen. Er is verkeer op straat, in de verte klinkt een motormaaier, je hoort kinderen...
Prima dat mensen willen herdenken, en als ze dat ergens gezamenlijk doen vind ik ook dat je daar in de buurt best rekening mee kunt houden. Maar verder mag iedereen ook gewoon fijn doen en laten wat hij wil.
Dat heet nou vrijheid.

en LiesK

Verdiend een minderheid ook respect, of is dat voorbehouden aan de meerderheid?

Annej

Niet herdenken is geen tegenreactie van een recalcitrante kleuter. Lekker makkelijk om een volkomen legitieme andere beleving zo denigrerend af te doen.

LiesK

De wens van de meerderheid aan een minderheid opleggen heeft helemaal niets met respect te maken. Verder lijk je heel wat meer energie kwijt te zijn aan ergernis over al die mensen die niet goed weten hoe het volgens LiesK hoort en blijdschap omdat je het zelf wel heel goed weet dan aan iets anders. Als je dan toch zo druk met herdenken bezig bent, kun je de inhoud misschien wat meer op de voorgrond zetten, in plaats van zo op de vorm te hameren.

Ik begrijp het ook wel

Dat er veel gemengde gevoelens zijn en dat het weerstand oproepen kan na bepaalde ervaringen of vanuit bepaalde overtuiging. Ik begrijp zo'n verhaal als bij de snelweg ook heel goed. Ik probeer zelf mijn kinderen van jongst af aan erin mee te nemen maar misschien bof ik dat dat aardig lukt, kan me ook voorstellen dat dat ook per kind verschilt. En voor de goede orde; ik ben zelf niet met kleintjes naar herdenkingsbijeenkomsten geweest

Voor wat betreft het niet mee willen doen aan de massa die twee minuten stil is (vanuit het argument, ze zijn er ook niet als het nodig is, of vanuit ander argument) wil ik het toch omdraaien; als we ons niet kunnen verenigen in zo'n laagdrempelige manier om met elkaar stil te staan wat in de basis voor ons allemaal belangrijk is (vrijheid, respect voor elkaar en voor diegenen die voor ons (onze vrijheid) gevochten en geleden hebben), als die twee minuten al niet met elkaar op te brengen zijn, wanneer dan wel?
En nogmaals, ik vind niet dat we allemaal stil moeten zijn in onze eigen huizen maar gewoon even rekening houden met door geluid te beperken waar andere mensen wel aan het herdenken zijn lijkt me kleine moeite.