5 maart 2010 door Elise de Bree

Kromme zinnen en woordvindingsproblemen door gebrekkige luistervaardigheid? (5 jr)

Mijn zoontje is nu bijna 5. Vanaf de leeftijd van 3 jaar tobt hij met z'n oren: buisjes blijven niet zitten, hij heeft vaak looporen en er zit geregeld vocht achter z'n oren. Krap een half jaar geleden zijn we op advies van de juf gestart met logopedie. Hij is toen uitgebreid getest, waarbij de zinsvorming en woordomschrijving zwak tot matig was. De andere testen waren net voldoende.

Nu denkt de logopediste dat het probleem bij de luistervaardigheid ligt en ze oefent daarmee. Ze zegt zelf dat luistervaardigheid heel moeilijk te oefenen is, en dat je pas vooruitgang ziet na een lange tijd.

Maar volgens mij ligt het probleem niet bij de luistervaardigheid. Thuis gaat dat heel goed (we hebben een cd-rom om te oefenen) en op school gaat het ook goed. Alleen maakt hij kromme en geen mooie lange zinnen, en zoekt hij vaak naar woorden als hij een verhaal wil vertellen. Ook heeft hij problemen met de R vooraan een woord. 'Rood' wordt dan 'lood'.

Is dit echt een probleem met betrekking tot de luistervaardigheid? Ik wil zo graag dat zijn zinsvorming beter wordt, maar ik weet niet hoe ik dat kan oefenen of stimuleren. Verder doet hij alles goed. Hij is een gemiddelde leerling.

Antwoord

U stelde een aantal verschillende vragen, die echter wel (gedeeltelijk) met elkaar te maken hebben. Ik zal ze hieronder afzonderlijk beantwoorden.

De R

Om te beginnen het probleem dat uw zoontje de R aan het begin van een woord nog niet maakt. Dat is voor een kind van 4 à 5 helemaal niet ongebruikelijk hoor! De R is een bijzondere klank die pas laat verworven wordt. Zie onder andere:

Maar wat ik mij afvroeg: u noemde alleen de R. Betekent dit dat uw zoon alle andere klanken wel kan maken? Dat zou mooi zijn!

Diagnose: "probleem bij de luistervaardigheid"

Dan de logopedie. Daar zijn jullie nog geen half jaar mee bezig, dus het kan zijn dat er meer tijd nodig is voordat er verbetering of ontwikkeling te zien is.

Uw belangrijkste vraag was echter of de diagnose "probleem bij de luistervaardigheid" wel juist is. Daar kan ik moeilijk iets over zeggen, maar als u denkt dat er meer – of iets anders – aan de hand is dan wat de logopediste zegt, dan moet dat natuurlijk onderzocht worden.

Via uw huisarts kunt u een verwijzing vragen naar een audiologisch centrum bij u in de buurt. Uw zoontje wordt dan door een heel team van specialisten gezien, om zo meer inzicht te krijgen in zijn spraak-taalontwikkeling en andere factoren die daarmee te maken hebben, zoals het gehoor en auditieve verwerking.

Taalstoornis

Ik weet niet op welke leeftijd uw zoontje begon met praten, en hoe zijn ontwikkeling is geweest, maar hij heeft al een geschiedenis van buisjes. Meer vertraging is dus niet wenselijk.

Daarom is het belangrijk dat uw zoontje goede therapie krijgt, want de problemen die u noemde (afgezien van de R) lijken toch wel op een taalstoornis te wijzen.

Mogelijke symptomen van een taalstoornis zijn:

  • korte zinnen zonder lidwoorden en voorzetsels;
  • woordvindingsproblemen;
  • verminderd taalbegrip;
  • het lijkt alsof ze niet altijd luisteren.

Voor meer informatie, zie o.a.:

Vanaf deze afstand, zonder uw zoontje gezien te hebben, kan ik natuurlijk niet bepalen of er daadwerkelijk sprake is van een taalstoornis. Maar het is wel belangrijk om te weten wat er precies aan de hand is, en wat daaraan gedaan kan worden. Vergeet daarbij ook de mogelijkheden van de school zelf niet. Veel scholen kunnen taalhulp geven.

Taalontwikkeling stimuleren

Tenslotte vroeg u hoe u zélf de taalontwikkeling van uw kind kunt stimuleren. Dat kan als volgt:

  • spreek rustig en duidelijk, desnoods op het overdrevene af. Zo krijgt uw zoon ook de langere woorden beter binnen, inclusief de onbeklemtoonde lettergrepen, en zullen ook de moeilijkere en langere woorden goed in zijn woordenschat terecht komen;
  • geef uw zoon veel tijd om te vertellen wat hij wil zeggen. Soms kan het inbouwen van voldoende rust in de communicatie al een groot deel van de problemen verhelpen;
  • lees veel voor, en geef uw zoon daar een actieve rol bij. Zie ook ons artikel over interactief voorlezen;
  • doe regelmatig taalspelletjes. Leuke suggesties vindt u onder andere in de jaarlijkse Kindertaalkalender van de Sdu;
  • ook de cd-rom die jullie gebruiken is natuurlijk prima!

Al met al gaat het er vooral om dat u veel communiceert met uw zoon. Dat neemt echter niet weg dat er ook professionele hulp nodig lijkt te zijn.

Veel succes!