10 oktober 2003 door Mieke Beers
Wat doet een Audiologisch Centrum en voor welke hulpvragen kun je er eigenlijk terecht?
Van oorsprong is een Audiologisch Centrum de plek waar hulp geboden wordt bij gehoorproblemen. De naam zegt het al. Maar aangezien gehoorproblemen bij kinderen kunnen samenhangen met taal- en spraakproblemen (zoals onverstaanbaar praten of minder goed praten dan leeftijdsgenootjes) werd het zinvol geacht om ook andere disciplines erbij te betrekken.
Daarom zijn aan een Audiologisch Centrum ook altijd specialisten verbonden die de taal- en spraakontwikkeling beoordelen:
Op een Audiologisch Centrum wordt geen behandeling gegeven, maar wordt uitsluitend diagnostiek verricht.
Sinds een aantal jaren wordt het onderzoek naar taal en spraak een steeds belangrijker taak van het Audiologisch Centrum. Tegenwoordig worden er dan ook kinderen onderzocht die goed horen, maar waarbij toch een zorg over de taal- en spraak-ontwikkeling bestaat.
Deze kinderen kunnen al op zeer jonge leeftijd worden doorverwezen naar een Audiologisch Centrum, bijvoorbeeld door een consultatiebureau-arts of een specialist (zoals KNO-arts, kinderarts, kinderneuroloog, kinderpsychiater, etc.)
Ouders kunnen echter ook zélf – via de huisarts – een verwijzing naar een Audiologisch Centrum vragen, wanneer ze zich zorgen maken over de taal- en spraak-ontwikkeling.
Een andere verwijzer naar een Audiologisch Centrum kan een logopedist zijn, die het kind al onder behandeling heeft.
Zo'n soort verwijzing doet een logopedist als zij onvoldoende vooruitgang merkt van de logopedische therapie. Op het Audiologisch Centrum wordt dan nagegaan of dit komt doordat er nog andere problemen zijn, bijvoorbeeld door een (gedeeltelijk) gehoorprobleem of omdat het kind moeite heeft met leren, en dus ook met het leren van taal.
Ook kunnen op grond van de onderzoeken op het Audiologisch Centrum vaak nieuwe behandel-doelen gegeven worden voor het vervolg van de logopedische therapie.
Op een Audiologisch Centrum wordt onder andere gekeken of de taal- en spraakproblemen van een kind het gevolg zijn van een te trage ontwikkeling (die in principe ingehaald zou kunnen worden met gerichte logopedische therapie), of dat er sprake is van een taal- en/of spraak-ontwikkelingsstoornis (ook wel dysfatische ontwikkeling genoemd) waarbij misschien een ander soort oplossing gezocht moet worden.
Bij dysfasie kan het bijvoorbeeld goed zijn om het kind te laten overstappen naar het speciaal onderwijs. Lang niet altijd, maar het kan. Daartoe wordt op het Audiologisch Centrum psychologisch onderzoek gedaan om na te gaan voor welk type speciaal onderwijs het kind in aanmerking zou kunnen komen.
Uiteraard wordt dit allemaal gedaan in nauw overleg en met toestemming van zowel de ouders als de school. En uiteraard zijn er ook dysfasie-gevallen waarin de overstap naar het speciaal onderwijs niet nodig is, en speciale logopedie voldoende is.
De onderzoeken op een Audiologisch Centrum zijn primair gericht op gehoor, spraak en taal. Andere problemen – zoals gedragsproblemen, sociaal-emotionele problemen en cognitieve problemen – kunnen eveneens onderzocht worden, maar alleen voor zover ze verband houden met ontwikkelings-problemen op het gebied van het gehoor, de spraak en de taal.
In overige gevallen wordt per verwijzing gekeken in hoeverre de problemen behoren tot de doelgroep die door het Audiologisch Centrum wordt onderzocht. Als een kind bijvoorbeeld naar een AC verwezen is voor onderzoek naar dyslexie, dan wordt wel onderzocht in hoeverre eventuele taal- en spraak-ontwikkelingsproblemen in relatie kunnen staan tot de dyslexie, maar er wordt geen volledig dyslexie-onderzoek gedaan.
Ook specifiek onderzoek naar stotteren behoort niet tot het werk van een Audiologisch Centrum. Hiervoor wordt doorverwezen naar speciale stottercentra.
Per Audiologisch Centrum kunnen er kleine verschillen liggen in de onderzoeken die worden gedaan, afhankelijk van de eigen specialismen. Zo kan het ene Audiologisch Centrum gespecialiseerd zijn in stemproblemen, het andere in auditieve verwerkingsproblemen en weer een ander in meertaligheid.
Audiologisch Centra zijn van elkaars specialisme op de hoogte en zullen zonodig naar elkaar doorverwijzen.
Nederland telt 22 Audiologisch Centra, verspreid over het hele land. Sommige daarvan zijn verbonden aan een academisch ziekenhuis, terwijl andere zelfstandig functioneren. In beide gevallen kunt u daar via een verwijzing terecht, wanneer u zorgen heeft over de taal- of spraakontwikkeling van uw kind.
Uitgebreide informatie, waaronder adressen en telefoonnummers, vindt u op de website van de FENAC (de overkoepelende organisatie van Audiologische Centra). Adres:
http://www.fenac.nl
