Het speentje: een kleine uitvinding die voor veel ouders een lifesaver is. Het biedt troost, rust en soms zelfs een paar extra uurtjes slaap. Maar op een bepaald moment wil je misschien dat je kind afscheid neemt van de speen. Hoe je stoppen met de speen aanpakt, hangt af van de leeftijd van je kind en wat bij jullie gezin past. In dit artikel bespreken we per leeftijdsfase hoe je kunt stoppen met de speen en geven we praktische tips om dit proces soepel te laten verlopen.
Een speentje heeft veel voordelen, vooral in de eerste maanden van het leven van je kind. Het kan je baby kalmeren tijdens huilbuien, helpen sneller in slaap te vallen en zelfs het risico op wiegendood verkleinen. Onderzoek laat zien dat het gebruik van een speen tijdens het slapen een beschermende werking kan hebben, mogelijk doordat het de luchtwegen openhoudt.
Toch zijn er ook nadelen. Langdurig gebruik van een speen kan bijvoorbeeld leiden tot tandheelkundige problemen, zoals een open beet of scheve tanden. Daarnaast kan een speentje negatieve slaapassociaties creëren: je baby leert dat het alleen met een speen kan slapen. Ook is er een verhoogd risico op infecties als de speen niet goed schoongehouden wordt. Het is daarom belangrijk om de balans te vinden tussen de voordelen en de nadelen, en tijdig een plan te maken om de speen af te bouwen.
Tijdens de newbornfase kan een speentje een enorme troost zijn voor zowel de baby als de ouders. Het zuigen kalmeert en geeft je baby een veilig gevoel. Maar wist je dat je al rond de leeftijd van 14 tot 16 weken kunt beginnen met het wegnemen van de speen? Dit is een ideaal moment, omdat de zuigbehoefte van je baby afneemt en het speentje op deze leeftijd snel wordt vergeten.
Als je ervoor kiest om de speen weg te nemen, kun je dit op twee manieren doen. Je kunt het speentje in één keer wegnemen (cold turkey) of het langzaam afbouwen door het steeds minder vaak aan te bieden. Bijvoorbeeld alleen tijdens huilmomenten of vlak voor het slapen. Beide methoden kunnen effectief zijn; het is vooral belangrijk dat je kiest voor een aanpak die bij jouw baby past. Zorg er ook voor dat je alternatieven aanbiedt, zoals een zachte knuffel of je eigen troostende aanwezigheid.
In deze leeftijdsfase biedt het speentje vaak nog steeds veel voordelen, zoals het kalmeren van je baby tijdens stressvolle momenten of het makkelijker in slaap vallen. Maar er ontstaat ook een nieuwe uitdaging: je baby kan afhankelijk worden van het speentje. Dit betekent dat het wakker kan worden en huilen omdat het speentje uit de mond is gevallen, terwijl het nog niet in staat is om het zelf terug te stoppen.
Dit is een goed moment om te overwegen het speentje af te bouwen. Begin bijvoorbeeld met het beperken van het speentje tot alleen slaapmomenten. Je kunt je baby ook leren om het speentje zelfstandig te pakken en terug te stoppen. Dit helpt niet alleen bij de zelfredzaamheid, maar kan ook het speengebruik op een natuurlijke manier verminderen. Als je kiest voor het volledig wegnemen van de speen, kun je dit stapsgewijs aanpakken door het te vervangen met een knuffeldoekje of andere troostmiddelen.
Bij dreumesen kan het speentje een vast onderdeel van hun dag zijn geworden. Het biedt comfort en helpt hen omgaan met emoties. Maar dit is ook de leeftijd waarin het speentje overdag minder nodig is en je kunt beginnen met het afbouwen. Overweeg om het speentje alleen nog tijdens het slapen aan te bieden en het overdag weg te laten.
Het volledig wegnemen van de speen bij een dreumes kan een uitdaging zijn, omdat ze vaak sterk gehecht zijn aan hun speentje. Bereid jezelf goed voor door te bedenken waarom je wilt stoppen. Schrijf bijvoorbeeld een lijstje met voordelen, zoals een betere tandontwikkeling of minder afhankelijkheid. Als je eenmaal besluit om te stoppen, wees dan consequent. Het kan een paar dagen duren voordat je dreumes eraan gewend is, maar met geduld en steun komt het helemaal goed. Je kunt de tips onderaan het artikel proberen.
Bij peuters is het ideaal om afscheid te nemen van het speentje voordat ze 3 jaar worden. Na deze leeftijd wordt het vaak moeilijker, omdat peuters zich nog meer bewust worden van hun speentje en het afscheid emotioneel zwaarder kan zijn. Betrek je kind daarom actief bij het proces. Maak er een positieve ervaring van door bijvoorbeeld samen boekjes te lezen over stoppen met de speen of een ritueel te bedenken, zoals het speentje aan de 'speentjesfee' geven in ruil voor een klein cadeautje.
Zorg ervoor dat je peuter begrijpt waarom het tijd is om afscheid te nemen van de speen. Praat er samen over en benadruk de voordelen, zoals dat grote kinderen geen speentje meer nodig hebben. Geef je kind ook de ruimte om verdriet te uiten en bied veel knuffels en troost. Het kan een emotionele periode zijn, maar met een liefdevolle en begripvolle aanpak komt het afscheid van de speen vanzelf. Deze tips kunnen helpen
Slimme tips en tricks om je dreumes of peuter van de speen af te helpen
Vertel je dreumes dat de speen "stuk" is. Knip een klein gaatje in de speen, waardoor het zuigen niet meer fijn voelt. Dreumesen verliezen hierdoor vaak zelf de interesse, zonder dat jij het hoeft af te pakken.
Introduceer het idee dat de speen kan worden geruild voor een "groot kind"-cadeautje, zoals een knuffel, boekje of klein speeltje. Maak er een feestelijk moment van waarbij je dreumes trots mag voelen op de keuze.
Bedenk een magisch verhaal waarin de speentjesfee speentjes verzamelt om aan andere baby's te geven die er nog eentje nodig hebben. Samen het speentje inpakken en "versturen" kan helpen om afscheid nemen positief en leuk te maken.
Beperk het gebruik van de speen tot één specifieke plek, zoals het bed. Dit zorgt voor een natuurlijke afbouw en maakt de overgang gemakkelijker.
Maak een aftelkalender met duidelijke plaatjes of stickers. Leg uit dat wanneer de laatste dag is bereikt, de speen weggaat. Elke dag een sticker plakken bouwt spanning op en bereidt je dreumes voor.
Laat de lievelingsknuffel van je dreumes "meedoen" en ook stoppen met de speen. Bijvoorbeeld: "Kijk, Teddy heeft geen speentje meer! Hij is zo groot nu!" Dit kan je kind motiveren om hetzelfde te doen.
Stop de speen samen in een speciaal doosje of blikje en zet het op een hoge plank. Vertel dat het daar mag blijven voor speciale momenten, zoals als jullie op vakantie gaan. Vaak vergeet je dreumes het doosje vanzelf.
Leer je dreumes dat het speentje soms even "pauze neemt" om uit te rusten. Zet een timer en vertel dat de speen straks weer mag, maar bouw de tijdsduur tussen de pauzes steeds verder uit totdat het niet meer nodig is.
Vertel je peuter dat het afscheid van de speen betekent dat ze nu echt een groot kind zijn. Betrek hierbij iets leuks dat alleen “grote kinderen” doen, zoals een speciale activiteit (naar de speeltuin, een ijsje halen) of een klein cadeautje. Maak er een trots moment van!
Maak afscheid nemen visueel en symbolisch door samen de speen te begraven in de tuin of in een pot. Plant er bloemen, een boom of een zaadje bovenop. Zeg dat de speen helpt om iets moois te laten groeien. Kleine kinderen vinden dit vaak magisch!
Vertel dat er een baby is (bijvoorbeeld een neefje, nichtje, of verzonnen personage) die het speentje hard nodig heeft. Samen de speen inpakken en versturen helpt je peuter om het gevoel te krijgen dat ze iets belangrijks doen.
Knip een klein stukje van de speen af (leg dit goed uit aan je peuter, bijvoorbeeld dat hij “oud” wordt). Hierdoor voelt het zuigen niet meer fijn, en stopt je peuter vaak uit zichzelf. Dit werkt vooral goed bij peuters die gehecht zijn aan het gevoel van de speen.
Organiseer een moment waarbij de speen centraal staat. Laat je peuter afscheid nemen door de speen bijvoorbeeld in een doosje te stoppen of symbolisch weg te gooien. Maak er een vrolijke, luchtige gebeurtenis van, met een cadeautje of lekkers als beloning.
Leg je peuter uit dat het speentje binnenkort weggaat en gebruik een kleurrijke aftelkalender. Elke dag mag je peuter een sticker plakken, en op de laatste dag is het afscheid. Dit geeft structuur en voorbereiding.
Er zijn veel leuke kinderboeken die het proces van stoppen met de speen op een herkenbare en speelse manier uitleggen, zoals Dag speen! of Karel en de speen. Samen lezen maakt het onderwerp bespreekbaar en helpt je peuter om het beter te begrijpen.
Vertel dat het speentje mag veranderen in een nieuwe kracht, zoals dapperheid of gezelligheid. Bijvoorbeeld: “Als je afscheid neemt van je speen, krijg je een magische knuffel die je supersterk maakt!” Je kunt dit visualiseren met een mooie knuffel of ander symbool.
Geef je peuter een gevoel van controle door hen te laten kiezen hoe ze afscheid willen nemen. Dit kan een ceremonie zijn, het speentje opsturen, of zelfs zelf het speentje weggooien. Keuzes maken geeft hen het gevoel dat ze zelf bepalen en maakt het afscheid minder zwaar.
Laat je peuter het speentje “ruilen” voor iets speciaals, zoals een grote knuffel, een rugzakje voor de opvang, of een mooie beker. Dit versterkt het idee dat ze een belangrijke stap maken naar groot zijn.
Met peuters is het vooral belangrijk om duidelijk en consequent te zijn, maar ook empathisch. Betrek ze bij het proces, geef ze verantwoordelijkheid en maak afscheid nemen van de speen een bijzondere mijlpaal waar ze trots op kunnen zijn!
Er is geen vaste regel voor wanneer en hoe je moet stoppen met de speen. Elk kind is uniek, en het belangrijkste is dat je een aanpak kiest die past bij jouw gezinssituatie. Of je nu kiest voor een geleidelijke afbouw of een cold-turkey-methode, het belangrijkste is dat je rustig en consequent blijft. Geef je kind de tijd om te wennen en blijf zelf kalm, ook als het even moeilijk is. Onthoud dat dit een fase is en dat het speentje uiteindelijk verleden tijd zal zijn.
