Vo en moedertaal
Mijn kinderen zijn 2-talig en het is me natuurlijk al vaker opgevallen dat dat op school niet altijd in goede aarde valt.
Ik kan me voorstellen dat je tijdens de les de zaak 'centraal' wil houden en in het Nederlands, of tegenwoordig ook in het Engels. Maar je kunt kinderen toch niet verbieden om tussen de lesuren of op het schoolplein de taal te spreken die ze na aan het hart ligt? En hoe doen ze dat dan op een internationale school? Ook allemaal engels spreken op de campus?
De school van mijn kinderen is echter nogal strict en wil op de hele school kinderen uitsluitend Nederlands horen spreken.
Kortom: wat zijn de ervaringen op jou school met de meertaligheid van je kinderen. Is dat welkom of een handicap? En hoe gaat de school er mee om?
En anders
Als er geen voorlees-en-spelletjes-cultuur is zijn er wel verhalen die mondeling aan elkaar door verteld worden, of liedjes... Volgens mij is er in elke cultuur wel wat taligs te vinden, maar het is de kunst om niet te blijven hangen in je eigen perspectief (woordenschat doe je op door veel voor te lezen), maar te kijken naar de sterkte punten van de moedercultuur.
Handig
In plaats van te mopperen dat de kinderen opgevangen worden door opa en oma die geen Nederlands spreken is het dan misschien handig om te vragen of oma en opa vooral veel liedjes en rijmpjes en verhalen in de eigen taal doen met de kinderen. Juist aanmoedigen om de eigen taal te spreken.
Taal niet spreken
Als je de landstaal niet beheerst dan maak je het wel moeilijker voor je kinderen naar mijn idee. Ik spreek thuis bijna altijd Nederlands met mijn kinderen maar het is wel heel handig dat ik ook gewoon het Frans beheers. Ik kan de kinderen met huiswerk helpen, ik kan ze corrigeren als ze een fout maken of een woord gebruiken wat niet passend is bij de situatie en als het nodig is kan ik ze extra taalondersteuning bieden. Dat is echt enorm nuttig en het is echt een gemis als de ouder dat niet kan bieden.
Mijn man spreekt slecht Nederlands. Hij kan het redelijk verstaan en zich in het dagelijks leven redden, Echter helpen met huiswerk is voor hem heel lastig. Nu was dat in ons geval niet zo'n probleem natuurlijk aangezien ze wel een Nederlandstalige ouder hebben. Echter als je als kind twee ouders hebt als mijn man is het toch wel lastig. Ik weet zeker dat sommige van mijn kinderen het echt heel lastig hadden gehad op school als ze geen ouder hadden die af en toe iets uit kan leggen of ze helpen met huiswerk. Het is wel echt een handicap voor de kinderen.
Wat dat betreft gaat het ook niet zozeer om ouders die thuis hun eigen taal spreken maar ligt het probleem meer bij ouders die zelf slecht Nederlands spreken gecombineerd met een gezin wat al niet erg talig is en waar weinig verschillende woorden worden gebruikt, niet wordt voorgelezen en ook geen taalspelletjes worden gedaan.
Ervaring vanuit de voedselbank
Vanuit de voedselbank hebben we een gezin geholpen waar vader en moeder nauwelijks nederlands spraken, zoon met 4 jaar zonder nederlands op de kleuterschool is gezet en dochter ook met een flinke taalachterstand kampte. Deze ouders hadden van school te horen gekregen dat ze vooral veel nederlands met de kinderen moesten spreken en vooral veel met ze moesten lezen (ouders zijn niet analfabeet maar beheersen het westerse schrift amper...). Toen zoon in groep 6 naar het sbo kreeg werd het een dwingend voorschrift van zijn juf dat er thuis alleen maar nederlands gesproken mocht worden. Ik heb de kinderen op verzoek van hun ouders bijles gegeven en de kinderen gingen goed vooruit, maar echt vooruit gingen ze pas toen ze thuis de taal van hun ouders weer gingen spreken, want ook daar hadden ze onderhand een grote achterstand gekregen. Ook zij hebben toen weer flink wat liedjes en gedichtjes geleerd. Hun handschrift verbeterde ook flink toen ze die taal leerden schrijven, maar dat kan ook zijn omdat ze gewoon meer schrijfkilometers maakten en omdat ik er bij de jongen zo zat van was dat zijn werk onleesbaar was dat ik onleesbaar opnieuw liet doen.
Nabrander
Overigens hebben we voor de moeder een cursus nederlands geregeld en voor vader via de gemeente een sociale baan met behoud van uitkering zodat hij dagelijks nederlands ging spreken, dat kon ook geen kwaad.
Combinatie
Dirksmama ik zit erover na te denken en na het lezen van Maylises bericht denk ik, ja dat bedoel ik. Misschien ben ik in mijn berichten veel teveel uitgeegaan van het kind en het gezin dat ik ken.
"Het probleem ligt meer bij ouders die zelf slecht Nederlands spreken gecombineerd met een gezin wat al niet erg talig is en waar weinig verschillende woorden worden gebruikt, niet wordt voorgelezen en ook geen taalspelletjes worden gedaan."
Dat klopt denk ik. De combinatie van die dingen (en de capaciteit van het kind). Want ik zie ook kinderen bij wie thuis alleen Turks gesproken wordt, die wel goed Nederlands kunnen.
Rijkdom en advies leerkrachten
Kinderen die twee talen goed beheersen zijn een rijkdom voor de cultuur (en de handel).
Advies dus voor leerkrachten:
- ouders en kinderen aanmoedigen om thuis in de eigen taal zoveel mogelijk lees- en spreekvaardigheid te oefenen, ook niet-alledaagse dingen, zoals boeken, gedichten, liedjes, literatuur etc. Dat positief benaderen: oké één taal leren ze al, ik zorg als leerkracht nu voor de tweede taal;
- kinderen zo vroeg mogelijk een nederlandstalige omgeving aanbieden, peuterspeelzaal bijvoorbeeld;
- op school Nederlands spreken, ook in 'vrije' situaties, zoals pauzes, zodat de Nederlandse taal geen kunstmatige taal blijft, maar een communicatiemiddel;
- ouders advies geven over goede NT2-methodes;
- en elke poging van ouders om Nederlands te gebruiken positief waarderen, al is het sms-je nog zo krom, de ouder heeft het wel gewaagd en de boodschap is wel begrepen.
Tsjor
2 talig 'vroeger'
Ik snap al die consternatie over 2 talen en waar je ze wel of niet spreekt zowiezo al niet.
'Vroeger' was half ned. 2 talig. Thuis leerden ze dialect en op school nederlands. Bij ons thuis was het andersom....dus ik leerde dialect op straat. Op school was het streng verboden om dialect te spreken. Ook in de pauze! En ook met je ouders die je naar school brachten b.v. Mijn ouders spraken wel dialect maar wilden bewust niet dat we dat thuis spraken en hun nederlandse spreekvaardigheid was wel zo goed dat dat ook prima kon. Maar bij de groenteboer sprak mijn moeder weer wel dialect en met de oude buurvrouw ook.
Ik had kinderen in de klas die 'bijles' kregen in het nederlands. Niet 1 maar een heleboel, het grootste gedeelte zelfs. En in het dialect voorlezen uit kinderboeken bestaat volgens mij niet eens, tenminste hier niet. Wel zijn er versjes en mopjes en kinderliedjes in het dialect.
Tegenwoordig is het aantal kinderen dat in een dialect omgeving opgroeit maar minimaal. Mijn eigen kinderen hebben zelfs moeite het te verstaan. Dus als de oude buurman mij in dialect aanspreekt en ik terug praat moeten ze naderhand even weten wáár wij het over hadden. Ergens vaag, ver weg...hebben ze wél een vermoeden.
Er klinken vaag woorden in door....en op de een of andere manier komt het ze wel bekend voor.
Zo gaat het ook met andere talen. Een fiets is in de halve wereld iets met bicycle erin. En als je dat in 1 taal kan (engels b.v.) is het niet moeilijk om in het frans de klemtoon even anders te leggen en komt het je natuurlijk enorm bekend voor als je dat woord anders uitgesproken hoort.
En ook wisten wij vroeger haarfijn aan te voelen waar je dat dialect wél en niet praat en wisselden net zo vaak van taal als nu 2 talige kinderen. Thuis nederlands, op weg naar school dialect en zodra we het schoolplein op waren weer nederlands met precies dezelfde kinderen.
En het was doodgewoon. Iedereen kon dat. En iedereen wist wanneer wat verlangd werd van ons.
groeten albana
