26 juni 2009 door Elise de Bree
Ik heb een vraagje over de taalontwikkeling van mijn dochter van bijna 4. Een van haar eerste woordjes was 'mij', zoals in: "van mij". Later is ze 'mij' gaan gebruiken voor alles waarmee ze 'ik' bedoelt. Dat doet ze nu nog steeds. Bijvoorbeeld: "Mij gaat boterham eten". Of: "Mij heb dorst".
Doe ik er goed aan om haar te corrigeren of komt dit wel vanzelf goed? En heeft het misschien te maken met de K die ze nog niet uitspreekt?
In principe komt dit vanzelf goed en kunt u volstaan met 'het goede voorbeeld geven'. Ik denk niet dat het te maken heeft met de K-klank waar ze nog moeite mee heeft.
Het leren begrijpen en gebruiken van persoonlijke voornaamwoorden – zoals 'ik' en 'mij' – is een hele klus voor kinderen, omdat het afhangt van de situatie welk woord je moet gebruiken. Een vergelijkbaar geval behandelden we al eerder in: Hoe zit dat nou met 'ik' en 'jij'?
Omdat dit allemaal zo lastig is, spreken veel ouders in het begin tegen hun kinderen met concrete namen in plaats van persoonlijke voornaamwoorden. Bijvoorbeeld: "Mama gaat met Maartje boodschappen doen", in plaats van "Ik ga met jou boodschappen doen".
Later verandert dat meestal vanzelf – onbewust – in het gebruik van persoonlijke voornaamwoorden. Zodra die verworven zijn, kan dat weer tot andere grappige situaties leiden. Mijn eigen zoontje (van 3½) was onlangs in verwarring toen ik zei dat we naar het duingebied Meijendel zouden gaan. Hij was even stil en vroeg toen: "Mama, waarom gaan we naar Jouendel"?
Het is dus echt niet gek dat uw dochter 'mij' gebruikt in plaats 'ik', omdat het gewoon moeilijk is. In principe gaat het vanzelf over.
Het kan geen kwaad om uit te leggen wat het verschil is tussen 'ik' en 'mij'; dat kunt u best proberen. Maar of het ook lukt, bij een kind van nog geen 4, is een open vraag. Het ene kind zal het wel begrijpen en het andere niet.
En wat het verbeteren betreft: als u zegt "Ik ga eten", als verbetering van "Mij gaat eten", dan zal uw dochter misschien niet begrijpen dat het om haar gaat... Daarnaast kunnen dat soort verbeteringen ook irritatie opwekken.
Zie ook:
Het beste wat u kunt doen, is gewoon het goede voorbeeld geven. Dus: normale zinnen maken met de juiste persoonlijke voornaamwoorden. Dat is niet moeilijk. Hoe minder je erover nadenkt, des te beter.
U vroeg zich af of uw dochter misschien geen "ik" zegt omdat ze nog moeite heeft met de K-klank. Ik denk van niet. Het probleem lijkt mij echt te zitten in het gebruik van de persoonlijke voornaamwoorden en de bijbehorende (naamvals-)vormen. Ik zal u verder niet lastig vallen met naamvallen, die soms "ik" en in andere gevallen "mij" opleveren, maar dat naamvallen lastig zijn weet elke middelbare scholier die Duits moet leren...
De meeste 4-jarigen hebben overigens geen moeite meer met het uitspreken van de K. Als er problemen zijn, dan zie je die op jongere leeftijd. Zie onder andere: Waarom kan mijn kind de K niet zeggen? (2 jr).
Mocht u zich zorgen maken over die K – en eventuele andere klanken die misschien nog achterblijven – dan kunt u dat bespreken met een logopedist(e).
