Asociaal leenstelsel

Ik niet

"Ik ga niet uit van kosten voor de ouders maar een lening van een student. "
Ik ga uit van kosten voor studeren. Krijgertjes zijn ook geld waard.
"In een eerdere reactie gaf je aan dat iemand met tonnen schuld zou komen te zitten."
Ik had het niet over iemand. Ik had het over kosten en schulden.

Het gaat overigens wel om jouw kinderen. Juist wel eigenlijk.
Er is verondersteld dat iedereen dan toch tenminste kan studeren (ik zeg het nog maar eens, we hebben het ook over het mbo!).
Dat valt voor jouw kinderen, ze zijn een tamelijk normaal maar concreet voorbeeld, nog maar te bezien. Het lijkt evident dat je niet 4 keer de ouderbijdrage kunt ophoesten, zeker niet vlak achter elkaar en al helemaal niet als die kinderen de gangbare studievertraging oplopen.

Eerder schreef je:"Onze kinderen kunnen daardoor waarschijnlijk gaan studeren zonder dat ze hoeven te lenen."
Dat lijkt me niet waarschijnlijk.

snap ook niet dat de meesten zo laconiek doen

... want het wordt echt heel anders.
Degenen die daarover nu beslissen, hebben nog relaxed lang over hun studie kunnen doen!!

Een van onze dochters woont sinds het derde jaar van haar studie op kamers. Haar uitwonende beurs is net niet genoeg voor haar kamerhuur. Daarnaast werkt ze. Nu is dat lastig, want de (onbetaalde) onderzoeksfase van dit half jaar vereist dat ze 40 uur op kantoortijden aanwezig is (precies op de uren waarop ook haar bijbaantje was; daar was tussen colleges door wel een mouw aan te passen maar op dit moment niet.)

Wij betalen het collegegeld.

Maar er is meer om te betalen. Boeken, kleding, eten, zorgverzekering, telefoonabonnement. Kapper. Contactlenzen. Dat doet ze op dit moment zelf, maar als ze aan de coschappen begint, heeft ze geen energie meer over voor een bijbaan.

Oh ja, en dan komt er nog een jaar tekort omdat ze eerst werd uitgeloot en een jaar een andere studie deed. Ook geen uitzonderlijkheid.

Onze tweede zoon kreeg het ook lastig met zijn bijbaan toen hij (onbetaald) stage moest gaan lopen. Sommigen hier doen alsof het geen kunst is om te werken naast je studie, maar de praktijk is anders.
Als je vanwege de onkosten thuis blijft wonen, kost dat (veel) reistijd die ten koste gaat van werkkansen.

Maar dat is ook zo

"Alsof je dan ineens kosten gaat maken die je niet altijd al had."
Inderdaad. De ziektekostenverzekering bijvoorbeeld en bovendien het wegvallen van kinderbijslag.
18 worden kost het gezin geld.
Het zijn hoe dan ook kosten die meegeteld moeten worden bij het financieren van een studie. Al is het maar omdat die studie niet per se voorhanden is op reisafstand van moeder thuis.
Studiefinanciering is een inkomensvoorziening. Daarvoor moet je de leefkosten wel op een rijtje hebben.

Vergeten

En dan in de context van jouw man: die had gewoon kostgeld moeten betalen natuurlijk.
Hij heeft gespaard maar eigenlijk was dat geld niet voor hem bedoeld, maar voor zijn boterhammen e.d.

mirjam, ik heb het over vroegah

Mijn man studeerde eind jaren '80. Toen hoefde je je niet ineens te gaan zorgverzekeren als je 18 werd, want je ouders betaalden altijd al premie voor je zorgverzekering, toen waren kinderen nog niet gratis meeverzekerd.

En ik had het alleen over dit specifieke geval, dat mijn man toevallig thuis bleef wonen en op de fiets naar de uni kon. Ook toen konden er niet veel mensen zo goed als gratis studeren, maar nu lukt dat niemand meer, al was het maar dat het collegegeld de thuiswoonstufi overstijgt. Oh, en zijn stufi maakte mijn man over naar zijn ouders. Hadden die zomaar honderdnogwat per maand, ter compensatie van de weggevallen kinderbijslag.

Rest mij verder te vermelden dat mijn man een verantwoorde volwassene is geworden die, ondanks dat hij thuis woonde tot hij met mij ging samenwonen en nooit een bijbaantje heeft gehad, prima voor zichzelf kan zorgen, zowel huishoudelijk als financieel. En hij heeft ook een prima arbeidsethos. En zijn ouders zijn ook niet aan de bedelstaf geraakt omdat ze hun zoon van zijn 18e tot zijn 22e van buitenbegrotelijke boterhammetjes moesten voorzien.

skik

Lol!

Het was niet als kritiek op je man bedoeld. Meer als duiding van de bedoeling van de subsidie.
Nogmaals: het is een inkomensvoorziening (was het toen ook al). Het is niet alleen geld voor studiekosten dat je kunt houden als je je boeken niet koopt maar kopieert. Het is werkelijk een tegemoetkoming in het totaalplaatje, dus ook eten, leven, slapen.

Ik snap heel goed dat de stufie herzien wordt. Er zijn heel veel ouders die alles voor hun kinderen betalen en waar de kinderen de gift mogen houden als een soort zakgeld. In feite is dat misbruik van subsidiegeld.

Anders verstrekken, beter communiceren, ik ben voor.
Maar studeren an sich neerzette als economisch goed waar per definitie gewin mee te halen valt, gaat niet werken. Dat is niet waar namelijk.

Gonniegans

Het is een politiek standpunt of je de verschillen in rijkdom bij de ouders doorslaggevend laat zijn voor de start van jongeren. En waren ooit eens tijden, waarin gesproken werd over gelijke kansen etc.
Het grootste bezwaar vind ik, dat studerende jongeren (ook de MBO-ers) de enige groep in Nederland zijn die verplicht zijn bepaalde financiële afspraken aan te gaan (de ziektekostenverzekering) en daarvoor als primaire inkomstenbron een lening moeten afsluiten (studiefinanciering).
Jongeren lieten vandaag op de radio horen dat ze in elk geval een stagevergoeding willen krijgen van ongeveer 275 euro. Dat is alvast een begin van jongeren die in elk geval eens iets van zich laten horen. Probleem is wel dat de stage tegenwoordig niet meer 'het geleerde in praktijk brengen' is, maar 'in de praktijk moet je het leren'. Het is verplaatste schooltijd, en de stagebedrijven krijgen daarvoor geen vergoeding, zoals scholen die krijgen. Dus ik vrees dat deze vergoeding er niet gaat komen. Mocht het er wel van komen, dan zal het aantal stageplaatsen drastisch slinken. Geen stageplaats, geen studie, geen studie, geen studieschuld. Lost het probleem zich vanzelf op. Kenniswerkers vliegen we wel in van India of Pakistan.
Nu nog de vraag wat we met die jongeren aan moeten. In het kader van het milieu met de hand aardappelen laten rapen, of zoiets.

Tsjor

Tsjor

Is een idee! Volgens mij hebben we ook nog aspergestekers nodig.

Wat mij betreft mag het al dan niet verkrijgen van stufi best inkomensafhankelijk worden zodat het echt voor iedereen toegankelijk wordt. Hoe lager het inkomen, hoe hoger de stufi en boven een bepaald inkomen niets meer. Net als kinderbijslag zou moeten zijn. Wij sparen de kinderbijslag om later een wezenlijke bijdrage te kunnen leveren aan de studies van de kinderen. Daar is het toch echt niet voor bedoeld.

Maar dan nog vind ik een eigen bijdrage/investering niet onredelijk. Al is het maar om studietoestanden zoals in de jaren 80 te voorkomen. Ik heb neven en nichten die JAAAAREN op kosten van de staat hebben gestudeerd. Er is niks mis met een bewuste keuze maken en hier hard voor werken. Meer studeren en minder tijd voor feesten etc.

Ik vind sowieso dat voor elke vorm van overheidsbijstand best een tegenprestatie mag worden verwacht. Maar beide punten liggen politiek erg gevoelig geloof ik...

stages

Ik heb andere ervaring met stagiaires. Ik werk bij een semi overheidsinstelling en wij krijgen juist steeds meer HBO/WO stagiaires. Met onderzoek heeft het niks te maken, het gaat om meewerkstages en zijn gewoon goedkope arbeidskrachten. Ze krijgen er wel een vergoeding voor hoor, ik meen iets van € 300 p.mnd Maar zij nemen wel deels de plek in van evasie krachten of zzp'ers.

omgekeerde wereld

Tante tiny:"Maar studeren neerzetten als iets dat alleen nog voor de rijken haalbaar is, gaat ook niet werken."
Dat heeft niemand gedaan. Er is wel beweerd dat 'iedereen' kan studeren. En dat is onzin. Dat is nooit zo geweest en het wordt met het nieuwe stelsel een stukje minder.
Overigens zie ik dat als realiteit. Mijn punt gaat over willen.

Gonniegans:"Al is het maar om studietoestanden zoals in de jaren 80 te voorkomen. Ik heb neven en nichten die JAAAAREN op kosten van de staat hebben gestudeerd. "
Wat fijn dat jij dat aansnijdt.
Het grappige is dat het juist die generatie is die het hardst in de studieregelingen hakt en snijdt. Dat begon natuurlijk al met de twee fasen en het puntenstelsel.
En dat terwijl een belangrijke reden was voor dat jaaaaren studeren. Het was namelijk toen ook crisis. Er was toen ook geen werk.

Het is alsof het een soort wraak is. Compleet met overdrijving van het verwijt. Als puntje bij paaltje komt hebben de grootste pleitbezorgers meestal zelf ook meer geprofiteerd dan ze betamelijk vinden. Verdiend aan de opleiding, niet afgemaakt maar niks terug hoeven betalen, er veel langer over gedaan, etc.

Maar belangrijker: die periode heeft ook wat gebracht. De hoge opleidingsgraad van de Nederlandse bevolking komt daar vandaan.
Nu zul je mij niet horen zeggen dat dat alleen maar kan door ruime verstrekking. Je zult mij bovendien niet horen zeggen dat 'iedereen' moet kunnen studeren. Dat is gewoon niet haalbaar.

Maar ik vrees dat hier toch iets te veel over de hoofden van studenten geregeld wordt zonder rekening te houden met wat dat in hun hoofden voor effect heeft.

Complete delen (vaak de helft) van de opleiding betalen ze wel collegegeld/boeken, maar werken ze ook (bijna) gratis. Hele bedrijfstakken produceren erop, nemen gesubsidieerd en wel studenten aan, die ze weer ontslaan zodra ze een diploma hebben.

Ik denk dat er studenten zijn die, als je hun activiteiten in economische termen zou definiëren, geld opleveren. Er wordt aan ze verdiend.
Dat is nog eens anders dan de jaren 80. Jemig zeg, Jaren '80. Toen kregen geneeskundestudenten hun stage ook nog betaald.

wraak?

Ik was van de periode daarna, afgestudeerd eind jaren 90. Gewoon netjes in 4 jaar. Maar het negatieve imago dat in de jaren 80 over studenten is ontstaan is nog heel lang (onterecht) aan ze blijven plakken. Want tegenwoordig wordt er (gelukkig) wel hard gewerkt. Is ook nodig, want anders zijn dit soort regelingen onverkoopbaar. Geldt ook voor andere vormen van bijstand/subsidies.

Miriam: "Ik denk dat er studenten zijn die, als je hun activiteiten in economische termen zou definiëren, geld opleveren."

Maar dat is toch ook juist de bedoeling? Dat wij als samenleving in studenten investeren en dat ze uiteindelijk voor de maatschappij wat opleveren.

Maar goed, we dwalen af...

Vergelijk

Over een goed jaar hebben we hier ook een student.

Toen ik zelf in in '86 begon, begon ook net het systeem van WSF 18+. Ik kreeg 600 gulden als uitwonende student. 600 gulden. Dat is gecorrigeerd voor inflatie hetzelfde als nu € 465. Zojuist even omgerekend. Dat is dus een stuk meer dan tegenwoordig. Nu vond ik zelf die 600 gulden uitermate riant. Ik kreeg nog een paar honderd van mijn ouders, ik werkte er nog wat bij en ik kon zelfs mijn motor betalen.

Ik verwacht dat er nu ook minder studenten op kamers zullen gaan, maar ik vraag me af hoe erg dat is. We hebben erg veel universiteiten in dit land en qua kwaliteit zijn er ook geen dramatische verschillen. In elk geval geen verschil dat je als bachelor in je toekomst parten gaat spelen. Je kunt ook een bachelor kiezen in je nabijheid en daarna alleen voor je master op kamers gaan.
Qua MBO's is de keuze nabij nog veel groter.

Natuurlijk betekent dit dat je sommige droomstudies moet laten schieten. Mij leek oceanografie destijds leuk, maar dat was in Groningen en dat vond ik te ver weg. geofysica was in Utrecht en dat was ook best leuk. En nu, meer dan 25 jaar later zie ik hoe weinig verschil al die studies maken voor je uiteindelijke baan.

Behalve mijn zoon gaan er straks nog 3 neven studeren. Ze bespreken of ze economie nu in stad X Y of Z zullen gaan doen. In het ene geval kunnen ze thuis wonen, in het andere geval moeten ze op kamers. Dus netto 10.000 euro meer of minder. Ik vind dat de consequenties van die keus best mogen wegen.

Natuurlijk is het studentenleven leuk, maar dat leuke leven is ook niet weggelegd voor de jongere die gewoon 40 uur per week moet werken en die geen uitzicht heeft op een interessant goedbetaalde baan met autonomie in de toekomst.

Bij mij thuis zag ik het verschil: mijn broer had alleen LTS en werkt vanaf zijn 16e fulltime. Hij moest kostgeld betalen en hij merkte wel eens op dat hij in feite mijn studie betaalde. Ik kreeg immers geld van mijn ouders. Gelukkig bleken onze ouders zijn kostgeld voor hem gespaard te hebben, dus uiteindelijk kwam dat wel weer goed. Maar ergens had hij wel gelijk. Dit zie je dan op minischaal, maar in feite gebeurt het macro net zo hard.

Ik vind het dus allemaal niet zo rampzalig. Het lijkt me wel heel belangrijk om je kinderen heel goed te sturen in de keuzen die leiden tot zo laag mogelijke kosten. Ik denk namelijk dat een 18- jarige die inzichten op de lange termijn nog niet kan overzien.

Miriam!

Hoe kom je erbij dat geneeskundestudenten hun stage betaald kregen in de jaren 80? Geen sprake van hoor. Twee jaar coschappen geheel gratis. Je kreeg wel gewoon stufie maar dat moest dus ook wel

Omslag

Ho braaf, Mach, ik wilde je niet beledigen.
Eens was er stagevergoeding bij co-schappen. Daar ontstond discussie over. Men vond de vergoeding te laag. In die discussie is de stagevergoeding uit de wet geschrapt, in afwachting van een betere regeling. Op die dag, ergens in de 80-er jaren, is daarmee een einde gekomen aan de stagevergoeding. Het wachten is nog steeds op een betere regeling.

Inmiddels wordt er hardop en vaak beweerd dat die gratis co schappen een investering in je toekomst zijn. Dat fenomeen vloeit nu ook uit naar andere stages. Zie http://www.metronieuws.nl/nieuws/een-op-vijf-stagiairs-krijgt-helemaal-niks-betaald-voor-stage/SrZnet!vmwNyDJDWTMv6/

Je moet wel college- of lesgeld betalen.

begrijp de link niet

Tihama:"Qua MBO's is de keuze nabij nog veel groter."
Dat is niet waar.
MBO onderwijs wordt georganiseerd samen met het bedrijfsleven uit de regio en biedt juist daarom vaak maar een beperkt aantal richtingen.
De bollen in de bollenstreek, de boten bij de havens, het beveiligingswezen in de buurt van een gevangenis, etc.
De meeste MBO's bieden wel ook een rijtje van administratieve opleidingen en natuurlijk kun je (bijna) overal kapper, kleedster of 'beroemd' worden. Het zijn zo van die opleidingen waarvan je je sterk moet afvragen of je er wel een lening voor moet afsluiten.

Het verhaal over jou en je broer en wat je niet zo rampzalig vindt, begrijp ik niet.
Ik vind het niet te vergelijken met de situatie nu. 16 jarigen van de lts mogen bijvoorbeeld niet voor eigen rekening werken. Ze mogen wel stage lopen. Ook zonder vergoeding.

3x kinderbijslag

In die tijd kon je als je slim was nog 3x kinderbijslag krijgen als je aantoonde dat je verder geen gebruik maakte van andere vergoedingen.

gewoon terug bij af

We zijn straks gewoon weer terug bij de situatie van man en mijzelf, helemaal begin jaren 80. Onze stufi was ook een lening. Basisbeurs werd pas ingevoerd toen ik net en man allang was afgestudeerd. Ook geen ov, toen nog. Dus nee: wij studeerden niet jarenlang op kosten van de staat. We maakten ook geen kosten voor dingen als :"Maar er is meer om te betalen. Boeken, kleding, eten, zorgverzekering, telefoonabonnement. Kapper. Contactlenzen. " Die dingen kon toen bijna geen student betalen. Ik heb precies 5 jaar geen kleding gekocht (eerste setje vlak voor eerste werkdag na afstuderen pas weer), boeken kopieerden wij illegaal uit van een uni-biebexemplaar met z'n allen een hele middag bij de copyrette, vaste telefoon op de studentenflat deelden we met 10 man, naar de kappersopleiding om je te laten knippen voor een tientje. Jaja, dat waren nog eens tijden, oma
Toch hadden wij allebei een flinke studieschuld dus, ieder rond de 20.000 gulden. Die hebben we allebei in 10 jaar afgelost, eerst 100 euro per maand pp, het laatste deel in 1x met een vervroegde aflossing omdat we toen eindelijk wat meer verdienden (we werden eerst allebei 4 jaar aio, en die verdienden toen minder dan het minimumloon). Pas daarna hebben we een huis gekocht.
Het kan allemaal wel hoor, maar je moet misschien wat terug t.o.v. wat jongeren nu gewend zijn geraakt.

De link

die ik zie, is iemand anders moet betalen voor de kosten van een student.
Dat daar iets uit voort komt op macroniveau, ja, dat zie ik ook. Maar het voordeel van die studie belandt wel voor een belangrijk deel ook bij de betrokken student. Ik heb ook niet het idee dat die student dit alleen kiest voor het belang van de samenleving. Dat was in elk geval destijds ook niet mijn afweging.

Daarom vind ik het niet rampzalig dat je misschien 50.000 euro moet lenen voor die droombaan in plaats van dat dat geld uit de staatskas gegeven wordt. Jouw keuze, jouw kosten, jouw risico.

Tegelijkertijd lijkt het mij heel verstandig om juist díe keuzen te maken die dit eindbedrag zo laag mogelijk houden. Ik ken ook de nodige studenten die een iets verkeerd beeld hebben van het toekomstig salaris en daarom graag extra lenen bij DUO. Sterker nog: ik ken er naar mijn zin wat te veel.

Wat betreft die MBO's: het ROC in mijn woonplaats heeft meer dan 100 opleidingen verdeeld over diverse branches. Ik herken wel een paar typische studies die in de lokale bedrijfssectoren thuishoren, maar ik zie ook echt heel veel standaard opleidingen: kok, werktuigbouwkundige monteur, onderwijsassistent, beveiliger, logistiek medewerker, autotechnicus, MBO-verpleegkundige, applicatiebeheerder etc.
Maar goed, misschien is 'ons' ROC een uitzondering.

Vijf jaar geen kleding gekocht

...dan was de kwaliteit beter?? Heb weleens gelezen dat de kledingindustrie sinds 2000 ernstig is gekelderd qua kwaliteit.

Hier is een jeans met een paar maanden kapot, altijd een bepaald plekje, door het fietsen.

Hoe deed je dat Stenna, vijf jaar niks kopen op het gebied van kleding?

Precies Tihama

Zo denk ik er ook over, al vind ik € 50.000 wel wat gortig. Maar een investering van €5.000-15.000 in je eigen toekomst vind ik niet te veel gevraagd. Studenten leren hun keuzes bewuster maken, ook wat betreft wel of niet op kamers wonen. Is het echt nodig om voor € 580 pmd op een klein kamertje in de Pijp te zitten? Ik zou dat als ouder niet financieren en mijn kind sterk afraden om hiervoor te gaan lenen.

Ik vind ook dat veel studenten (stagiaires op mijn werk) een compleet verkeerd beeld hebben over wat hun toekomstige salarisperspectieven zullen zijn. Zou mooi zijn als hier tijdens de studie ook aandacht aan wordt besteed.

Ik heb wat uitgaven/inkomsten gezien van studenten

Was in de krant, een aantal staatjes van inkomsten en uitgaven.
Natuurlijk waren die paar staatjes niet representatief maar ze komen wel overeen met de voorbeelden om mij heen.
De uitgaven gaan vooral naar telefoon/abonnement, kleding, vakantie, uitgaan.
Er zijn studenten die toeslag zorgverzekering mogen gebruiken als zakgeld omdat hun ouders de verzekering betalen, bijlenen om lekker op vakantie te kunnen.
Mijn ervaring is ongeveer zoals Stenna. Weinig geld, bij moeten werken om de basis te kunnen financieren. Ik geloof niet dat ik vijf jaar dezelfde kleding heb gehad, maar ik heb toen leren naaien zodat ik zelf broeken kon naaien. Dat was veel goedkoper.
Mijn luxe was op kamers wonen terwijl dat voor de afstand niet nodig was. Het extra lenen voor dat doel was het helemaal waard. Gelukkig was een kamer in mijn stad betaalbaar (200 gulden per maand). Dat zou nu in mijn omgeving niet meer lukken.

Wel een streep door mijn plannen

Ik had gehoopt dat oudste op kamers kon als ze gaat studeren, maar het verschil door het wegvallen van de basisbeurs kunnen wij niet bijdragen. Hoe komt het sommetje er dan uit te zien? Per maand is ongeveer 1000 euro nodig om te studeren en rond te komen. Kan een student 500 euro verdienen met een bijbaantje, of is dat te hoog gegrepen?

Baantjes

Natuurlijk kan een student een baan vinden van 500 euro per maand. Maar het verraderlijke is dat het ergens van ten koste moet gaan en ik vrees vooral van de studie.

Je moet er van uitgaan dat ze niet meer dan het minimumloon zullen verdienen. Dan is 500 euro gelijk aan 60 uur werken per maand. Dus grofweg 16 uur per week, dus 2 werkdagen.

Dat zijn uren die je niet aan je studie kunt besteden. Ik weet dat er studies zijn met amper contacturen, maar ik neem aan (geen eigen ervaring, want ik had heel veel les dat die uren toch op zouden moeten gaan aan echt studeren.

Als je geluk hebt, dan vind je een baan die makkelijker verdient. Veel fooien in de horeca, bijles geven, oppassen. Dat zijn banen die of meer opleveren of waarbij je toch tijd hebt om te studeren (of relaxen).

16 uur per week

dat is lang niet altijd haalbaar, het is sterk afhankelijk van hoeveel inzet de studie kost. Reken je niet te snel rijk.
Hoe vervelender de financiële situatie wordt, hoe meer studenten baantjes zullen zoeken en hoe krapper het allemaal wordt.

Waar eerst werk was (zoals in de huishouding bij de thuiszorg, leuk voor de vakantieperiode) is deze nu flink wegbezuinigd, veel cliënten zijn hun uren kwijtgeraakt.

(Mijn dochter kan momenteel niet meer dan 8 uur per week werken, meestal in de avond of op zaterdagochtend. Maar of ze dat baantje kan houden is zeer de vraag, alle jaarcontracten gaan eruit. Schoondochter werkte drie jaarcontracten in de zorg naast haar studie, dat is de maximale lengte, dus dat baantje is ook voorbij.)

Tonny, kleding

Ja, ik zou dat nu misschien niet meer kunnen. Ik naaide wel eens wat zelf, met een lapje van de stoffenmarkt. Maar kocht verder echt niets. Of kwaliteit beter was weet ik niet (misschien wel het type kleding dat ik toen nog droeg, net van huis af, tamelijk traditioneel). Wat ik wel weet is dat we destijds (iedereen) veel en veel minder kleding hadden dan toen, ontzettend veel minder met mode bezig waren dan toen en dat die mode minder snel veranderde. En het was de tijd van de opkomende punk natuurlijk, gat meer of minder was juist cool (alhoewel ik er niet van hield en dat ook niet had), veiligheidsspeld erdoor en klaar .
Maar trouwens, ook nu heb ik nog steeds nauwelijks versleten kleding, ik doe veel weg omdat het niet leuk of in de mode meer is en koop nieuw, maar nooit omdat het versleten is. Ik ben niet zo "sleets", denk ik.

dan toen

moet zijn: dan nu. Natuurlijk.

motivatie en inzet van studenten

Miriam sneed het al even aan: de verzakelijking van het studeren is nu al desastreus voor de motivatie en inzet van studenten, en dat zal nog erger worden zo. Vroeger, in de tijd van het beruchte "langer studeren" (de "eeuwige studenten" stammen trouwens uit de jaren '70, in de jaren '80 werd de studieduur officieel 4-6 jaar, maar nog niet zo strikt als later), toen studeerden studenten uit intrinsieke motivatie en leerden ze in de extra tijd een hoop extra dingen. Ja, ze volgden vakken die ze niet (meer) nodig hadden voor hun puntentelling/examen, en deden een hoop extra's, lazen extra literatuur, vrijwilligerswerk op hun vakgebied, etc.

De huidige studenten zijn schrikbarend calculerend en de meesten doen alleen iets als het "moet", d.w.z. als het punten oplevert.
Het hoger onderwijs is daarmee ook heel erg schools geworden.

Ik vind dit een enge ontwikkeling want met zo'n houding zullen ze (en we, als maatschappij) niet ver komen. Dit is slecht voor onze maatschappij en voor de persoonlijke ontwikkeling van de studenten.

Vroeger

Ik heb in de vijfde en zesde (eind jaren '80) bijlessen economie gehad van een student van 30, die dus al 12 jaar met zijn studie bezig was. Door dit draadje vraag ik me ineens af of hij ooit nog is afgestudeerd en wat er van hem geworden is, nu als 50+'er.