Beelddenken, ons verhaal
Ik twijfelde of ik dit onder Diddle's topic moet hangen, of zelf een topic (hier of op gezondheid? Voelt ook niet goed, we zijn niet ziek) moet openen. Ik heb besloten om het toch maar in een apart topic te doen.
Wij zijn beelddenkers. En met "wij" heb ik het vooral over jongste (bijna 13) en ikzelf.
Ik maakte er altijd grapjes over: pas op, ik ben een héél erge beelddenker! En jongste en ik hadden samen altijd enorm veel plezier met beelddenken! Maar nog niet zo lang geleden ontdekte ik dat beelddenken niet bij iedereen voorkomt. Sterker nog: iets dat voor mij doodgewoon was, bleek dat toch niet zo te zijn...!
Qua taal en schrijven ben ik niet dyslectisch of zo, wel ontzettend slordig (maar bij nalezen ontdek ik wel mijn eigen fouten). Qua rekenen gedij ik geweldig bij de voorbeelden van Karmijn, anders is het maar abstracte kost. Als ik iets moet doen (ongeacht wat) heb ik meer aan een handleiding met plaatjes of een video dan aan droge tekst. Als kind tekende ik altijd plaatjes bij verhalen. Idem dito bij zoon, al blijft hij zelfs met de Karmijnmethode een ramp in rekenen.
Nog niet zo lang geleden ben ik me gaan verdiepen in dat "beelddenken", dat blijkbaar minder "normaal" (bedoel ik niet oordelend) was dan ik dacht, en ik schrok wel een beetje.
Veel herkenning. Niet eens de dyslexie (heb ik niet), maar wel bijvoorbeeld het onbewuste denken, het raast maar door in dat hoofd, altijd al gehad. Bij jongste uit zich dat ook verbaal: die heeft dringend de vermoeiende behoefte zijn gedachten onmiddellijk uit te spreken.
Ik herinner me dat ik ooit eens een beetje wanhopig heb uitgeroepen in de klas: "Kan denken ooit stóppen?" Ik herinner me hoe anderen mijn grapjes niet begrepen (zoon heeft dezelfde grapjes!).
En toen ik afgelopen weken in een herstellingsoord was en eindelijk tot rust kon komen, merkte ik dat dat hoofd maar dóórging. Niet eens met piekeren, zoals bij sommige anderen, maar met Dingen. Het kon van alles zijn. Een liedje, een gelezen tekst, een bericht dat ik had gehoord. Een haakpatroon. Een idee uitdenken. Agenda in gedachten doorlopen en een dag inplannen (en dan vooral in beelden). Een schilderij in gedachten opzetten. Kledingcombinaties maken. Non-stop.
Ik hoorde daar dat dat ook bij het beelddenken hoort. En dat niet iedereen dat heeft.
ik begrijp mijn zoon nu beter, die heeft ook continu die "storm" in zijn hoofd. Zelfs een hoge dosis concerta (nodig voor op school) kan die storm niet doen luwen. Hij heeft vooral een creatieve hersenstorm, maar als hij zich dan ook nog eens op schoolwerk moet concentreren wordt hij overvraagd. Best lastig... Maar hoe leg je in godsnaam uit dat hij van nature al een vol hoofd heeft omdat er continu activiteit in dat hoofd is?
Ik kan het, al is het met moeite, onder controle houden. De burnout heeft het helaas wel slechter controleerbaar gemaakt, ook al ben ik inmiddels aardig hersteld. Mijn zoon heeft daar duidelijk ook moeite in...
Hoe langer ik er over nadenk, hoe meer zorgen ik me maak. Want ik realiseer me steeds meer dat dat leuke beelddenken eigenlijk heel wat gevolgen en vervelende side-effects heeft. Bij zoon (die ook asperger heeft) in leerproblemen (bijna 13 en die tafels krijgen we er niet in...), egocentrisch gedrag en moeilijk aan kunnen passen. Laat hem in zijn eigen wereldje zitten vol avonturen en spannende ontdekkingstochten en hij doet het uitstekend, zet hem in een groep waar dingen van hem worden verwacht en hij moet op zijn tenen lopen), bij mij flinke concentratieproblemen, niet kunnen focussen en niks uit mijn handen krijgen omdat dat feestje in mijn hoofd maar doorgaat, mij overal heensleept en ik het uit-knopje maar niet kan vinden (ik kan me wel beter aanpassen dan zoon, maar merk in toenemende mate de vermoeidheid als gevolg van de drukte in mijn hoofd,en ik snap zoon's gedrag steeds beter).
Ik wil het niet dramatiseren, en ik zit ook niet te wachten op de zoveelste peut of loog, maar toch... Ach, ik weet niet waarom ik dit schrijf. Ik moet het even heel erg kwijt, want ik merk dat het me niet los laat!
Moeite met begrip beelddenken
Zelf heb ik wat moeite met het begrip beelddenken, omdat volgens mij daarmee een heleboel verschillende dingen met een wat simplistische en weinig wetenschappelijke methode allemaal op één grote hoop wordt gegooid, waarin veel mensen meerdere dingen zullen herkennen en daardoor denken dat beelddenken ook werkelijk iets concreets is, terwijl het voor mij even vaag is als begrippen als nieuwetijdskinderen e.d. Een paar dingen:
Mannen denken niet aan niks. Als ze niks antwoorden bedoelen ze niks belangrijks of niks concreets, omdat al die verschillende flarden, die zij OOK hebben, moeilijk te benoemen zijn.
Beelddenken is eengevaarlijk begrip, omdat het ervoor kan zorgen dat een handicap wordt toegeschreven aan beelddenken en fouttief behandeld wordt. Autisme, AD(H)D, ontwikkelingsachterstand, dyslexie, dysfasie, etc zijn allemaal handicaps waarbij het kind opvallend vaak aan de kenmerken van 'beelddenker' voldoet, maar de 'behandeling' voor beelddenken zal niet helpen, waardoor het kind onnodig tijd verliest wat niet altijd weer op te halen valt.
Het is onzin dat je alleen in taal of beeld zou denken. We hebben 5 zintuigen en de informatie van alle 5 wordt in het geheugen opgeslagen en aan herinneringen vastgekoppeld. Hele kleine kinderen zijn veel meer gespist op reuk, tastzin en smaak. En dat weten we allemaal heel goed. Niemand zal proberen om een baby gerust te stellen met alleen een grote foto van hun moeder.
In onze moderne maatschappij zijn gehoor en zicht echter belangrijker omdat we door die kanalen de meeste informatie bewust doorgeven. Sommige mensen zijn beter op het gehoor ingesteld en leren bijv. goed door de stof zelf in te spreken op een bandje en weer af te luisteren, anderen zijn echter visueler ingesteld en hebben juist meer baat om de stof te lezen en er plaatjes of schema's van te zien. Zolang ze het niet op een één of andere manier te ZIEN krijgen wordt de informatie moeilijk vastgehouden. En natuurlijk heb je hier ook weer subgroepen in. Sommigen kunnen bij gelezen tekst zelf voldoende beelden verzinnen of herinneren waar het ergens op de pagina stond, in welk deel van het boek en het zo als het ware in gedachten teruglezen. Anderen kunnen echter weinig met alleen geschreven taal en hebben het nodig om eerst beelden erbij te zien om de informatie in het geheugen aan op te hangen. Verder zijn mensen vaak niet uitgesproken visueel of talig, maar gebruiken de verschillende strategiën door elkaar ook al ligt het één ze beter dan de ander.
Het enige nuttige wat uit deze hele beelddenk-mode kan komen is de eventuele realisatie van ander leermateriaal voor kinderen/mensen die niet makkelijk op het gehoor leren. Als een kind namelijk extreem visueel is ingesteld, zal de gebruikelijke hak-en-plak-methode, die juist een beroep doet op wat iemand hoort en het auditieve geheugen, niet goed werken om te leren lezen. Ipv het kind dan 'niet rijp voor groep 3' te verklaren zal het handiger zijn om te kijken of het misschien alleen een kwestie is van 'methode niet geschikt voor dit kind' en een andere leesmethode proberen.
Een ander punt is dat de theorie van beelddenken, die begin vorige eeuw is ontwikkeld (toen autisme nog door ijskastmoeder zou worden veroorzaakt) geen rekening houdt met de laatste psychologische onderzoeken over hoe mensen eigenlijk visuele informatie in hun hoofd opslaan en hoe wij de wereld om ons heen waarnemen. Vanwege het fenomeen change blindness, dwz het blind blijken te zijn voor zichtbare veranderingen die zich voor je ogen voltrekken, is er nu de theorie ontwikkeld dat we in werkelijkheid met iedere oogopslag veel minder werkelijk waarnemen dan we denken dat we zien. Maar dat we als het ware alleen bepaalde details waarnemen en die vergelijken en verder aanvullen met een min of meer absteact plaatje in ons hoofd. De hoeveelheid van de details die worden waargenomen en vastgehouden verschillen van mens tot mens en hangen ook van het interessegebied af. Daarom is iets uit je hoofd teken voor veel mensen ook moeilijk, ze weten het ongeveer wel en onthouden genoeg details om iets te kunnen herkennen, maar niet genoeg om precies te tekenen hoe lijnen moeten lopen.
http://nivea.psycho.univ-paris5.fr/ASSChtml/Pacherie4.html
http://nivea.psycho.univ-paris5.fr/ECS/ECS-CB.html
http://www.simonslab.com/videos.html
http://i-perception.perceptionweb.com/fulltext/i01/i0386.pdf
http://nivea.psycho.univ-paris5.fr/ECS/dottedline.gif
Groeten Primavera (gewoon zeer visueel ingesteld warhoofd)
Primavera
Heel interessant en zeer verhelderend. Heb de artikelen met veel interesse gelezen. Bedankt!
Primavera
Jij verwoord prima wat voor mij ook inderdaad een bezwaar is tegen de term beelddenken. Die term maakt alles zo plat.
Ik zie hier allemaal dingen voorbijkomen waarvan ik denk 'ja logisch, da's toch normaal?', en die dingen benoemd worden als probleem, terwijl ze volgens mij helemaal geen probleem zijn.
Drukte in je hoofd kan iedereen hebben, op wat voor manier die persoon ook denkt. En ik denk dat je dan eerder iets aan die drukte in het hoofd moet doen (structuur, is er misschien sprake van ADD of good old fashioned slordigheid?) i.p.v. dat op beelddenken gaan gooien. Want volgens mij heb je bij alle mensen, maakt niet uit op wat voor manier ze denken of informatie verwerken, of wat voor leerstijl ze hebben of wat voor type van meervoudige intelligentie of noem maar op wat voor dingen ze de laatste jaren allemaal verzinnen, OK dus, bij alle soort mensen heb je de rustige types en de chaoten. Maakt niet uit hoe je denkt, de een heeft orde in het hoofd, de ander drukte.
Wel of geen probleem
Eigenlijk klopt dat allemaal wel. De één denkt zus, de ander zo, en het één is wat lastiger dan het ander (chaoshoofd... 
).
Het verbaasde me zelf ook wel een beetje dat het blijkbaar tegenwoordig als probleem wordt gezien. Ik had vroeger een leraar die me zag worstelen met rekensommen en de gortdroge cijfertjes terugbracht naar: "Je hebt vier gevulde koeken, en je bent met acht personen, hoeveel gevulde koek krijgt iedereen?" Kijk, dat werkte
Ik heb, maar nu begeef ik me op glad ijs (hup, daar gaat het beelddenkhoofd weer ), wel eens het idee dat de "normen" steeds strakker zijn geworden en dat er steeds minder ruimte is voor mensen die het net even anders doen. Ik denk dat ik als kind (als ik anno 2011 kind was) ook meteen geconfronteerd werd met allerlei extra begeleiding en testen vanwege mijn rekenproblemen (terwijl die ene creatieve leraar in de jaren zeventig daar uitstekend mee overweg kon), mijn eindeloze fantasie (rechtstreeks voortkomend uit beelddenken) en mijn chaotische dromerigheid (idem dito).
Prima, hoor, dat men zo alert is tegenwoordig (ik weet te goed hoe het is om 10 jaar te moeten knokken met twee ongediagnostiseerde autisten), maar het slaat nu een beetje door, denk ik.
Dat klopt
Klopt Dirksmama, ik zie beelddenken overigens niet als probleem, al had mijn zoon er soms wel last van met leren. Het maakt het er niet makkelijker op.
Zoon en ik hebben juist soms de grootste lol, wij zien alles gelijk voor ons, en liggen dan samen geheel in de slappe lach..
Zijn kinderarts ziet beelddenken meer als mogelijk symptoom bij bijv. ADD.
Fio
We schrijven tegelijkertijd hetzelfde
Overigens ben ik destijds afgekeurd voor ADD (al was het op het randje ) en nu ik herstellend ben van een burnout en ik extra last heb van de chaos, vind ik dat wel eens lastig. Het kost me namelijk ontzettend veel moeite weer terug te komen in het gewone leven (met name: het huishouden niet meer kunnen overzien en hier volkomen in vastlopen) en met "etiketje" had ik misschien begeleiding kunnen krijgen om de boel weer in goede banen te kunnen krijgen :S
Maar goed, da's off topic.
Burnout
Ik denk weleens in beelden maar zou mezelf beslist geen beelddenker noemen (kan me er ook weinig bij voorstellen maar met één "zintuig" te denken). Maar het kostte mij ook grote moeite en veel tijd om na een burnout weer mijn leven op de rit te krijgen, inclusief alles wat daarbij hoorde. Het zou een beetje raar zijn als daar begeleiding voor was exclusief voor mensen met een etiketje.
Biene (wordt nu wat ot )
Ja, dat valt me zo tegen om de boel weer op de rit te krijgen... Je hebt wel gelijk, hoor, het zou niet moeten, die etiketjes, en wat ik vanmiddag zei was eigenlijk vooral een wanhoopskreet omdat ik er gewoon niet dóór kom, het overzicht volledig kwijt ben en die chaos zo zat ben! Een meubeltoonzaal zal het zelfs in het grotere huis nooit worden maar ik loop er zo ontzettend in vast...
Ik weet niet eens of het met beelddenken te maken heeft. Wel met een levenslange brom in mijn hoofd, die sinds vorige herfst een stevige ruis is geworden, die maar niet wil gaan liggen.
Maar goed, het wordt nu offtopic...
Biene
Ik denk niet dat je moet stellen dat beelddenken denken met een zintuig is. Het gaat ook om de manier waarop je informatie verwerkt, die binnenkomt.
Fladder (ot)
Zolas ik al zei, beelddenken wordt vaak ook gezien als een symptoom van bijvoorbeeld ADD. Het feit dat ooit gesteld is dat je op het randje van ADD zat, maar het dan toch niet zou hebben, zegt toch genoeg? Dat kun je toch nooit zo stellen als hulpverlener....
Herkenning
Ja, dit komt heel bekend voor (voor mij).
Nee dit is niet gebruikelijk. Ik heb me er een beetje in verdiept. Ik wist altijd al dat ik dyslectie had. Eeen aantal jaren geleden leerde ik ook dat ik een lichte vorm van dyspractie had (vrij onbekend, maar het is een moeilijkheid om spieren te combieneren. Betekend dat oog hand bal contact lastig is.
Sinds een jaar (ik ben 51) weet ik ook dat ik ADHD heb. Heel veel van deze dingen heb ik altijd kunnen compenseren of min of meer verbergen. Wellicht heb ik alles in lichte mate.
Het beelddenken is mij al een jaar of tien duidelijk. Ik denk op een andere manier dan de meeste andere mensen. Eigenlijk is dat naast de andere problemen een soort van gave. Je kunt beter 3-dimensonaal denken en je komt op heel ander oplossingen dan de andere mensen. Je denkt in plaatjes. Een herinnering flits als een film van beelden door je hoofd. Soms met emotionele dingen spat het uiteen in een ster van beelden en kom je niet mee uit je woorden.
Vooral omdat je je een andere voorstelling van dingen kunt maken, denk je anders.
Met mijn verstand en werklust (ADHD) heb ik mij kunnen ontwikkelen tot een top tien wereld specialist (nooit mijn doel geweest). Het beelddenken helpt mij om andere oplossingen te verzinnen dan andere mensen. Dit betekend wel dat ik de moeilijkste problemen voor de voeten krijg.
Ik ben creatief in een erg exacte omgeving (oie en gas industrie).
Het levert ook problemen op. Eigenlijk ben ik een man in een exacte omgeving die vaak reageert en handeld naar intuitie. Dat gaat vrijwel altijd goed. Ik los 95% van de problemen op. Zoals ik het zelf zie, is intuitie een handeln uit het onderbewustzijn. Ergens weet je het maar het is niet bewust aanwezig. In de exacte wetenschap kun je dit niet verkopen.
Kunstenaars zijn vaak beelddenkers, die leggen hun gevoel in iets. In die wereld is het veel beter bekend. Er bestaan ook hele sterke beeldenkers. Die kunnen zien en voelen hoe iemand denkt. Ik ben niet zo'n sterke beeldenker, maar het gebeurt me regelmatig dat iemand iets zegt en dat ik voel dat het niet zo is.
Beelddeken behoord nog steeds tot de pseudo-wetenschappen. Niet erkend dus. Dyslexie was dit ook niet erkend 30 jaar geleden.
Er is dus nog hoop, maar ik ervaar het niet als een groot probleem. Ik zie het meer als een eigenschap waar je gebruik vanmoet maken.
De theorie die ik er over gelezen heb, is dat de meeste kinderen tot hun 5-7 jaar in beelden denken. Daarna verlaten ze dit stadium voor woordenken. Veel mensen met dyslexie zijn beelddenkers, maar er zit volgens mij meer aan vast.
Aanspraak maken op gevoelens en intuitie is niet zo duidelijk.
Ja, om na dit lange verhaal nog een laatste antwoord te geven, de storm van beelden (flitsen) in je hoofd is een probleem. Ik praat langzaam en ik altijd tijd nodig om al mijn gedachten op een rij te zetten. Af en toe begin ik opnieuw om het nog beter onder woorden te brengen. Neemt niet weg dat ik ook les geef op specialisties nivo.
Ruimtelijk inzicht is een voordeel. Mijn oudste zoon bouwde op zijn zesde een Knacks bouwwerk in spiegelbeeld. Hij heeft veel van mij.
Beelddenken is vogens mij geen groot probleem. Vervelend is dat het volgens mij vaak samengaat met dyslexie, ADHD, of Asperger. Dat is allemaal veel moeilijker om mee om te gaan.
Dit zijn mijn ervaringen.
mvg
Egbert
Bedankt voor jouw verhaal! Ja, vooral het creatieve herken ik enorm! Helaas heb ik het nooit zover geschopt, maar goed, wie weet wat de toekomst nog brengt
De flitsen zijn, zeker nu ik met de resten van een burnout zit (of zit ik er nog middenin?) heel afleidend en vergroten de chaos. Het is heel moeilijk om mijn hoofd nu in bedwang te houden, maar ik heb de afgelopen maanden goede begeleiding gehad en hoop binnenkort op een volgend traject om er in de praktijk mee om te kunnen gaan. Die burnout is i.i.g. bijzonder storend voor het creatieve en mijn intuïtie, merk ik, zeker nu ik weer terug ben "in het gewone leven".
Beelddenken
Ik ben ook een beelddenker, maar verder heel "normaal". Niet dyslectisch, geen ADHD of ADD, totaal niet creatief zoals Fladder. Ik heb het ook nooit als een probleem ervaren, ik vind het wel makkelijk, kan veel makkelijker dingen onthouden omdat ik het beeld erbij heb.
Beelddenken
Wat is de methode Karmijn Fladder?
Ik heb gegoogled, maar kom dan op dit forum terecht.... Ik dacht trouwens dat dit forum niet meer googlebaar zou zijn?
Mijn zoon is waarschijnlijk een beelddenker, en ik zou graag weten hoe ik hem met huiswerk kan helpen.
Uhm
ik zie nu dat bij "basisschoolleeftijd" berichtjes staan van Karmijn. tsja, nog niet alles gelezen dus. Ik dacht dat er weer een nieuwe methode uitgevonden was.. ;0)
Karin*
Ik had dit onderwerp aanvankelijk voor de rubriek Zorgenkinderen geschreven, waar o.a. Karmijn schreef. Net voor het verzenden heb ik het toch maar hierheen verschoven. Die methode van Karmijn zie je, een dag of wat terug, in de rubriek Zorgenkinderen.
Wow
'De methode Karmijn',...
Dat klinkt wel goed, toch maar pedagogiek gaan studeren en dan een boek uitgeven?
Hihihi
Karmijn
De beste methodes komen door praktijkervaring, niet door boekenwijsheid. En dat is een compliment aan jou!
Fladder
Ik ben ook nog steeds herstellend van een burn-out van ruim een jaar geleden. Het gaat een stuk beter en ik werk weer redelijk normaal. Ik neem wel rust al het nodig is.
Ik heb gemerkt dat het erg prettig is om af en toe buiten een rondje te gaan lopen. Dan kunnen je gedachten te vrijje loop hebben. Ik merk wel dat mijn ogen eigenlijk de hele tijd de omgeving af lopen. Toch geeft het rust.
Ik heb ook geleerd dat ik erg gevoelig ben voor geluid. Mooi geluid is heerlijk, maar andere dingen kunnen overal doorheen gaan. Als mijn oudste zoon op zijn drumstel gaat spelen dan loop ik maar even het huis uit. Etentjes met veel mensen zijn moeilijk. Ik probeer eigenlijk ieder gesprek te volgen. Op feestjes eigenlijk ook. Sommige mensen zijn ook erg gevoelig voor geuren.
Een belangrijk punt is om te accepteren wat je bent. Ja je bent wat anders dan anderen. Trachten om rust en evenwicht te vinden is belangrijk. Ik heb erg veel baat gehad bij de gesprekken die ik gehad heb met een andere beelddenkster die ik vorig jaar ontmoette tijden mijn burn-out. Eindelijk iemand die ook ervaarde wat ik voel.
Zij kan aan mij zien wanneer een opmerking emotie bij mij oproept.
Je staat niet alleen met het beelddenken, maar je moet wel weten wat er speelt.
Vorige week heb ik nog weer een gesprek met haar gehad. Ik had de laatste tijd een aantal keren hele streke emoties bij herinneringen uit het verleden. Ik kon het niet plaatsen. Het ging van flits-flits in je gedachten en dan een heleboel flitsen tegelijk en dan .. zit je met een brok in je keel.
Duidelijk is inmiddels geworden dat ik het overlijden van mijn vader van ruim twee jaar geleden nog niet helemaal verwerkt heb. Hij overleed tijdens zijn vakantie in Zwitserland aan een hartaanval tijdens zijn slaap. Het overwachte maar ook dat ik zelf voor mijn werk in Singapore zat (verschikkelijk), zit me kennelijk nog steeds dwars. Ik wil hiermee zeggen dat beelden ook emoties dragen en soms hele streke.
Beelddenken mag dan een pseudo wetenschap zijn, maar het is er wel. Mijn vrouw kijkt altijd op de kaart als we ergen naar toe gaan. Ik herinner me te weg, de gebouwen en de punten van de afslagen. Voor andere dingen kom ik ook vaak op andere oplosingen dan mijn vrouw. Ja inderdaat creatief, maar vooral omdat je in je hoofd iets van veel kanten kunt zien. Soms even laten liggen en dan bedenk je wat anders.
De flitsen en de niet aflatende stroom beelden is een probleem. Je moet dat zien op te vangen met rust. Geen drukke film voor het slapen, geen computerwerk voor het slapen. Een leuk boek. Even genieten van de natuur buiten. De planten en bomen stralen rust uit. Ze zijn, bestaan en veranderen niet teveel.
De huidige snelle wereld met alle informatie kan soms teveel zijn om allemaal te verwerken, maar het hoeft ook niet allemaal.
Ik ervaar beelddenken als een gave, maar het zit wel vaak in de hoek waar ook dyslectie, ADHD, ADD en Asperger voorkomt. Soms wordt wel eens gesteld dat dyslectitie eigenlijk altijd beeldenkers zijn, maar het omgekeerde is zeker niet waar. Het is gemakkelijk om ADD te vergelijken met het wegdromen in beelden.
Ik merk ook aan mezelf dat ik vaak vrij uitvoerig ben als ik iets moet uitleggen. Een beeld zecht immers meer dan duizend woorden. Hoe leg je een beeld uit als je geen duizend woorden hebt?
Sterkte
