Jongvolwassen, uitwonend maar niet zelfstandig. Hoe te ondersteunen?
Mijn zoon van 21 met ASS en ADD woont sinds bijna een jaar samen met zijn vriendin van 19. Zij heeft ADHD en zit fysiek niet zo goed in elkaar (extreem allergisch voor van alles, chronisch eczeem, vaak ontstekingen/ziektes). In dat jaar zijn ze 4 keer verhuisd, maar intussen hebben ze gelukkig een plekje voor langere tijd gevonden, vlak bij ons huis.
Ze zijn allebei het afgelopen jaar gestopt met hun opleidingen omdat studeren in coronatijd en 4 x verhuizen (in combinatie met hun aandoeningen) gewoon teveel was om te behappen. Nu zijn ze allebei aan het werk.
Tot zover de achtergrondinfo. Nu mijn vraag/probleem:
Eigenlijk trekken ze het samen niet. We proberen een balans te vinden tussen helpen/sturen en zelfstandig dingen laten regelen. Vraag gestuurd, liefst. We komen er maar zelden over de vloer, maar zien elkaar wel regelmatig. We bespreken regelmatig hoe het gaat, maar dringen ons niet op. Alleen als wij denken dat het nodig is, of als ze erom vragen, springen we bij.
Nu zijn wij onlangs 3 weken op vakantie geweest en blijken ze in die tijd niets aan hun huis te hebben gedaan (en daarvoor blijkbaar ook al heel lang heel weinig). Zij is op dit moment ziek en depressief, zoon heeft het zwaar op zijn werk door onderbezetting en dus overbelasting voor hem waardoor hij geen energie heeft om thuis aan de slag te gaan. Ik ben er van de week een paar keer geweest (op hun verzoek) om ze te helpen.
Ik ben me kapot geschrokken van de puinhoop! We hebben nu samen met mij (daar sta ik wel op) een goed begin gemaakt met opruimen en schoonmaken, maar ik denk eigenlijk dat zelfstandig wonen nu nog/op dit moment teveel gevraagd is voor ze.
We willen zo graag dat ze lekker zelfstandig kunnen wonen, en we willen daar zeker bij ondersteunen, maar wij zijn ouders, geen hulpverleners. Zij heeft een psycholoog en binnenkort een gesprek met een psychiater om te kijken wat er nu precies bij haar speelt (overspannen, depressie, ADHD, ook ASS?), maar ze hebben naar mijn idee ook behoefte aan praktische begeleiding.
Heeft iemand hier enig idee of er begeleiding is voor jonge mensen zoals zij? En hoe komen we daaraan? Of heeft iemand zelf ervaring en goede suggesties?
Koralinde schreef op 01-10-2021 om 06:29:
De wereld is nu eenmaal erg complex, onoverzichtelijk en prikkelrijk geworden. Dat vraagt steeds meer van mensen als het gaat om plannen, lange termijn denken, concentreren, informatie filteren, sociale situaties inschatten, snel schakelen, sociaal wenselijk gedrag vertonen, omgaan met onzekerheid, omgaan met bureaucratie etc.
Ik denk dat dat waar is, en dat juist daarom Diyer wel degelijk een punt heeft dat het bizar is dat we in een wereld leven waarin zó enorm veel mensen professionele hulp nodig hebben bij de dagelijkse gang van zaken.
Het kán niet goed, normaal, wenselijk of gezond zijn dat grote aantallen mensen hun gewone bedoeninkje van werk, huishouden en rekeningen betalen niet kunnen doen zonder in de problemen te raken. En dat daar een enorme hulpindustrie van indicatiestellers, coaches, zorgverleners en wat dies meer zij voor nodig is om dat weer recht te trekken.
Alleen de conclusie is anders: Diyer wijst meer naar het individu, Koralinde wijst hier meer naar de maatschappij. Ik ben geneigd met dat laatste mee te gaan: het is een wereld geworden waarin het topsport is geworden om je te handhaven en zelf te redden. Met een vlekje of anderswerkend brein val je al gauw buiten de boot.
Niettemin ben ik ook wel gevoelig voor de verantwoordelijkheid zoveel mogelijk zelf blijven dragen (daarom vroeg ik al eerder of het ook zelf kon) en oplossingen zoals Temet voorstelde, omdat dat veel simpeler is en veel minder energie vergt dan dealen met instanties.
Daarom had men vroeger een huisvrouw. Die regelde alles terwijl de man werkte. Is een stuk rustiger maar ja dat brengt weer andere dingen met zich mee.
Bolmieke schreef op 01-10-2021 om 09:29:
Mijn huishouden was ook altijd een puinhoop en vies ook en ik heb geen etiketje (niet dat ik weet althans) In Nederland zijn er relatief veel nette huishoudens, de ouderwetse huisvrouw stelde daar eer in. Ik ben in heel wat huishoudens geweest en heb heel wat rommel en viezigheid gezien of soms een keurige huiskamer en als je dan boven komt lijkt het wel of er een explosie van spullen is geweest.
Als ze er zelf last van hebben kun je wel wat adviezen geven zoals;
- ontspullen
- niet meer dan 4 borden en bestekken en beperkt keukenspullen
- geen huisdieren
- geen frutsels in huis, geen salontafel, geen mandjes en ed
En zoals iemand opmerkte alle rekeningen via automatische incasso.
Ik heb ook een chaotisch brein. Bij mij is het volgens mij meer een variatie van normaal. 
. Helaas is man ook nogal chaotisch. Ontspullen helpt mij ook goed. Maar hoe kreeg ik in vredesnaam mijn man mee... 
Dat is een verzamelaar maar goed dat is natuurlijk heel erg off topic.
Verder eens met degene die schrijft dat onze huidige maatschappij veel en veel te veel prikkels heeft en dat veel mensen niet meer goed kunnen meedoen.
Rachel. schreef op 01-10-2021 om 09:48:
[..]
Niemand heeft het recht om over iemand te oordelen over hoeveel diegene zn best doet of hoe diegene erin staat. Je mag uiteraard een gedachtengang hebben maar je kunt dat niet uitspreken alsof dat ook echt zo is.
Klopt, niemand zou moeten oordelen over een ander in de ideale wereld. Maar we leven nu eenmaal niet in een ideale wereld en oordelen zijn eerder regel dan uitzondering. Als iemand zich beroept op atypisch zijn of niet, dan zijn daar mensen vooraf gegaan die oordelen hebben gevormd wat typisch is en wat niet. En bovendien wisselen die opvattingen daarover ook ongeveer elke 10 jaar (vind je bijstellingen in de dsm bijvoorbeeld).
Op het moment dat gemeenschapsgeld wordt aangesproken om voorzieningen en uitkeringen te bekostigen, kun je er gif op innemen dat mensen een mening hebben of iemand niet gewoon lui/gemakzuchtig/teveel gepamperd wordt óf dat er daadwerkelijk een 'ernstig genoeg' probleem is om al die daaruit voortvloeiende gedragingen mee te kunnen verklaren en op het bordje van de gemeenschap te leggen. Het is iets te simplistisch om te stellen dat die meningen er niet zouden mogen zijn, want ze zijn er. Fact of life.
MoederIADHkind schreef op 01-10-2021 om 09:51:Overigens begeleid wonen is juist voor deze doelgroep, en kan alleen als er doelen aan gekoppeld worden om te groeien naar zelfstandigheid. Vroeger noemde ze dat kamer training, nu heet het anders. Maar ook daar kan het sociaal loket/de WMO afdeling van de gemeente of hoe het dan ook heet, bij helpen.
Misschien klopt mijn aanname niet. Maar als een kind daadwerkelijk zoveel problemen heeft op allerlei levensgebieden, zou dat dan niet al veel eerder genoemd zijn door hulpverlening waar de zoon van to ongetwijfeld mee van doen heeft gehad? Zo van 'joh, op het moment dat je 18 bent, kom je in aanmerking voor opvolg begeleiding in de vorm van begeleid wonen oid'. Dat zou dan toch wel benoemd zijn naar de ouders?
En ik lees verder een probleem in de relatie. Misschien trekt zoon van to het wel zonder zijn vriendin. Maar niet dat hij ook nog een soort vaderfiguur moet zijn voor haar. Hoe vervelend ook, maar mensen zijn tot zekere hoogte wel zelf verantwoordelijk voor hun ongezonde relaties. Als je zoon liever in puinhoop leeft met zijn vriendin, dan te kiezen voor gezondheid, dan is hulpverlening ook beperkt mogelijk natuurlijk. Een mens zal altijd eerst zelf de keuze moeten maken voor verstandige keuzes. Dat kan een ander niet voor je oplossen. Dan blijf je een soort dweilen met de kraan open situatie houden. Sommigen zullen niet beter kunnen of willen. En sommigen anderen hebben juist nodig dat ze rock bottom gaan om te merken dat de vriendin en andere belemmerende omstandigheden moeten veranderen, omdat ze anders altijd zullen blijven verzuipen.
@Diyer probeer eens wat minder aannames te maken
Ze zijn 19 en 21 en proberen met hulp zelfstandig te wonen
Het meisje is depressief en hij wil bij haar zijn
Ook in tegenspoed
Moeder wil helpen, vraagt hulp
En ineens zitten ze in een ongezonde relatie omdat ze moeite hebben met zelfstandig worden op een leeftijd waar ‘t moeilijk is om zelfstandig te worden
Niks ongezond aan! Gewoon hulp nodig en zo te merken is moeder goed bezig dat te vinden
Diyer schreef op 01-10-2021 om 11:51:
[..]
Misschien klopt mijn aanname niet. Maar als een kind daadwerkelijk zoveel problemen heeft op allerlei levensgebieden, zou dat dan niet al veel eerder genoemd zijn door hulpverlening waar de zoon van to ongetwijfeld mee van doen heeft gehad? Zo van 'joh, op het moment dat je 18 bent, kom je in aanmerking voor opvolg begeleiding in de vorm van begeleid wonen oid'. Dat zou dan toch wel benoemd zijn naar de ouders?
En ik lees verder een probleem in de relatie. Misschien trekt zoon van to het wel zonder zijn vriendin. Maar niet dat hij ook nog een soort vaderfiguur moet zijn voor haar. Hoe vervelend ook, maar mensen zijn tot zekere hoogte wel zelf verantwoordelijk voor hun ongezonde relaties. Als je zoon liever in puinhoop leeft met zijn vriendin, dan te kiezen voor gezondheid, dan is hulpverlening ook beperkt mogelijk natuurlijk. Een mens zal altijd eerst zelf de keuze moeten maken voor verstandige keuzes. Dat kan een ander niet voor je oplossen. Dan blijf je een soort dweilen met de kraan open situatie houden. Sommigen zullen niet beter kunnen of willen. En sommigen anderen hebben juist nodig dat ze rock bottom gaan om te merken dat de vriendin en andere belemmerende omstandigheden moeten veranderen, omdat ze anders altijd zullen blijven verzuipen.
Je veronderstelt erg veel en lijkt bovendien te denken dat er heel gemakkelijk een analyse te maken is van een situatie, een soort stroomschema: als dit dan dat.
Als het echt zo erg met hem zou zijn, zou de hulpverlening dat wel hebben benoemd. In dat geval zou hij al begeleiding hebben gehad. Nu dat niet zo is, kan het nooit zo erg zijn.
Als hij in een ongezonde relatie zit met zijn vriendin, moet hij daar eerst maar vanaf. Anders kan hij niet worden geholpen. (Misschien moet hij in dat geval geholpen worden die relatie te verbeteren, of de keuze te maken de relatie te verbreken?)
Als hij 'liever' in een puinhoop leeft met zijn vriendin dan te kiezen voor gezondheid etc klinkt heel één-dimensionaal en als 'eigen schuld dikke bult'. Ook mensen met beperkingen hebben behoefte aan een partnerrelatie, net als alle anderen. Accepteren dat dat misschien niet gezond of haalbaar zou zijn op enig moment is niet gemakkelijk. Niet voor mensen zonder mentale problemen en ook niet voor mensen mét mentale problemen.
De inzichten die jij beschrijft zijn de uitkomst van een leerproces. Natuurlijk zal er helderheid moeten ontstaan over het eigen functioneren, de mogelijkheden en de beperkingen en de manieren waarop je dingen wel en niet kan doen. Maar deze jongen en zijn vriendin zijn in de beginfase van dat proces. Jij veronderstelt dat ze het moeten hebben afgerond alvorens hulp te krijgen. Maar dat is een vergissing: ze hebben juist hulp nodig bij dat leerproces!
Diyer schreef op 01-10-2021 om 11:51:
[..]
Misschien klopt mijn aanname niet. Maar als een kind daadwerkelijk zoveel problemen heeft op allerlei levensgebieden, zou dat dan niet al veel eerder genoemd zijn door hulpverlening waar de zoon van to ongetwijfeld mee van doen heeft gehad? Zo van 'joh, op het moment dat je 18 bent, kom je in aanmerking voor opvolg begeleiding in de vorm van begeleid wonen oid'. Dat zou dan toch wel benoemd zijn naar de ouders?
En ik lees verder een probleem in de relatie. Misschien trekt zoon van to het wel zonder zijn vriendin. Maar niet dat hij ook nog een soort vaderfiguur moet zijn voor haar. Hoe vervelend ook, maar mensen zijn tot zekere hoogte wel zelf verantwoordelijk voor hun ongezonde relaties. Als je zoon liever in puinhoop leeft met zijn vriendin, dan te kiezen voor gezondheid, dan is hulpverlening ook beperkt mogelijk natuurlijk. Een mens zal altijd eerst zelf de keuze moeten maken voor verstandige keuzes. Dat kan een ander niet voor je oplossen. Dan blijf je een soort dweilen met de kraan open situatie houden. Sommigen zullen niet beter kunnen of willen. En sommigen anderen hebben juist nodig dat ze rock bottom gaan om te merken dat de vriendin en andere belemmerende omstandigheden moeten veranderen, omdat ze anders altijd zullen blijven verzuipen.
Reactie op je eerste deel: klinkt leuk, maar zo werkt het niet. De hulpverlening komt meestal niet vanzelf naar cliënten toe, een cliënt loopt op een gegeven moment ergens tegenaan en zoekt dan hulp.
Je tweede deel stikt ook van de aannames. Ik heb weinig zin om op al die uitspraken in te gaan, want ik geloof niet dat je bereid bent je hier echt in te verdiepen. Eén ding wil ik echter wel kwijt: het is pertinente onzin dat hulpverlening maar beperkt mogelijk is als je een relatie hebt met iemand die ook iets mankeert.
Gelukkig niet zeg.
De discussie hier weerspiegelt wel heel mooi onze eigen worsteling: wat is onmacht en wat is onwil? Want het zijn wel nog steeds pubers op de rand van volwassenheid. En in hoeverre is begeleiding op kosten van de gemeenschap geoorloofd, en hoeveel kan en mag er van ons als ouders verwacht worden? Waar doen wij goed aan? Wat laten we los, waar vormen we een vangnet en waar grijpen we vooraf in? Hoe kunnen we ‘sturen’ zonder ze het gevoel te geven dat we voor ze bepalen hoe het moet? Hoe kunnen we ze zelf de juiste vragen laten stellen? Hoeveel nut hebben tips op welk moment (nu ze allebei zwaar overvraagd zijn duidelijk geen enkel! Zware gesprekken dito. Praktische hulp, wat ik nu doe, werkt nu wel. Maar dat wil en kan ik niet blijven doen in deze mate). Werkt structurele hulp in de vorm van begeleiding of een huishoudelijke hulp wel? Leren ze daar wel wat van? De stok achter de deur werkt bij mij, maar dat hoeft voor hen niet zo te zijn. Veel van de vragen die wij onszelf en hen stellen komen hier voorbij. Er is alleen niemand die zeker weet wat het goede antwoord is…
Ze hebben allebei af en aan hulp en begeleiding gehad. Zoon heeft de diagnose ASS pas laat gekregen, de diagnose ADD had hij al langer. Hij is ontzettend intelligent en wist daardoor altijd redelijk zijn hoofd boven water te houden. Maar op zijn 16e liep hij alsnog vast, en flink ook. Afgestroomd en overgestapt op speciaal onderwijs. Daar heeft hij toen zonder problemen zijn Havo-diploma gehaald en is een hbo-studie begonnen. Dat leek goed te gaan, tot corona om de hoek kwam kijken. In combinatie met net samen gaan wonen met zijn vriendin. School heeft echt enorme steken laten vallen, maar ook zonder dat weet ik niet of hij het gered zou hebben. Heeft van zijn bijbaan een vaste baan gemaakt, in een iets andere functie, die van hem als autist met een niet-zo-soepel-lopend privéleven eigenlijk net teveel vraagt. Daarbij zijn op het werk de omstandigheden op dit moment ook verre van optimaal wat hem ook veel energie kost. Dus er ligt gewoon op dit moment teveel op zijn bordje. Gaat alles goed, dan lukt het hem prima om zelfstandig te zijn.
Vriendin is door haar ADHD/karakter nogal wispelturig en druk. Waar zoon na het werk behoefte heeft aan thuis tot rust komen, wil zij op pad, dingen ondernemen. Dat is haar ontspanning en manier van opladen. Ze is impulsief, doet en zegt soms rare dingen. Maar zorgt daarmee wel ook voor het sociale leven dat zoon zelf niet op poten krijgt. Leert hem dat eens uit de bocht vliegen ook best heel leuk kan zijn. Dat je van dingen ondernemen soms ook energie kunt krijgen. Dat de wereld niet alleen maar eng is. Maar door al haar fysieke problemen is ze nu net haar baan kwijt. En thuis heeft ze dus te maken met een overvraagde partner. Op dit moment kunnen ze elkaar dus niet steunen en zitten ze samen in een neerwaartse spiraal…
Is het een ideale combi? Nee, natuurlijk niet. Wij hadden beiden een stabiele(re) partner gegund, waar ze op kunnen leunen als dat nodig is. En niet iemand met veelal dezelfde zwakke plekken. Maar ze herkennen elkaars pijn, ze begrijpen elkaar op veel vlakken zonder woorden. Vonden wij het een goed idee dat ze gingen samenwonen? Nee, natuurlijk niet. Waren wij het eens met hun beslissing om een kat te nemen? Nee, natuurlijk niet. Maar ze zijn al 2 jaar samen, waarvan dus een jaar samenwonend. Dus er gaat ook zeker veel goed tussen die twee. Die kat kost ze veel (tijd, geld, energie) maar ze krijgen er ook veel voor terug. En ze leren er verantwoordelijkheid door.
Ik vind dat wij als ouders (en plaatsvervangend spelen wij dus ook soort van haar ouders) de plicht hebben om deze jongelui in hun groei naar zelfstandigheid te begeleiden. Precies zoals Omnik het zegt. Ik ben vooral op zoek naar de beste manier om ze te begeleiden bij hun leerproces. Deze discussie heeft me daarin wel weer geholpen. Gisteravond hebben wij met ze gesproken over de huidige situatie en hoe nu verder. We zijn tot de conclusie gekomen dat we voor nu even doorgaan op deze weg. We blijven voorlopig met regelmaat bijspringen in huis, daar is het eind wel zo’n beetje in zicht en daar gaan we een paar zaken wat praktischer maken voor ze. We gaan ze voor de nabije toekomst iets meer sturen, ze helpen herinneren aan dingen die moeten gebeuren en we nemen iets vaker initiatief als wij denken dat dat nodig is. En zodra het kan doen we weer een stap terug. In overleg. En als het nodig zou blijken te zijn schakelen we meer professionele hulp in. Maar ik heb goede hoop dat dat niet nodig is.
Ik heb geen diagnose op gebied van Ass en zo. Wel Borderline.
Ook ik heb chaos in de kop. Ik zie dat mijn huishouden moet worden gedaan, maar het komt niet binnen, hoe hard ik ook probeer, het gaat niet. Ik heb sinds februari huishoudelijke hulp via WMO, het heeft bij mij lang geduurd voordat ik hulp aanvaarde. Maar ben nog steeds chaotisch in hoofd.
Je schrijft dat je zoon op dit moment overvraagd wordt door de hele situatie rondom werk en de ziekte/depressie van zijn vriendin. En dat zijn vriendin geen werk meer heeft. Dat houdt kort gezegd in dat er dus minder geld binnenkomt en dat de vriendin meer tijd heeft (energie weet ik niet) om thuis het een en ander te doen.
Rekeningen op tijd betalen lijkt me prio 1. In de rotzooi wonen maar wel een dak boven je hoofd hebben is nog altijd beter dan met je rotzooi op straat belanden door huurachterstand. Ook omdat de vriendin ziek is en zorg nodig heeft moet ervoor gewaakt worden dat er geen betalingsachterstand bij de zorgverzekering komt.
Is het een optie dat je zoon op werk bespreekt dat hij momenteel overvraagd wordt en of er qua werk/werkplek/verantwoordelijkheden iets aangepast kan worden?
Fijn dat het je helpt Jonagold! Het is natuurlijk ook een voortdurende zoektocht naar ‘aangrijpingspunten’ en naar waar het ideale punt ligt tussen je handen ervanaf trekken, ze vertellen wat ze moeten doen, ze (laten) ondersteunen bij wat ze moeten doen en leren en verantwoordelijkheid van ze overnemen. Er is niet een standaard oplossing, helaas! Ik hoop dat jullie de weg kunnen vinden met jullie zoon en schoondochter. Ik vind in ieder geval dat je heel liefdevol over ze schrijft! Ze mogen blij zijn met zo’n warme en geduldige (schoon-)moeder!
HarleyQuin schreef op 01-10-2021 om 13:58:
Ik heb geen diagnose op gebied van Ass en zo. Wel Borderline.
Ook ik heb chaos in de kop. Ik zie dat mijn huishouden moet worden gedaan, maar het komt niet binnen, hoe hard ik ook probeer, het gaat niet. Ik heb sinds februari huishoudelijke hulp via WMO, het heeft bij mij lang geduurd voordat ik hulp aanvaarde. Maar ben nog steeds chaotisch in hoofd.
Ik vond het ook ontzettend moeilijk om hulp te vragen en toe te laten. En toen er eenmaal hulp was, duurde het ook nog wel een tijd voor ik ze op de bovenverdieping toe liet.
Ik heb met mijn hulp afgesproken dat we eerst overleggen en dan beiden, soms samen, aan de slag gaan. Ze helpt me om mijn hoofd bij mijn werk te houden door me terug te fluiten als ik de draad kwijt raak (als ik bijv. tijdens het vouwen van de was de theedoeken even opruim, is de kans groot dat ik de was vergeet en verder ga met de gootsteen poetsen). Op die manier krijg ik ook eens echt iets af. En tussendoor doet zij dan iets anders.
Na die paar uur ben ik meestal wel kapot, maar ook heel tevreden.
Suish schreef op 01-10-2021 om 11:21:
Daarom had men vroeger een huisvrouw. Die regelde alles terwijl de man werkte. Is een stuk rustiger maar ja dat brengt weer andere dingen met zich mee.
Toch lullig als je als huisvrouw in 1950 een aandoening had. Dat zal zeker veel voorgekomen zijn, maar dan moest je je er toch maar mee redden. Labeltjes waren er niet, hulp al helemaal niet.
Dus nee, zo ideaal was dat allemaal niet. Veel armoede, veel hopeloze toestanden, veel gezinnen die met acht op een zolderkamertje werden geparkeerd omdat er verder niks was.
Niks om naar terug te verlangen.
Omnik schreef op 01-10-2021 om 12:28:
[..]
De inzichten die jij beschrijft zijn de uitkomst van een leerproces. Natuurlijk zal er helderheid moeten ontstaan over het eigen functioneren, de mogelijkheden en de beperkingen en de manieren waarop je dingen wel en niet kan doen. Maar deze jongen en zijn vriendin zijn in de beginfase van dat proces. Jij veronderstelt dat ze het moeten hebben afgerond alvorens hulp te krijgen. Maar dat is een vergissing: ze hebben juist hulp nodig bij dat leerproces!
Dat ben ik zeker met je eens. Maar dat wil niet zeggen dat je dit soort dingen niet op tafel kunt gooien en bespreken. Want doen alsof dit allemaal mogelijk geen invloed heeft, vind ik persoonlijk kop in het zand steken. Dus die relatie zou ook zeker onderwerp van gesprek moeten zijn. En de reden dat ik hulpverlening benoem als zijnde een bron die al voorbij gekomen had moeten zijn, geef ik aan, omdat het niet standaard zo is dat als je tegen dingen aanloopt, de gemeente zomaar een indicatie stelt. Deze moet dan wel ondersteund worden door een team aan experts en als deze nooit eerder de problematiek als dusdanig hebben ingeschat, kán het zijn dat het balletje een andere kant uitrolt dan waar je 'm hebben wilt. Ik kan dus niet beoordelen of deze jongen uberhaupt in aanmerking komt voor begeleid zelfstandig wonen. Daar kom je echt niet zomaar voor in aanmerking. En zeker niet zolang deze jongen bijv. niet het samenwonen met vriendin los wil laten. Want dat soort indicatiestellingen worden op deze leeftijd meestal voor een individu gegeven. Ik ken het nog niet voor (te jonge?) samenwoners.