18 november 2013 door Niels van de Griend
Wie bewust niet wil trouwen, moet opnieuw het wiel uitvinden. Notaris Niels heeft er zijn handen vol aan.
Het verschil tussen trouwen (of je partnerschap laten registreren) enerzijds, en ongehuwd samenwonen anderzijds is enorm. Trouwen heeft uiteraard de naam romantischer te zijn, maar daarnaast is het vooral heel praktisch. Voor echtgenoten (en geregistreerde partners) regelt de wet namelijk eindeloos veel meer dan voor samenwoners. Als je gaat trouwen krijg je een boordevolle blije doos met allerlei nuttige regelingen. Daarmee wil ik niet zeggen dat het huwelijk zaligmakend is, maar je hebt wel meer voorzieningen om op terug te vallen.
Als je gaat samenwonen krijg je geen gevulde doos van de wetgever, laat staan een blije. Je moet als het ware opnieuw het wiel (van het huwelijk) uitvinden. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn, maar dat moet je dan wel doen...
Je wilt er natuurlijk niet aan denken, als je verliefd bent en gaat samenwonen, maar de relatie kán eindigen. Dat kan grofweg op twee manieren:
Hieronder zal ik beide situaties kort bespreken, ervan uitgaande dat er niets is vastgelegd. Er is geen samenlevingscontract en er zijn geen testamenten.
Als de relatie eindigt door uit elkaar te gaan, is dat sneu maar niet dramatisch. Het kan echter meer dan sneu zijn als het rollenpatroon dusdanig was dat een van beiden thuistaken verzorgde en de ander inkomsten genereerde uit werk. De een bouwt dan pensioen op, de ander niet. De een kan mogelijk wat sparen, de ander niet.
Als er geen enkele compensatie is vastgelegd, zal de partner die de thuistaken verzorgde behoorlijk in de kou komen te staan.
Oplossing: maak een samenlevingscontract. Met een soort van alimentatieregeling, een pensioenverdeling, en eventueel een vermogensverdeling.
Als de relatie eindigt door overlijden, is dat wél dramatisch. Je verliest dan je partner én de helft van je huis. Was je partner enig eigenaar van het huis, dan verlies je zelfs het hele huis.
Een ongehuwde partner is wettelijke gezien geen erfgenaam. Hij of zij heeft totaal geen rechten, en kan nergens aanspraak op maken. Over en uit. Er is geen weg terug, en er is ook geen echte oplossing voorhanden. De langstlevende partner staat volledig in de kou.
Dus: maak een samenlevingscontract en twee testamenten (voor elk een). Regel het gewoon. Niets doen is geen optie. Het bizarre is dat degene die een testament moet opstellen, er zelf geen last of profijt van zal hebben omdat het testament pas in werking treedt bij overlijden. Als je je relatie serieus neemt en de verzorgingsaanspraak van je partner nog serieuzer, dan zorg je dat het goed is geregeld. Niet alleen 'iets' geregeld, maar goed geregeld!
Maak bijvoorbeeld een langstlevende testament, gelijkend aan de wettelijke verdeling voor gehuwden, en een samenlevingscontract, om een en ander waterdicht te maken (en om overige voorzieningen te treffen).
Mooie gelegenheid om ook even in het testament de anti-aangetrouwden clausule op te nemen (om te voorkomen dat je vermogen weglekt naar een schoonzoon of schoondochter, met name bij echtscheiding), een voogd aan te wijzen, een bewindvoerder en executeur te benoemen, en ook nog even vast te leggen wie de erfgenamen zijn als je gehele gezin overlijdt.
Sorry, leuk is het allemaal niet, maar een keuze heb je niet. Regel het, en regel het goed!
In het verleden schreef ik al eerder over de verschillen tussen trouwen en samenwonen. Let op: bedragen en percentages kunnen inmiddels wat anders zijn dan voorheen.
