19 december 2003 door Henk Boeke

Mijn kind kan niet tegen die drukte op school. Wat nu? (4 jr)

Ons oudste zoontje is aan het 'wennen' op de basisschool. Hij is nu vier keer geweest (elke week één dag), maar hij begint thuis al te huilen dat hij niet wil.

's Morgens moet ik hem beloven dat ik nog even bij hem blijf, dus dat doe ik vervolgens. Maar zodra hij de klas inkomt, wordt hij heel nerveus en klampt hij zich aan mij vast. Als de bel gaat en de andere moeders de klas uitgaan, begint hij hard te huilen en zich aan mijn kleren vast te houden. De juf vindt het niet erg als ik nog wat langer blijf, maar het lost niks op (hij blijft ontroostbaar huilen).

Ik moet hem dus telkens huilend achterlaten. En als ik hem dan aan het eind van de ochtend ophaal, blijkt hij de hele ochtend, met korte tussenpozen, gehuild te hebben. De juf vertelde me dat ze dit nog nooit had meegemaakt. De meeste kinderen stoppen met huilen zodra de ouders goed en wel uit het zicht verdwenen zijn.

Eenmaal thuis klaagt hij erover dat hij zo moe is (maar vervolgens slaapt hij niet) en hij vraagt om de haverklap of hij niet naar school moet. Hij droomt 's nachts veel en hij praat en huilt in zijn slaap. Nu is hij ook ziek geworden (overgeven, diarree en hoesten).

Slapen

Slaapt je baby slecht? Misschien komt het wel door een slaapregressie. Dit kun je doen!

We hebben het wennen nu even uitgesteld tot na de kerstvakantie. Heeft u advies hoe ik hem het beste kan begeleiden?

Achtergrond-informatie:

• Als baby heeft hij veel gehuild en kon hij niet alleen zijn (raakte totaal overstuur). Hij kon alleen maar bij ons op de kamer slapen.
• Na verloop van tijd ontwikkelde hij eczeem en bleek hij allerlei allergieën te hebben.
• Hij is altijd een erg gevoelig kind geweest dat veel bescherming nodig heeft.
• Hij kan slecht tegen harde geluiden, fel licht en drukte (veel mensen bij elkaar).
• Met 22 maanden kwam er een broertje bij en dat is heel goed gegaan (geen extreme jaloezie o.i.d.)
• Toen hij 3 jaar was, werd er een aangeboren hartafwijking bij hem ontdekt en in juni van dit jaar is hij daaraan behandeld via een hart-catheterisatie (opname van 3 dagen). Al met al heeft hij veel meegemaakt en veel dokters en therapeuten gezien in zijn leventje.
• Met 2 jaar en 9 maanden was hij klaar om naar de peuterspeelzaal te gaan, die groepjes van 7 kinderen hanteerde. Daar heeft hij nooit moeilijk over gedaan (geen drama's met afscheid nemen, etc.).
• Na zijn derde wendag op de basisschool (een groep van ruim 25 kinderen) wilde hij ook niet meer naar de peuterspeelzaal en vertoonde hij daar hetzelfde gedrag als op de basisschool. De leidster had hem nog nooit zo meegemaakt.

Wat kan ik het beste doen om hem zo goed mogelijk te begeleiden? Ik ben niet het doorduw-type. Ik bedoel dat ik niet iemand ben die gelooft in "hij moet er maar aan wennen" en al zijn signalen van angst en wanhoop daarmee opzij zet. Zelf overwegen we nu om hem op een dorpsschool te doen, waar de groepen kleiner zijn.

Antwoord

Wat het wegbrengen naar school betreft kunnen we eigenlijk niet veel meer zeggen dan: houd het afscheid zo kort mogelijk. Want hoe langer het duurt, hoe moeilijker het wordt. Word niet boos en ga niet extra lief doen, maar blijf zo neutraal mogelijk (met begrip en respect voor zijn probleem natuurlijk).

Dat is de enige manier om uw zoon te leren dat het nu eenmaal zo gaat, en dat er weinig anders voor hem opzit dan het te accepteren. Hoe moeilijk dat ook is. Zowel voor hem als voor u.

U geeft aan dat u overweegt om toch maar te kiezen voor een rustig dorpsschooltje. Voor uw zoon zou dat inderdaad een goed alternatief kunnen zijn. In de meeste gevallen kun je de wereld niet naar je hand zetten (en moet je – omgekeerd – je kind leren om zich aan te passen aan de boze buitenwereld), maar daar waar het wél kan, hoef je het natuurlijk niet na te laten.

Uiteindelijk is het een kwestie van zoeken naar een evenwicht, tussen het beïnvloeden van de omgeving enerzijds en het bijsturen van je kind anderzijds. Net zolang tot ze beiden met elkaar om kunnen gaan.

HSP

Een andere kwestie die u aansnijdt, is die van zijn geaardheid, zal ik maar zeggen. Wat u beschrijft, lijkt ons in de richting van een "HSP" (hoog sensitief persoon) te wijzen. Dat is geen enge ziekte hoor, maar gewoon een aanduiding van een bepaald type mens. Eén op de vijf mensen is een HSP, dus de kans daarop is ook nog vrij groot.

Kenmerken zijn onder andere:

• sterke verbeeldingskracht en veel dromen;
• in de ogen van anderen: verlegen, 'overgevoelig' en snel van streek;
• slecht presteren als je op de vingers wordt gekeken;
• snel van streek door drukte en lawaai.

HSP's zijn consciëntieus en intuïtief, hebben de neiging snel overweldigd te raken door gezelschap, het werk of een drukke omgeving, en zijn doorgaans meer dan gemiddeld intelligent. Ook hebben ze vaak last van sociale belemmeringen en daardoor worden ze onzeker.

Dit alles wordt haarfijn uit de doeken gedaan in het boek "Hoog Sensitieve Personen" door Elaine N. Aron (Archipel/de Arbeiderspers, 2002, ISBN 90 6305 023 2). We hebben daar enige tijd geleden een boekbespreking aan gewijd.

Hoog sensitieve kinderen

In februari 2004 komt er een variant op dit boek beschikbaar, dat speciaal over kinderen gaat, maar dat hebben we nog niet gelezen. We zullen dat binnenkort doen (en er opnieuw een recensie van publiceren). Dit zijn de gegevens:

Het Hoog Sensitieve Kind

door: Elaine N. Aron

Vertaling: Marce Noordenbos

ISBN 90 6305 118 2

Prijs: EUR 17,95

Oorspronkelijke titel: The highly sensitive child

Het handige van dit soort boeken is dat je een beetje inzicht krijgt in wat er in zijn hoofd omgaat, en dat er verbanden bestaan tussen op het eerste gezicht ongerelateerde zaken. Kortom: u leert uw kind beter te begrijpen, waardoor u waarschijnlijk ook adequater kunt reageren op zijn gedrag en zijn moeite met het leven, zeg maar.

Vriendelijke groet en veel succes!