26 mei 2006 door Nanny Gortzak

Ik moet stoppen met voeden vanwege de spruw-pijn, maar mijn dochter weigert de fles. Wat nu? (8 mnd)

Mijn dochter is nu 8 maanden en heeft ook 8 maanden borstvoeding gehad. De borstvoeding is al die maanden problematisch en pijnlijk geweest door spruw. Nu wil ik stoppen, omdat ik al 8 maanden pijn heb en nu écht uitgeput raak.

Ik heb door de spruw één maal een borstontsteking gehad en een paar keer bijna. De spruw is al diverse keren behandeld met verschillende doseringen fluconazol en zalfjes, maar waarschijnlijk is de dosering steeds te laag geweest en kwam het vrij snel weer terug. Ook heb ik weinig weerstand, waardoor de spruw steeds weer de kans heeft om terug te komen.

Ik heb de laatste tijd zoveel pijn bij het voeden, dat ik nu toch écht wil stoppen. Het probleem is echter dat mijn dochter alleen de borst wil en niet een flesje. Op de crèche drinkt ze wel uit de fles en dat gaat redelijk, maar thuis wil ze alleen maar de borst. Ik word er wanhopig van. Ze valt ook alleen maar in slaap als ze even aan de borst is geweest. Het geeft haar blijkbaar rust.

Als ik niet zo'n pijn zou hebben, zou ik ook gewoon doorgaan met borstvoeding, maar ik kan het nu niet volhouden met die pijn. Ook maakt het mij wanhopig dat ik geen keuze heb: het idee dat je wilt stoppen maar niet kúnt stoppen, geeft me een machteloos gevoel.

Gezondheid

Saskia kreeg twee keer een postpartum depressie: "Ik raakte vervreemd van mijzelf!"

Sinds ze 6 maanden is, krijgt ze wel bijvoeding; 's morgens een fruithapje en 's avonds een warme maaltijd. Maar de borstvoeding is nog steeds het belangrijkste.

Mijn vraag is of jullie tips kunnen geven hoe ik mijn dochtertje het snelste aan de fles krijg en ook dat ze de fles van mij aanneemt. Alvast bedankt!

Antwoord

U vroeg of ik tips kan geven om uw dochtertje het snelst aan de fles te krijgen. Dat zal ik zeker doen, maar eerst wil ik toch wat dieper ingaan op het werkelijke probleem, namelijk dat u eigenlijk liever door zou gaan met voeden als het maar niet zo'n pijn deed.

Daarom zal ik eerst uiteen zetten hoe een volledige aanpak tegen spruw (candida-infectie) eruit ziet.

Moeder én baby behandelen

Een moeder en haar baby moeten altijd allebei behandeld worden, ook al heeft maar één van beiden spruw. De reden daarvoor is dat de moeder en de baby elkaar steeds weer kunnen besmetten.

Meestal krijgt de baby een suspensie of gel voor in de mond, de moeder krijgt een zalf voor op de tepels. Als de spruw dieper in de borst zit, krijgt de moeder ook een medicijn om in te nemen, soms samen met een crème voor op de borst.

Hoe ga je in de praktijk te werk? Daarvoor gelden de volgende adviezen:

• Streef ernaar om de tepels van de moeder en het mondje van de baby na elke voeding te behandelen. Verminder eventueel de hoeveelheid per keer, om de behandeling vaker toe te kunnen passen.

• Let goed op dat u niet zélf de spruw in het mondje verspreidt bij het aanbrengen van de medicatie. Neem dus telkens een nieuw wattenstaafje of een schone vinger om de gel of de suspensie aan te brengen, om te voorkomen dat de medicatie besmet raakt.

• Gebruikt u een suspensie, dan moet die heel goed geschut worden voor gebruik. Neem de benodigde hoeveelheid uit het flesje eerst apart, en doop dáár de schone vinger of het nieuwe wattenstaafje in.

• Om te voorkomen dat je stukjes overslaat, is het aan te bevelen om de mond in segmenten te verdelen. Behandel achtereenvolgens: rechtsboven, linksboven, linksonder en rechtsonder. Denk ook aan de binnenkant van de wangen, de lippen, en de tong. Wat over is, kan dan nog als laatste aan de baby gegeven worden.

• Crème voor op de tepels dient heel dun aangebracht te worden na de voeding. De crème is dan goed ingetrokken als de volgende voeding plaatsvindt, zodat het middel niet afgewassen hoeft te worden.

Sommige spruw-medicijnen kunnen overigens tot overgevoeligheid bij de moeder leiden. De verschijnselen daarvan (op de tepel) lijken op die van spruw.

Hygiënische maatregelen

Ga zeer hygiënisch te werk, omdat de spruw zo ontzettend besmettelijk is. In de praktijk betekend dat het volgende:

• Was alle handdoeken, ondergoed, kleren en doekjes die met uw melk of het speeksel van de baby in aanraking zijn gekomen.

• Was alles goed heet (minimaal 65 graden) en voeg aan de laatste spoelgang azijn toe.

• Droog de was goed en strijk bij voorkeur alles. Het mooiste is om alles in de zon te drogen, als dat kan.

• Harde voorwerpen die uitgekookt kunnen worden, en in contact komen met uw melk of het speeksel van de baby, moeten elke dag gesteriliseerd worden. Het kan daarbij gaan om spenen, flessen, cupjes, kolfspullen, etc. Vergeet ook de spullen op de crèche niet!

• Gebruik in de keuken en op de WC tijdelijk geen handdoeken, maar keukenpapier.

• Neem bij elke douchebeurt een schone handdoek.

Overige maatregelen

Verder zijn er nog een paar maatregelen waarvan de werking niet wetenschappelijk bewezen is, maar die soms wel degelijk kunnen helpen:

• topless zonnen (pas wel op voor verbranding, en ga geen uren in de zon zitten);
• het slikken van capsules met Acidophylus (melkzuurbacteriën);
• het vermijden van geraffineerde suikers;
• het gebruik van volkoren producten;
• behandeling met gentiaanviolet (in overleg met een lactatiekundige).

Tip: als al die maatregelen, inclusief de medicatie, uiteindelijk tot verbetering leiden, blijf er dan mee doorgaan tot 1 à 2 weken na het verdwijnen van de klachten. Anders is de kans groot dat het weer terugkomt.

Als niets helpt, wat dan?

Als de klachten niet verdwijnen, of weer terugkomen, zal er nader onderzoek nodig zijn (door een arts of een lactatiekundige of beide):

• Er moet nader onderzocht worden welke schimmel de klachten veroorzaakt.

• Soms is er naast de schimmel-infectie ook sprake van een bacteriële infectie, doordat de huid van de tepel beschadigd is geraakt. Als dit het geval is, moet ook de bacteriële infectie behandeld worden.

• Ook kan bij nader onderzoek (door een lactatiekundige) blijken dat er helemaal geen sprake is van spruw, maar van een verkeerde aanleg-techniek, of te hard kolven, of een overgevoeligheid voor bepaalde kleding of wasmiddelen, etc.

• Bedenk dat soms ook de overige gezinsleden behandeld moeten worden voor schimmelinfecties!

De Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen geeft een brochure uit waarin een en ander zeer uitgebreid behandeld wordt.

Flesweigering

Dan uw probleem met het flesweigeren. U gaf aan dat uw dochter op de crèche wel de fles neemt. Het is mij niet duidelijk wat voor melk daar in zit. Als zij daar moedermelk drinkt uit de fles, dan is het daadwerkelijke probleem dat ze bij u borstvoeding verwacht. De eerste stap om haar thuis ook uit de fles te laten drinken, is haar de fles door een ander te laten geven. Geef dan dezelfde melk als op de crèche.

Een andere methode is om de melk in een tuitbeker (of een gewone beker) aan te bieden, of met een rietje. Eventueel kunt u ook een of twee voedingen aanbieden in de vorm van pap. Als u daarvoor gekolfde melk gebruikt, kunt u de melk eerst flink verhitten en dan afkoelen, zodat de pap beter bindt.

Laat uw dochter ook eens zelf oefenen met een flesje of bekertje met water. Op deze leeftijd kunnen baby's al zelf uitzoeken hoe ze iets kunnen eten of drinken en dat maakt het zeker aantrekkelijker voor ze.