5 maart 2010 door Joanna Sandberg
Met ons gezin leven we al bijna een jaar onder grote spanning door zeer grote financiële problemen. Wij, als ouders, leiden hier natuurlijk onder, maar voor de kinderen (basisschoolleeftijd) is het nog moeilijker. Ze zien hun vader bijvoorbeeld lichamelijk ziek worden (overgeven en niet meer kunnen eten) en nu komt er een moment dat er een inbeslagname gaat volgen. Hoe kunnen we ze hierop voorbereiden?
Het heeft natuurlijk veel gevolgen. Er zal bijvoorbeeld geen auto meer zijn, wat inhoudt dat ze niet meer naar school kunnen (er rijdt geen bus of iets dergelijks). Ook kunnen ze niet meer even alleen thuis blijven omdat er elk moment deurwaarders kunnen aanbellen.
Welke instantie zou ons kunnen helpen? En wat kunnen de gevolgen zijn voor hun ontwikkeling? Ze voelen natuurlijk dat er wat aan de hand is. School is gedeeltelijk op de hoogte.
Wat een vreselijk nare situatie voor jullie! Voor jullie als ouders, maar zeker ook voor de kinderen. Die voelen (en zien het aan hun vader) dat het niet goed gaat – zowel financieel als emotioneel – en dat zal alleen nog maar erger worden, zodra de auto en het huisraad in beslag genomen worden. Met alle praktische gevolgen van dien.
Ik kan mij dus heel goed voorstellen dat u zich zorgen maakt over uw kinderen, en dat u wilt weten hoe u ze het beste kunt begeleiden. Ik zal proberen om u daar een beetje bij te helpen.
Hoe je je kinderen voorbereidt op zoiets ingrijpends en naars als een faillissement, hangt sterk af van de leeftijd maar ook van het type kind. Het ene kind is eerder over zijn toeren dan het andere, en het ene kind is meer geneigd dan het andere om de problemen van zijn ouders te willen oplossen (of hen op een andere manier te willen ontlasten).
Als ouder moet je dan de moeilijke boodschap gedoseerd en afgestemd op de leeftijd van het kind vertellen. Doe dat zo eerlijk en duidelijk mogelijk, maar zonder de kinderen, of één van de kinderen (vaak de oudste), te belasten met je eigen problemen. Dus: wees duidelijk, maar zorg dat ze zich niet (mede-)verantwoordelijk gaan voelen.
Ook uw houding is hierbij belangrijk. De kunst is namelijk om ondanks alles toch optimisme en levenslust te blijven uitstralen. "Het zijn zware tijden maar we slaan ons er wel door!" Kinderen hebben behoefte aan dat soort standvastigheid.
En voor zover dat te veel gevraagd is: probeer in ieder geval om je eigen zorgen zo min mogelijk te uiten in het bijzijn van de kinderen. Met name voor uw man betekent dat dat hij zou moeten proberen om het overgeven en het niet eten zoveel mogelijk af te schermen van de kinderen.
Het gaat erom dat de kinderen zich veilig kunnen voelen, en daarvoor is het nodig dat hun ouders stevig blijven, ondanks alle ellende, en niet afknappen. Je moet als ouders toch proberen om het goede voorbeeld te geven.
Zorg ook dat je als ouders, als partners, geen ruzie met elkaar maakt waar de kinderen iets van merken. Doe je dat wel, dan verhoogt dat het gevoel van onveiligheid bij de kinderen.
Het klinkt misschien wat makkelijk vanuit mijn eigen positie, die een stuk comfortabeler is dan die van u, maar ik zou ook proberen om de crisis waarin jullie nu zitten te zien als iets wat nieuwe kansen en mogelijkheden biedt. Juist voor de kinderen.
Je kunt nu heel goed laten zien en daadwerkelijk laten merken aan je kinderen wat écht belangrijk is in het leven, zoals liefde, solidariteit, elkaar helpen, vrienden en familie. Alles wat er op dit moment gebeurt kan jullie als gezin zelfs hechter en de kinderen sterker maken.
Kortom: probeer deze situatie als een uitdaging te zien, en probeer dat ook aan de kinderen over te brengen. Wees creatief, en help ook hen om creatief te zijn in het vinden van nieuwe mogelijkheden. Kinderen kunnen dat verbazingwekkend goed, als je ze even op weg hebt geholpen!
En mocht u zelf een beetje op weg geholpen willen worden, dan kunt u zich laten inspireren door de mensen die zich consuminderaars noemen. Kijk bijvoorbeeld eens naar het boekje Genoeg uitgegeven! dat ook 2e-hands verkrijgbaar is op Bol.com. Behalve dat daar allerlei van nuttige tips in staan om goedkoop te leven, is het vooral een pleidooi om daar ook de lol van in te zien.
Zorg in ieder geval voor steun van vrienden en familie. Zet eventuele schaamte opzij! En zorg er ook voor dat de kinderen naar hun vertrouwde school kunnen blijven gaan. Is het te ver om te fietsen, probeer dan andere ouders te vragen om jullie te helpen. Het zou voor uw kinderen heel vervelend zijn als ze – naast alle andere veranderingen – ook nog van school (en vriendjes) zouden moeten veranderen.
Tenslotte de vraag bij welke instantie(s) jullie terecht kunnen. Ik vind het moeilijk om die vraag te beantwoorden, omdat u niet vertelde aan welke hulp u behoefte heeft. Gaat het om praktische ondersteuning van het gezin, dan kunt u zich wenden tot het maatschappelijk werk van uw gemeente. Of wilt u nog eens doorpraten over de manier waarop u uw kinderen het beste kunt begeleiden, loop dan eens binnen bij het dichtstbijzijnde Centrum voor Jeugd en Gezin.
Ik wens jullie heel veel sterkte!
