12 april 2021

Scheiding regelen: checklist en stappenplan voor ouders

Het hoge woord is eruit: jullie gaan scheiden. Zwaar voor jou, voor je partner en voor de kinderen. In dit artikel kijken we naar de praktische kant van scheiden. Wat moet je allemaal regelen bij een scheiding? Voor jou, voor je ex en voor jullie kinderen?

Scheiding regelen: waar begin je?

De meeste stellen die besluiten uit elkaar te gaan, vertellen het - zodra ze zelf op de hoogte zijn - eerst aan de kinderen. En daarna begint het geregel. Check wat er op papier staat over jullie samen zijn. Voor getrouwde stellen is het anders om te scheiden dan voor ouders die geen geregistreerde partners van elkaar zijn. Op de website ‘Scheiden of uit elkaar gaan’ van de Rijksoverheid kun je een vragenlijst invullen. Hieruit komt onder andere welke juridische stappen jullie moeten ondernemen om uit elkaar te gaan.

Stappenplan voor geldzaken na een scheiding

1. Check jullie papieren. Zijn jullie getrouwd of geregistreerd partner? Dan zijn er veel dingen wettelijk geregeld als jullie uit elkaar gaan. Bijvoorbeeld over partneralimentatie. Wonen jullie samen? Dan staan er vaak afspraken over ‘Uit elkaar gaan’ in jullie samenlevingscontract.
2. Hoe gaan jullie dit doen? Je kunt de scheiding regelen met een mediator of met elk een eigen advocaat. Is communiceren met elkaar moeilijk of onmogelijk? Dan is een eigen advocaat handig, maar wel duurder. Met een mediator blijft de situatie vaak wat ‘zachter’, voor jullie - maar ook voor de kinderen. Wil je ook iemand die actief betrokken is bij de scheiding en kijkt naar de belangen van jullie kind(eren)? Dan kun je een kindbehartiger inschakelen.
3. Ouderschapsplan maken. Hebben jullie kinderen jonger dan 18 en allebei ouderlijk gezag? Dan moet je een ouderschapsplan opstellen. Hierin maken jullie afspraken over de zorg en opvoeding van de kinderen: hoe verdelen jullie de zorg, hoe blijven jullie allebei op de hoogte over belangrijke dingen, hoe verdelen jullie de kosten, etc.
4. Woonzaken regelen. Neem contact op met je hypotheekverstrekker of de verhuurder van jullie huis.
   Hebben jullie een koophuis? Dan ben je meestal samen verantwoordelijk voor de hypotheek, hoofdelijke aansprakelijkheid. Blijft een van jullie in het huis wonen? Dan moet de ander uit die hoofdelijke aansprakelijkheid worden ontslagen/uitgekocht. En daarvoor moet de bank/verzekeraar meewerken. Dat doen ze alleen als degene die achterblijft voldoende inkomen heeft. Praat dus met de bank, voor je beslist wie waar gaat wonen. Is het huis meer of minder waard geworden? Dan delen jullie de winst/verlies.
   Hebben jullie een huurhuis? Check dan het huurcontract. Hierin staat vaak wat je moet doen als jullie uit elkaar gaan. Vergeet ook niet een eventuele verhuizing door te geven aan de gemeente.
5. Recht op extra toeslagen? Voor gescheiden ouders zijn er verschillende toeslagen, waar je misschien recht op hebt: de eenoudertoeslag voor extra studiefinanciering, extra kinderbijslag, kinderopvangtoeslag, etc.
6. Bankzaken en belastingen. Denk hierbij aan het verdelen van de gezamenlijke rekening, rekeningen opzeggen of op 1 naam zetten, het wijzigen van je voorlopige aanslag, de machtiging van je partner voor jouw DigiD opzeggen en bedenken hoe jullie de belastingaangifte doen: samen of apart.
7. Verzekeringen. Pas je verzekeringen aan. Dit geldt voor de zorgverzekering, maar ook voor je levensverzekering en zelfs je uitvaartverzekering. Pas deze verzekeringen aan, zodat het geld naar je kinderen gaat in plaats van naar je ex. Denk ook aan je inboedel- en opstalverzekering. Deze moet een van jullie overnemen.
8. Spullen en schulden verdelen. Je hebt waarschijnlijk een hoop gezamenlijke spullen en hopelijk wat minder gezamenlijke schulden. Hoe dan ook: dit moet ook verdeeld worden.
9. Nieuwe begroting voor na de scheiding. Je financiële situatie verandert sowieso na een scheiding. Geef jezelf overzicht door een nieuwe begroting te maken met je inkomsten en uitgaven. Ook goed om te hebben voor het bepalen van de kinder- en partneralimentatie.

Checklist bespreken bij een scheiding

Tijdens een scheiding komt er veel op je af. Het is een heftige periode, waarin je al zoveel moet. Er is sowieso iets dat je vergeet of waar je niet aan denkt. We vroegen andere gescheiden ouders naar de dingen die je liever niet vergeet:

• Opvoedregels: toen jullie samen waren, was het soms al lastig om 1 lijn te houden. Hoe ga je dat doen als je het niet meer direct samen kunt overleggen? Voorkom dat er bij de 1 veel meer mag dan bij de ander. Besluit wat absoluut vaststaat qua regels en waar jullie wat meer ruimte kunnen pakken.

• Planning: als gezin met twee partners, had je waarschijnlijk een strakke planning wie wanneer de kinderen ophaalde. Hoe gaan jullie de tijd nu indelen? Door middel van co-ouderschap of juist niet? Blijven jullie evenveel werken of veranderen er dagen? Houd hierbij ook rekening met schoolvakanties: hoe gaan jullie die verdelen?

• Zorgverzekering: als je allebei een eigen polis hebt, dan verandert er niet zoveel. Heb je een gezamenlijke polis, dan moet je wel het een en ander regelen. En ook bij wie de kinderen op de polis staan: kinderen mogen niet twee polissen hebben. Tip: laat je kind bijgeschreven worden bij degene die het meest uitgebreide zorgpakket heeft. Neem vervolgens contact op met je zorgverzekeraar om de wijziging door te geven.

• Uitvaartverzekering: waarschijnlijk heb je jullie uitvaartverzekering gezamenlijk afgesloten, maar dat wil je nu waarschijnlijk niet meer. Kijk hoe jullie dit nu willen regelen en bij wie de kinderen bijgeschreven worden op de polis.

• Sportclub: deze wordt weleens vergeten in de kostenverdeling voor de kinderen, maar het maandbedrag kan wel flink oplopen bij meerdere clubs/kinderen. Wie betaalt wat?

• Telefoonabonnement kinderen: de kans bestaat dat de telefoonrekening omhoog gaat, omdat ze nu vaker zelf met papa/mama willen bellen. Op zich fijn, maar hoe regelen jullie dit met de kosten? En als jullie het abonnement voor je kind(eren) betaalden, moet je ook nadenken hoe je dit verdeelt.

• Gezamenlijke abonnementen: jij hebt het abonnement op Spotify, je partner op Netflix. Jij regelt het internet, je partner de glazenwasser. Neem al jullie abonnementen ook onder de loep en kijk of je de kosten deelt, de abonnementen opzegt of oversluit.

Het is veel

Scheiden of uit elkaar gaan, dat doe je niet zomaar. Helemaal niet als er kinderen bij betrokken zijn. Dit is een zware periode in je leven, of je de scheiding nou wel of niet zelf wilde. Gun jezelf de rust en neem de tijd om keuzes te maken. Dit is beter dan later terugkomen op je keuzes, al heb je die optie natuurlijk ook altijd.

Verlies en verdriet

Tips om te praten over de dood met je kinderen (per leeftijd)

Dit artikel is samen met onze kennispartner Monuta geschreven.