18 mei 2022
Het lijkt nog zo kort geleden dat jouw kind je de oren van hoofd kletste. Alles werd gedeeld: hun ervaringen op school, de avonturen van hun knuffels, maar ook favoriete liedjes en elke gedachte die zij hadden. Hoe anders kan dat zijn met een puber in huis. Soms lijkt het onmogelijk om een gesprek aan te gaan met jouw zoon of dochter. Veel meer dan ‘ja’ en ‘nee’ krijg je vaak niet als antwoord en zuchten, oogrollen en irritatie zijn niet ongewoon. Het lijkt wel alsof jouw puber helemaal niet meer met je wil praten. Dat is echter niet helemaal waar: de manier van communiceren is alleen anders geworden. In dit artikel geven we daarom tips om (weer) effectief te kunnen communiceren met pubers.
Veel pubers hebben het idee dat hun ouders niet écht naar hen luisteren en voelen zich niet begrepen. Daar loopt het in veel gesprekken al spaak. Het is belangrijk om vanaf deze leeftijd op een andere manier met elkaar te praten en naar elkaar te luisteren. Toon daarom oprechte interesse in wat jouw puber je vertelt en vermijd oordelen. Probeer opnieuw te verbinden met elkaar. Het is verleidelijk om direct advies te bieden of een oordeel te vellen, maar dat is geen gelijkwaardig gesprek waarin je oprechte interesse toont. Vraag daarom door en haak in op wat hij of zij aan het vertellen is. Zo houd je het gesprek gaande en toon je dat je oprecht geïnteresseerd bent. Dit is de basis van goed communiceren met je puber.
Vind je het zelf prettig om over belangrijke zaken te praten met iemand als hij of zij aan het werk is of eigenlijk snel de deur uit moet? Nee, toch? Dat geldt voor pubers net zo. Het is heel onprettig om een gesprek te starten of gaande te houden als je het idee hebt dat iemand maar half betrokken is bij het gesprek of er eigenlijk geen tijd voor heeft. ‘Laat maar’ is dan een begrijpelijke reactie. Neem dus de tijd om een gesprek met jouw puber aan te gaan of maak actief tijd vrij als hij of zij begint te praten. Zo toon je jouw bereidheid om te luisteren en werk je aan het onderlinge vertrouwen.
Een goed gesprek met je puber gaat niet alleen om een goede manier communiceren. Het leven van pubers is heel anders dan dat van jouw kleuter of schoolkind. Er is meer zelfstandigheid en rebellie en er gebeurt veel in het leven van pubers. Het is belangrijk om jouw zoon of dochter hierin met raad en daad bij te staan zonder direct boos te worden of actie te willen ondernemen. Onderwerpen als seksualiteit, relaties, schoolproblemen en alcoholgebruik kunnen moeilijk zijn om te bespreken voor zowel ouders als kind. Maar het is ontzettend belangrijk. Het is daarom essentieel om hiervoor ruimte te bieden als ouder. Als jouw zoon of dochter zich veilig voelt, zal er zeker meer gedeeld worden. Dit kun je doen door op andere momenten minder kritisch te zijn op je puberzoon of -dochter en de keuzes die er worden gemaakt. Probeer een open houding aan te nemen ten opzichte van je kind, zodat hij of zij weet bij jou terecht te kunnen zonder dat je een oordeel geeft.
Pubers opvoeden kan best lastig zijn. Vaak weten we het beter en willen we onze zoon of dochter behoeden voor bepaalde fouten die we ongetwijfeld zelf ook hebben gemaakt. En soms zijn we het ergens helemaal niet mee eens en laten we dat ook duidelijk merken. We denken dat we het beste met ze voorhebben, maar door donderpreken, bevelen en dreigementen werken we de open en eerlijke communicatie direct tegen. Je creëert er een machtsrelatie mee en dat wil je echt voorkomen als je wilt werken aan een fijne communicatie met je puber.
Als je een goed gesprek met jouw puber wil, zal er continu moeten worden gewerkt aan de relatie. Het is belangrijk dat je als ouder het vertrouwen hebt van jouw kind en dat gaat verder dan alleen een luisterend oor bieden. Zorg dat je beschikbaar bent en dat er sprake is van wederzijds respect en vertrouwen. Een goede fundering van de relatie met je puber zorgt dat de communicatie makkelijker verloopt.
Natuurlijk wil je precies weten waar jouw puber mee bezig is en wat hij of zij allemaal meemaakt, maar op deze leeftijd willen kinderen lang niet alles meer delen met hun ouders. Dat is hun recht en als ouders zullen we hen deze privacy ook moeten gunnen. In deze fase van hun leven hebben pubers juist vrienden en vriendinnen om al hun gedachten en ervaringen mee te delen. Zo leren ze zelfstandigheid en ontwikkelen ze meer en meer hun eigen identiteit. Gun jouw puber deze privacy, niet alleen in gesprek, maar ook in het dagelijks leven, zoals op hun kamer en met hun smartphone. Zo geef je jouw puber verantwoordelijkheden en vertrouwen en werk je direct aan de onderlinge vertrouwensband.
Ook jij bent jong geweest. Weet je nog hoe jij je toen voelde? En hoe jouw relatie met jouw ouders was? Probeer op lastige momenten terug te denken aan die tijd. Zo heb je meer begrip voor jouw puber en kun je wellicht zelfs ontdekken wat er nodig is om het gesprek op gang te brengen. Soms vergeten we hoe het was om jong te zijn. Door terug te denken en uit eigen ervaringen te putten, vergroot je jouw eigen belevingswereld en krijg je meer begrip voor jouw puber. En dat is een goed startpunt voor betere communicatie met je puber.
Wil je puber niet meer met je praten en wil je daarom werken aan de communicatie met je puber? Neem dan een open houding aan, probeer zo min mogelijk te oordelen en gun je kind de zelfstandigheid die het nodig heeft. Neem daarnaast genoeg tijd om goed te luisteren, dat is een onmisbaar onderdeel van een goede communicatie met je puber. Zo groeien jullie weer meer naar elkaar toe en wordt de sfeer in huis weer een stuk gezelliger.
