Hoe leg je aan je kind uit wat seks is? En wat vertel je op welke leeftijd?

Waarom praat je met je kind over seksualiteit?

Je kunt je misschien afvragen waarom je al op jonge leeftijd antwoord moet geven over vragen over seksualiteit. Toch is het voor de ontwikkeling van kinderen heel waardevol. 

1. Gezonde ontwikkeling: seksuele opvoeding is onderdeel van de normale ontwikkeling. Kinderen doorlopen verschillende fases en jij kunt daar met je uitleg op inspelen. Dit helpt hen om met hun vragen en zorgen aan te kloppen.
2. Betrouwbare informatie: jij bent het meest vertrouwde voorbeeld in hun leven. Door openhartig over seksualiteit te praten, weten ze dat ze bij jou kunnen aankloppen voor betrouwbare informatie, in plaats van zich te laten beïnvloeden door vrienden of het internet.
3. Weerbaarheid: door je kind de juiste kennis en vaardigheden mee te geven, maak je hen weerbaarder. Ze leren grenzen aan te geven en die van anderen te respecteren.

Als je met kinderen over seks praat, beginnen ze niet eerder met seks

Het is een veelvoorkomende misvatting dat als je met je kind over seks praat, ze eerder zelf actief zullen worden. Studies tonen aan dat goed voorgelichte kinderen vaak juist later seksueel actief worden en ook beter voorbereid zijn. Ze zijn beter in staat om veilige keuzes te maken.

Hoe pak je dat aan?

Sommige ouders vinden het moeilijk om over seks te praten. Dat is heel normaal! Maar zelfs niet-praten is een boodschap. Je kind kan denken dat seksualiteit een taboe is en niet weten waar ze met hun vragen terecht kunnen. Hier zijn enkele tips om het makkelijker te maken:

1. Wees open en eerlijk: kinderen voelen het als je ontwijkend bent. Antwoord eerlijk op hun vragen, op een manier die past bij hun leeftijd. Als je het antwoord niet weet, zeg dat gerust. “Ik zoek het even op” is altijd een goed idee.
2. Begin bij de basis: geef eenvoudige, duidelijke antwoorden. Als je kind vraagt waar baby’s vandaan komen, kun je uitleggen dat dit gebeurt wanneer de zaadcel van de vader samenkomt met de eicel van de moeder. Simpel zat!
3. Luister naar hun vragen: luister naar wat je kind precies wil weten. Soms willen ze misschien alleen de basis weten, zonder gedetailleerde uitleg over seks.
4. Stel je kind ook vragen: vraag aan je kind wat zij al weten. Dit helpt jou ook om in te schatten waar je uitleg bij moet geven.
5. Zoek een aanleiding: gebruik alledaagse gebeurtenissen of iets wat je op tv ziet als opstapje voor een gesprek. “Hé, wat denk je dat ze daarmee bedoelen?”
6. Kies een geschikt moment: praat terwijl je iets samen doet, zoals in de auto of tijdens het koken. Dit maakt het gesprek minder ongemakkelijk.
7. Gebruik een boek of website: als je het lastig vindt om te praten, overweeg dan om een boek voor te lezen of een betrouwbare website te gebruiken. Voor pubers zijn er sites zoals pubergids.nl en sense.info.
8. Wat zou je doen als.... : vraag je kind wat ze in een bepaalde situatie zouden doen. Dit kan hen helpen om na te denken over hun eigen grenzen.

Pas je uitleg aan naar de leeftijd

Er is natuurlijk een groot verschil in de details die je geeft per leeftijd van je kind. Dit kun je als uitgangspunt gebruiken.

Groei en ontwikkeling

Masturberen (en klaarkomen) bij kinderen: wat is normaal?

• Peuters en kleuters (2-5 jaar): houd het simpel. Zeg bijvoorbeeld dat als papa en mama elkaar heel lief vinden, ze samen kunnen vrijen en dan kan er een baby komen.
• Basisschoolkinderen (6-9 jaar): kinderen worden zich meer bewust van relaties. Geef wat meer uitleg over de basis van seks als ze daar om vragen. 
• Pre-tieners en tieners (10+): nu is het tijd voor gedetailleerdere uitleg. Praat niet alleen over voortplanting, maar ook over liefde, respect en toestemming.

Praten over seks met jongeren

Als jongeren beginnen met het ontdekken van hun seksualiteit, is het belangrijk dat ze weten hoe ze veilig en plezierig met elkaar om kunnen gaan. Dit helpt hen om hun grenzen te kennen en te respecteren. Bespreek wat seks inhoudt, wat hen fijn lijkt en dat alles altijd met toestemming moet zijn.

Wat vertel je wanneer?

Tijdens de puberteit beginnen jongeren vaak met het ontdekken van romantische en seksuele gevoelens, maar dit gebeurt niet altijd op dezelfde leeftijd of manier. Het is belangrijk om je kind rond deze periode goed voor te lichten over seks en voortplanting, ook al vind je ze misschien nog te jong om seks te hebben of wil je dat ze wachten tot het huwelijk. Door openhartig te zijn over deze onderwerpen, geef je je kind de kans om weloverwogen keuzes te maken. Als ze niets weten, kunnen ze zich in onveilige situaties bevinden of moeite hebben met het stellen van grenzen. Wist je dat veel pubers rond hun vijftiende hun eerste tongzoen hebben? En tegen de tijd dat ze achttien zijn, heeft de helft al ervaring met vrijen, maar er zijn ook jongeren die ervoor kiezen om te wachten. Het is cruciaal om als ouder bij de ontwikkeling van je kind aan te sluiten en hen de juiste informatie te geven voordat ze daadwerkelijk gaan zoenen of vrijen.

Welke details kan je delen?

Wat betreft de details: begin met het uitleggen van de basis. De meeste pubers starten met zoenen en strelen, maar vrijen kan ook betekenen dat je elkaars geslachtsdelen aanraakt. Benadruk dat seks meer is dan alleen geslachtsgemeenschap; het gaat ook om het ontdekken van wat goed voelt. Maak duidelijk dat niets hoeft en dat ze alleen dingen moeten doen waar ze zich goed bij voelen. Het is ook belangrijk dat ze weten hoe hun lichaam werkt en wat de verschillende delen zijn, zoals de eikel en de clitoris, die de meest gevoelige delen zijn. Dit helpt hen te begrijpen dat voor plezierige seks beide partners opgewonden moeten zijn, omdat dit zorgt voor de juiste fysieke reactie. Zonder die opwinding kan seks pijnlijk zijn, en dat is iets wat absoluut niet hoort!

Conclusie

Praten met je kind over seks hoeft geen grote uitdaging te zijn. Door open en eerlijk te zijn, bied je niet alleen betrouwbare informatie, maar creëer je ook een veilige ruimte voor hun vragen. Dit versterkt het vertrouwen en maakt je kind weerbaarder. Begin simpel en blijf beschikbaar voor vragen. Zo leer je je kind om hun wensen en grenzen te respecteren, zowel die van henzelf als van anderen.

Meer weten, kijk op www.seksueleopvoeding.info voor meer informatie en tips.