Hoewel veel volwassenen de dood een lastig onderwerp vinden om over te praten, hebben kinderen hier geen last van. Ze zijn nog open in hun vragen en zien niet in waarom het lastig kan zijn over de dood te praten. Ze kunnen het wel verdrietig of angstig vinden. Daarom is het belangrijk eerlijk te antwoorden op vragen. Om je te helpen met kindervragen over de dood hebben wij, samen met onze partner Monuta, antwoorden op de meest gestelde vragen én handige tips voor ouders op een rijtje gezet.
Tot een jaar of 3 snappen kinderen niet echt wat dood inhoudt. Het verschil tussen leven en dood komt pas tussen de 3 en 6 jaar oud. Maar dat de dood iets voor altijd is… dat is lastig te begrijpen. Dat besef komt pas echt rond een jaar of 6, als kinderen tijdbesef krijgen. En dan worden veel kinderen bang, want iedereen kan blijkbaar doodgaan. Meer weten over hoe je kunt praten over leven en dood met je kinderen? In dit artikel tips om het gesprek aan te gaan, maar ook boeken die je samen kunt lezen.
Dat ligt een beetje aan hoe oud je kind is, maar met de volgende 5 tips ben je zeker voorbereid op lastige vragen:
Vind je het moeilijk om met je kind over de dood te praten? In ons gratis e-magazine vind je eenvoudige tips en adviezen die het gesprek een stuk makkelijker maken. Ook vind je ervaringen en tips van andere ouders. Vul je e-mailadres in en download het nu helemaal gratis. Zo kun je op een natuurlijke en fijne manier het gesprek aangaan met je kind.
Belangrijk: wees eerlijk. Maak het niet mooier of minder pijnlijk dan het is. ’Opa is dood omdat zijn lichaam het niet meer doet’. Zoek een mix van de harde werkelijkheid (iemand is er niet meer omdat het lichaam het niet meer doet) en de mooie kanten (de herinneringen blijven altijd bestaan, omdat jij er nog wel bent). Vertel ook dat de meeste mensen pas doodgaan als ze oud zijn of heel erg ziek zijn. Dit helpt als kinderen zich druk maken over hun eigen dood of over die van jou. Hieronder vind je nog meer eenvoudige antwoorden om de dood begrijpelijk te maken voor je kind.
Mensen gaan dood als hun lichaam heel oud wordt of als ze heel erg ziek zijn en het lichaam niet meer kan herstellen. Soms gebeurt het ook door een ongeluk. Het hoort bij het leven, maar het kan verdrietig en eng voelen als het iemand is van wie je houdt.
Dit is een vraag waar mensen verschillende ideeën over hebben. Sommigen geloven dat mensen naar een speciale plek gaan, zoals de hemel, anderen denken dat ze er gewoon niet meer zijn. Wat belangrijk is, is dat we de herinneringen aan hen in ons hart bewaren, zodat ze altijd een beetje bij ons blijven.
Een prachtig kinderboek waar hier nog dieper op wordt ingegaan is Misschien is doodgaan wel hetzelfde als een vlinder worden, waarin een opa in gesprek is met zijn kleinzoon Christiaan over de dood. Ontroerend met prachtige antwoorden van opa op de vragen die Christiaan stelt.
Veel mensen die ziek of oud zijn, krijgen medicijnen die ervoor zorgen dat ze geen pijn hebben als ze doodgaan. Voor veel mensen is doodgaan een rustige gebeurtenis. Het kan verdrietig zijn voor de mensen die achterblijven, maar het is niet altijd iets dat pijn doet.
Nee, als iemand dood is, komt die persoon niet meer terug. Dat is moeilijk om te begrijpen en kan heel verdrietig zijn. Maar hoewel ze niet meer bij ons zijn, kunnen we ze wel altijd in onze herinneringen en in ons hart houden.
Ja, kinderen kunnen ook doodgaan, maar het gebeurt gelukkig niet vaak. De meeste kinderen groeien op en worden volwassen. Het is normaal om je soms zorgen te maken, maar de kans dat een kind doodgaat is heel klein.
Ja, iedereen gaat op een dag dood, maar de meeste mensen leven heel lang voordat dat gebeurt. Het is iets waar we normaal niet vaak over hoeven na te denken, want we hebben nog veel tijd om leuke dingen te doen en te genieten van het leven.
Soms weten we niet precies waarom iemand doodgaat, en dat kan moeilijk zijn om te accepteren. Als iemand heel oud is of erg ziek, kan het zijn dat hun lichaam het gewoon niet meer aankan. Het is normaal om je af te vragen waarom, maar soms is er geen makkelijk antwoord.
Het lichaam stopt met werken, en dan kan het worden begraven in de grond of gecremeerd, wat betekent dat het lichaam in as wordt veranderd. Mensen kiezen vaak voor een manier die bij hun familie past om afscheid te nemen.
Het is heel normaal om verdrietig te zijn als iemand doodgaat. Het helpt om erover te praten met iemand die je vertrouwt, zoals je ouders of een leraar. Soms helpt het om te huilen of iets te doen dat je aan die persoon herinnert, zoals een tekening maken of een herinnering opschrijven.
Omdat de dood zo abstract is, kan het lastig zijn voor kinderen om te begrijpen wat het precies betekent. Komt diegene écht niet meer terug? Kan diegene nooit meer langskomen? Dit kun je erover vertellen: als je dood bent, dan ben je er niet meer. Je lijf doet het niet meer. Als je bent overleden, kun je bijvoorbeeld niet meer nadenken ergens over. Diegene kan niet meer praten of bewegen. Maar iemand is niet helemaal weg. Iedereen die oma/opa of je huisdier heeft gekend, weet nog alle mooie dingen en momenten. Bijvoorbeeld hoe je altijd samen speelde, welke muziek ze draaide en hoe jullie altijd samen logeerden. Als iemand dood gaat, dan kun je zelf nog wel aan deze persoon denken. En dat lijkt heel echt. Zo kun je altijd weer iemand in je eigen hoofd terughalen. Dit kun je ook oefenen. Doe je ogen maar eens dicht en denk aan mama of papa. Zie je het voor je? En denk nu eens aan dat we samen op het strand zijn, we rennen achter de bal aan en spetteren elkaar nat in het water. In je hoofd kun je alles bedenken en is alles echt. Zo kun je ook altijd nog avonturen beleven met mensen die er niet meer zijn.
Niet iets waar je graag over nadenkt, maar wel goed is om te doen. Want wat als jij dood gaat? En je er niet meer kunt zijn voor je kinderen? Hoe moet het dan met de uitvaart? En als jij en je partner er niet meer zijn? Wie is dan de voogd van je kinderen? Gelukkig weten de meeste mensen niet wanneer ze doodgaan, daarom denken we er ook weinig over na. Maar als je er wel van tevoren over nadenkt, dan kun je daarin je partner en je kinderen ontzorgen. Denk bijvoorbeeld aan een testament, het voogdijschap en een uitvaartverzekering. Door nu al na te denken over wat er kan en moet gebeuren als jij er straks niet meer bent, kunt je alsnog een beetje voor je kinderen zorgen. Regel het hier direct.
Dit artikel is samen met onze kennispartner Monuta geschreven.
