Is Kanjertraining soms schadelijk?
Kanjertraining was iets wat ik als een groot pluspunt van onze school heb gezien toen ik mijn kind inschreef. 'Tot ik de negatieve kanten daarvan had ervaren. Nu weet ik het niet meer zo zeker dat deze huis-tuin-en-keuken
psychologie, waar geen wetenschappelijk onderzoek naar is gedaan over
de effectiviteit en de werking, wel zo goed is.
In groep 0 (voor de kids die in januari al 4 worden) gebeurde het eerst met het
vriendinnetje van mijn dochter en daarna met mijn dochter zelf. Het meisje werd al gauw de beste vriendin van mijn dochter en de meiden speelden heel leuk en op een gelijkwaardig niveau samen. De moeder van het vriendinnetje vertelde dat het meisje last had van haar 1 jaar oudere broertje en ook het meisje klaagde over hem dat hij haar speelgoed afpakte, haar soms een mep verkocht, etc. Kortom, dat hij bazig was. Om het meisje te helpen sterker en zekerder te worden, kreeg ze op school tijdens de Kanjertraining “ik ben de baas”-lesjes. Tegen het einde van dat schooljaar werd het meisje zo bazig over mijn dochter dat mijn oppas die dat meemaakte, een klacht bij mij indiende. Het meisje pestte en kleineerde mijn dochter (en die dag ook de oppas). De oppas waarschuwde mij dat dit echt niet kon. De situatie was dusdanig ernstig dat de meisje in verschillende groepen 1 zijn geplaatst.
Toen mijn dochter,dat nogal verlegen was in de buitenwereld, maar niet op haar mondje gevallen is thuis, deze “ik ben de baas”-lesjes kreeg, gebeurde iets vergelijkbaars. Ze werd thuis brutaal en onhandelbaar en ik moest haar zelfs vaker dan gebruikelijk, time-outs geven. Met de eerder opgedane ervaring met het vriendinnetje, was ik er echter al op voorbereid dat dit niet haar gebruikelijke zelf was. Het effect op de verlegenheid van mijn kind was minimaal (als die er al was), maar de negatieve effecten waren behoorlijk, echter gelukkig tijdelijk.
Een ander groot nadeel van de Kanjertaining is het schuld geven aan het slachtoffer (je bent een bang konijntje en je moet niet zo zielig doen). Ook dit
heeft flink in gehakt op mijn kind, dat dan maar niet meer meldde dat ze gepest werd
Deze “ik ben de baas”-lesjes en “blaming the victim” zijn te simplistisch voor
woorden. Als de oplossing zo simpel lag, dan was niemand meer verlegen of onzeker. Wat een veel grotere rol heeft gespeeld bij mijn dochter, was de lieve en grappige juf in groep 1 die haar veel vrijheid gaf. In groep 2 kwam de lockdown welk onverwacht positief effect had op de verlegenheid van mijn dochter. Ze communiceerde via de tablet met de klas (omdat wij wegens gezondheidsredenen langer thuis waren dan de rest) en iedereen wilde met haar praten. Ze werd vrolijk en veel zekerder in haar contacten met de buitenwereld. Maar toen aan het einde van groep 2 ze weer naar school ging en haar (nieuwe) vriendinnetje mijn dochter bij het spel begon uit te sluiten, had ik genoeg van deze “blaming the victim”- pseudotherapie en heb ik de moeder gemeld dat mijn kind niet meer met haar kind mocht spelen. Dit had direct gewenst effect en alles is weer in orde.
Nu in groep 3 echter, keren de “Ik ben de baas”-lesjes terug, en is het weer
zwaar thuis. Mijn dochter is van mening dat zij de baas is en niet de ouders. En dit keer ben ik degene die gepest wordt. Ik heb mijn dochter voorgelicht dat dit toch echt niet waar is dat zij de baas is en dat kinderen die zich ernstig misdragen soms zelfs uit huis worden geplaatst. Dus dat uiteindelijk dan de Nederlandse staat de baas is. Ik vind het echter jammer dat door deze pseudotherapie mijn kind eerder op het slechte pad dan op de goede pad gebracht wordt. Vooral omdat haar onzekerheid weer op gaat spelen.
Begrijp mij goed, de oefeningen in vertrouwen die de kinderen doen zijn volgens mij prima in orde. Maar wat ik ook niet begrijp is het feit dat de ouders erbuiten worden gehouden. Alsof het effect van wat je doet zich alleen tot de school beperkt en alsof alles wat je doet oneindig goed zou zijn. Zulke wondermiddelen bestaan volgens mij niet. De onzekerheid van
mijn dochter (dat mondjesmaat weer terug begint te komen) wordt
verborgen achter bravoure (dat keiharde kanten begint te krijgen).
Soms dien je een wat bijsturen als het mis dreigt te gaan, is mijn mening. Maar hoewel de Kanjertraining de kinderen “leert” om met kritiek om te gaan (het slachtoffer moet dan een ander speelkameraadje zoeken, de pestkop is dus de baas) is kritiek op onze school uit den boze.
Ik ben heel benieuwd wat andere ouders van dit alles vinden. Naar mijn mening leert de Kanjertraining mijn kind een harteloze en keiharde opstelling aan dat de pestkop de baas is (de vlerk is goed materiaal om daar leiders van
de maken). Het leert mijn kind dat het je eigen schuld is als je slachtoffer bent van iemands vervelende of agressieve gedrag. Tot slot leert het onverschilligheid aan (“ik haal mijn schouders op”: nou en dat je iets vindt) en heeft het verborgen racistische elementen omdat de vlerk de zwarte pet op heeft en de kanjer de witte pet.
Maar nogmaals, ga dit soort dingen bij school neerleggen.
Je kunt hier wel blijven klagen over wat de school allemaal verkeerd doet, maar daar heeft de school niks aan. En als het echt allemaal zo schadelijk is dat kinderen stelselmatig worden genegeerd (ipv hun gedrag) en dat dat wordt gestimuleerd door de juf, zou ik echt gaan nadenken over de sociale veiligheid op school en of je je kind daar nog vijf jaar aan bloot wil stellen.
Misschien heb ik eroverheen gelezen, maar wie is die deskundige die al die gesprekken met je dochtertje heeft uitgetypt en op welke manier is die betrokken geraakt?
yette schreef op 11-02-2022 om 11:50:
[..]
Dat probleem ontstaat volgens mij vooral door een domme interpretatie van de methode door de leerkracht, kinderen en/of hun ouders.
Ik denk dat ze op de school van mijn kinderen prima begrepen hoe je de kanjertraining het beste in kan zetten.
Voor mijn kinderen was het heel duidelijk dat 'Stop, hou op, ik vind het niet meer leuk!', sloeg op het gedrag. Anders zeg je niet het, dan zeg je dat je hem of haar niet leuk vind. Als deze kanjertraining-woorden, of woorden van gelijke strekking, niet voldoende waren en er een gesprekje met de leerkracht nodig was, kwam de vraag: 'Wat vind je niet meer leuk?'. Die vraag werd aan alle betrokken kinderen gesteld.
Bij zo'n gesprek gebruikte de leerkracht trouwens nooit kanjermethode-termen. Die petjes en beestjes waren alleen onderdeel van de lessen over sociale vaardigheden. Niet van het echte leven. Dat begrepen mijn kinderen ook prima. De kanjertraining was bij hun op school gewoon een verhaal met een moraal. Niet meer dan dat.
Wat fijn dat de
Kanjertraining bij jullie met mate werd gebruikt. Ik denk ook dat de
leeftijd van de kinderen meespeelt en inderdaad de leerkracht, die de
training niet als een wetmatigheid ziet maar als een aanvulling op
het gewone doen en laten 
MamaE schreef op 11-02-2022 om 12:07:
Maar nogmaals, ga dit soort dingen bij school neerleggen.
Je kunt hier wel blijven klagen over wat de school allemaal verkeerd doet, maar daar heeft de school niks aan. En als het echt allemaal zo schadelijk is dat kinderen stelselmatig worden genegeerd (ipv hun gedrag) en dat dat wordt gestimuleerd door de juf, zou ik echt gaan nadenken over de sociale veiligheid op school en of je je kind daar nog vijf jaar aan bloot wil stellen.
De kwestie is
overgedragen aan bevoegde mensen en zij gaan met de school praten.
Dit is voor ons te ingewikkeld om zelf op te lossen en het betreft
een ander kind. Echter, zelf zijn we nu aan het kijken wat voor
impact de Kanjertaining heeft op onze dochter en op de opvoeding
thuis. De gesprekken met onze dochter helpen om meer inzicht te
krijgen in wat er speelt en hoe we bepaalde invloeden of foute
aannames weer kunnen rechtzetten. In ieder geval wordt het voor ons
duidelijk dat semi-psychologische methoden inzetten op kinderen
waarbij de werkelijkheid overgesimplificeerd wordt (zoals de
Kanjertraining dat doet en daarvoor leken gebruikt zoals
leerkrachten) echt geen goed idee is. Zelfs als het met de beste
bedoelingen gebeurt. Vooral als de ouders niet erbij worden betrokken
om de context van het gedrag van het kind te bieden of dingen die
fout gaan te corrigeren. Ook zijn we benieuwd naar het eindoordeel
over de invloed / werkwijze van de Kanjertraining.
Een fijn weekend allemaal
MoederSterretje schreef op 11-02-2022 om 17:56:
[..]
Wat fijn dat de
Kanjertraining bij jullie met mate werd gebruikt. Ik denk ook dat de
leeftijd van de kinderen meespeelt en inderdaad de leerkracht, die de
training niet als een wetmatigheid ziet maar als een aanvulling op
het gewone doen en laten
Volgens mij is dit gewoon hoe je een lesmethode gebruikt.
Als ze er bij jou op school iets anders/groters van maken, hoeft dat niet overal regel te zijn, hè?
En nogmaals mijn vraag: ik kan dat interview met je dochter niet plaatsen omdat ik de reden en de setting niet helemaal snap. Waar komt die deskundige vandaan? Het is volgens mij geen psycholoog of pedagoog, maar wat dan wel?
En naar aanleiding van je laatste bericht, een vergelijkbare vraag: waar komen die bevoegde mensen vandaan die met school gaan praten omdat het voor jou te ingewikkeld is om zelf op te lossen omdat het over een ander kind gaat? Welk andere kind?
Ik snap er niks meer van. Wie heb je er precies bij gehaald en waarom?
yette schreef op 11-02-2022 om 18:52:
[..]
Volgens mij is dit gewoon hoe je een lesmethode gebruikt.
Als ze er bij jou op school iets anders/groters van maken, hoeft dat niet overal regel te zijn, hè?
En nogmaals mijn vraag: ik kan dat interview met je dochter niet plaatsen omdat ik de reden en de setting niet helemaal snap. Waar komt die deskundige vandaan? Het is volgens mij geen psycholoog of pedagoog, maar wat dan wel?
En naar aanleiding van je laatste bericht, een vergelijkbare vraag: waar komen die bevoegde mensen vandaan die met school gaan praten omdat het voor jou te ingewikkeld is om zelf op te lossen omdat het over een ander kind gaat? Welk andere kind?
Ik snap er niks meer van. Wie heb je er precies bij gehaald en waarom?
Yette, ik kan niet
in detail treden over wie er is ingeschakeld om zowel zowel onze
privacy te beschermen als die van het kind waar het om gaat. Ik denk
dat Flanagan gelijk heeft dat hij ons daarop wijst, vandaar dat ik
mij beperk tot inhoudelijke informatie. Ik hoop dat je het begrijpt.
Over het “iets anders / groters maken" het volgende:
3 jaar geleden zag
ik de Kanjertraining als een pluspunt van de school die ik koos voor
mijn dochter. Pesten tegengaan, dat is toch prachtig? Ik leende van
de juf zelfs het Kanjerboek om kennis te maken met deze geweldige
methode. Nu lees ik het boek opnieuw met heel andere ogen.
In Hoofdstuk 1 staat bijvoorbeeld wat de ouder (en de juf) moet doen: “Gedrag u niet zo
bang, vertrouw uw kind, oefen uzelf in “liefdevolle onverschilligheid” (blz. 18).
(dit is maar één zinnetje uit het boek in een volle aanval op de ouder die de schuld blijkt van het kind met een geel petje).
3 jaar geleden heb ik daar met potlood erbij gezet:
“Ha, ha, ha, Volgens deze methode is elk kind extravert en is het de schuld van de ouders als het dat niet is. De ouders hebben het bang of verlegen gemaakt en moeten het kind loslaten, dan wordt het vanzelf extravert. Wat een lariekoek, dat weet elke psycholoog.” Ik
vond het 3 jaar geleden heel grappig.
Yette, ik vind dit nu niet meer grappig. Jij hebt de mazzel dat jouw school het Kanjerboek niet tot op de letter heeft gevolgd.
Yette, moet je eens
zien hoe het Kanjerboek de gele pet ziet. De gele pet dien je
“liefdevol onverschillig” te bejegenen, want:
“dit gedragstype
is een kei in zeuren, klagen, zielig doen, en is gewend dat anderen
bepalen wat er moet gebeuren” (blz. 15).
Ik vond dat 3 jaar
geleden best logisch. Het zeurend-ettertjes-gedrag moet je
geen aandacht geven. Je moet het gedrag op een aardige manier
negeren, dan gaat het kind zich wel gedragen.
Mijn kind doet dat alles niet. Ik maakte mij totaal geen zorgen toen ik dit las.
Nu ik weet wat het
is om “liefdevol onverschillig” te worden bejegend en dat het ook
kinderen betreft welke alleen maar introvert zijn en zich
verder niet misdragen, maar daarom de gele pet hebben gekregen, besef ik dat “liefdevolle onverschilligheid” ook schadelijk kan uitpakken. Het kan het zelfvertrouwen van een kind afbreken.
Yette, 3 jaar geleden had
ik het niet door dat de petjes aan de kindjes blijven kleven. Maar
het staat er toch echt in het Kanjerboek. Als je de gele pet
“liefdevol onverschillig” behandelt zal het uiteindelijk prettig
geel worden:
“Op die manier
ontwikkelt hij (de gele pet) zich uiteindelijk tot een prettig
bescheiden, maar duidelijke persoonlijkheid.” (blz. 13).
Mijn commentaar 3 jaar geleden hierop was: “Ha, ha, ha, het kind is nog steeds introvert maar heeft geleerd zijn mond te houden.”
Ik vind dit nu niet meer zo grappig, want zo is het echt.
En tot slot het klapstuk:
Het Kanjerboek zegt:
“Een kanjer is feitelijk een stoer kind, dat met beide benen op de grond staat” (blz.10).
Kortom: een kanjer is een extravert (wie dat niet ziet is ziende blind).
Iets wat mijn dochter waarschijnlijk (of vrijwel zeker) als een onbereikbaar ideaal zal houden (want ze is introvert).
3 jaar geleden had ik dit nog niet door, dat men de extraverte kinderen prefereert en als een ideaal ziet (vandaar dat de juf kiert als ze stoere,
zelfverzekerde, extraverte kindjes ziet). Die zijn het ideaal binnen de “Kanjer-theorie” die zich niets aantrekt van de echte psychologie.
De introverte kindjes hebben gewoon pech dat ze in deze theorie als een afwijking van de normale extraverte Nederlander worden gezien.
Ik begrijp je zorgen en kritiek al lang hoor
Wat ik niet snap, is waarom je dit aanpakt zoals je doet. Eerst schrijf je een brief aan de juf waarbij je jouw grootste zorgen mbt je kind niet noemt en vervolgens betrek je er mensen van buiten bij omdat het ineens over een ander kind gaat?
Dat je niet wil vertellen wie je in hebt geschakeld, is je goed recht. Maar met je privacy-argument ben je alweer nogal ongeloofwaardig. Je weet zelf ook dat je hier zó idioot veel hebt geschreven dat je zelfs voor vage bekenden herkenbaar bent.
Consequentie is wel dat hier reageren geen enkele zin heeft omdat er relevante informatie ontbreekt.
yette schreef op 14-02-2022 om 07:58:
Ik begrijp je zorgen en kritiek al lang hoor
Wat ik niet snap, is waarom je dit aanpakt zoals je doet. Eerst schrijf je een brief aan de juf waarbij je jouw grootste zorgen mbt je kind niet noemt en vervolgens betrek je er mensen van buiten bij omdat het ineens over een ander kind gaat?
Dat je niet wil vertellen wie je in hebt geschakeld, is je goed recht. Maar met je privacy-argument ben je alweer nogal ongeloofwaardig. Je weet zelf ook dat je hier zó idioot veel hebt geschreven dat je zelfs voor vage bekenden herkenbaar bent.
Consequentie is wel dat hier reageren geen enkele zin heeft omdat er relevante informatie ont
Yette, je zou verbaasd zijn hoe weinig mensen lezen
Indien iemand uit
mijn directe omgeving dit herkent, dan ben ik zeker bereid en zelfs
blij om over het onderwerp Kanjertraining te praten. Maar ik zit niet
te wachten op een bredere bekendheid bij mensen die mij niet kennen
(en geneigd zijn te oordelen omdat ze de situatie niet kennen),
vandaar dat ik het advies van Flanagan serieus neem
Je hebt gelijk, ik heb hier veel geschreven
Voornamelijk over de
Kanjertraining en de inhoud daarvan. Ik hoop nog steeds dat er ouders
zullen reageren die ermee hebben leren omgaan (zoals ik dat heb
gedaan met mijn kind te ondersteunen met het leren lezen, omdat de
huidige onderwijsmethode forse nadelen heeft welke met een beetje
werk zijn te ondervangen).
Yette, ik merk dat
je twee dingen door elkaar haalt. Mijn zoektocht naar een manier om
met de Kanjertraining om te leren gaan, zonder dat mijn kind al te
grote nadelen ervan ondervindt, aan de ene kant. En aan de andere
kant het feit dat bij die zoektocht informatie naar boven is gekomen
over een ander kind, waarvoor anderen zijn ingeschakeld omdat het ten
eerste niet mijn kind is en ik daar niet over ga. Het tweede
vraagstuk heeft deskundigen nodig die daarnaar gaan kijken en die
kunnen beoordelen of het vraagstuk ernstig is of niet (wij zijn
daartoe niet in staat).
In Kanjertermen: ik was bezig met het gele pet vraagstuk, toen er opeens het zwarte pet vraagstuk zich aandiende. Ik heb mijn handen al vol aan het gele pet vraagstuk, om die te ontrafelen, en dat is al lastig genoeg
Yette, waar ik nu zo
langzamerhand achter ben is dat de Kanjertraining geen onderscheid
maakt tussen
vijandig-angstige kinderen
angstige maar wel vriendelijke kinderen (die geen overlast veroorzaken)
verlegen / introverte kinderen (die geen overlast veroorzaken en juist goed aangepast zijn)
Al deze kinderen krijgen het predicaat gele pet konijntje en dienen “liefdevol onverschillig” te worden bejegend.
Indien de lerares
zich aan deze Kanjerrichtlijnen houdt is dat voor de verlegen /
introverte kinderen welke goed zijn aangepast, juist het
omgekeerde van wat er zou moeten gebeuren, namelijk het
zelfvertrouwen juist versterken door extra aandacht te geven.
Wij hebben veel
mazzel gehad dat wij voor onze dochter in het verleden zo'n lerares
(met veel moeite) hadden kunnen regelen. Ook de Wereldschool bleek
zeer gunstig voor het zelfvertrouwen (en voor de schoolprestaties)
van ons kind. Maar nu zitten we in een andere situatie en zou het
handig zijn om te weten wat te doen (zonder van school te wisselen of de school aan te spreken op iets wat ze goed proberen te doen (net zoals de leesmethode proberen te veranderen, heeft dat namelijk weinig slagingskans).
Maar je dochter heeft na een gewenningsfase zelf ook een manier gevonden om dat verschil in introvert/ extrovert niet haar probleem meer te maken. Supersterk van haar; reden om meer te vertrouwen dat ze er niet door beschadigd raakt maar dat ze gegroeid is en ze een goede kijk op zaken heeft ontwikkeld. Ook belangrijk in andere facetten tijdens haar kindertijd.
Vertel haar dat ze met elke vraag bij je kan komen, als ze daar behoefte aan heeft. Haal de druk van de Kanjertraining er af.
Je kinderen losser laten gebeurd in meerdere stappen. Zo laat je ze losser, als ze zelfstandig kunnen eten, als ze hun zwemdiploma hebben, als ze aantonen dingen zelf verder aan te kunnen. Denk hierbij aan het leren spelen met haar vriendin ipv onvriendelijk tegen elkaar doen.
Let op die sprongen en durf als ouder daarop te bouwen. Lastig, maar het went.
Flanagan schreef op 15-02-2022 om 14:40:
Maar je dochter heeft na een gewenningsfase zelf ook een manier gevonden om dat verschil in introvert/ extrovert niet haar probleem meer te maken. Supersterk van haar; reden om meer te vertrouwen dat ze er niet door beschadigd raakt maar dat ze gegroeid is en ze een goede kijk op zaken heeft ontwikkeld. Ook belangrijk in andere facetten tijdens haar kindertijd.
Vertel haar dat ze met elke vraag bij je kan komen, als ze daar behoefte aan heeft. Haal de druk van de Kanjertraining er af.
Je kinderen losser laten gebeurd in meerdere stappen. Zo laat je ze losser, als ze zelfstandig kunnen eten, als ze hun zwemdiploma hebben, als ze aantonen dingen zelf verder aan te kunnen. Denk hierbij aan het leren spelen met haar vriendin ipv onvriendelijk tegen elkaar doen.
Let op die sprongen en durf als ouder daarop te bouwen. Lastig, maar het went.
Leuk dat nog meeleest en fijn dat je meedenkt
Maar als ik mijn dochter niet had losgelaten, dan had ik haar al van de school gehaald
Het gaat mij om de verborgen boodschap in de Kanjertraining lessen. Als je introvert bent ben je minder en zeker geen leider. Dat is geen correcte weergaven van de werkelijkheid. De vraag is in hoeverre en hoe ik dat kan compenseren zodat ze niet blijvend gaat denken dat stoere kinderen beter zijn dan zij. Ik merk dat nu al aan haar uitspraken. Kijk even mee:
Conclusies deskundige:
Er is een sterke
vereenzelviging van mijn dochter met het gele petje (deze noemt zij
bijvoorbeeld als eerst). Het gele petje ziet zij niet als gedrag maar
als eigenschap van het betreffende kind. Het gele petje stelt zij
gelijk aan verlegenheid (wat in principe niet zo is, in principe is
de gele pet een kind dat zich problematisch angstig gedraagt).
Over de gele pet:
De Kanjertraining spreekt van petten als gedrag, maar adresseert de petten als een vast eigenschap van het individu.
In de Kanjertraining wordt angstig zijn / niet aangepast gedrag gelijk gesteld aan voorzichtig zijn / de kat uit de boom kijken met andere woorden introvert gedrag. Dit is een denkfout met potentieel grote gevolgen.
Introverte mensen zijn vaak juist heel goed aangepast en doen wat er
gezegd wordt. Ze worden zelden of nooit gepest. Dit staat ook in de
tekst van het Kanjerboek (“deze kinderen vallen niet op”) maar
dat wordt vervolgens niet opgevolgd.
Kanjertaining gaat er van uit dat juist de kinderen met de gele pet gepest zullen worden en derhalve getraind moeten worden. Het probleem ontstaat doordat de
Kanjertraining introvert gedrag verwart met problematisch angstig /
niet aangepast gedrag. Aan deze categorisatie alleen al is te zien
dat de Kanjertraining de gele pet niet echt als gedrag ziet, maar als
eigenschap van het individu, dat ook nog aangepakt dient te worden
(een dubbele fout dus).
Helemaal scheef gaat het wanneer de Kanjertraining de gele pet gelijk stelt aan geel/zwart en meent dat gele pet konijntjes een vijandig mensbeeld hebben.
