'voorlezen moet'
Het blijken de 'nationale voorleesdagen'te zijn, en naar aanleiding daarvan dit stuk in Trouw: http://www.trouw.nl/onderwijs/nieuws/basisonderwijs/article2008784.ece/Voorlezen_verrijkt_de_fantasie_.html
De kop is 'voorlezen verrijkt de fantasie' - kennelijk n.a.v. een opmerking die een geïnterviewde moeder maakt, in het stuk zelf staat verder dat kinderen als kinderen veel worden voorgelezen ze later beter leren lezen en schrijven.
Er komt een mevrouw van een of andere leesbevorderaar aan het woord die voorlezen net zo belangrijk vindt als tandenpoetsen (we hadden niet anders verwacht), maar: toch wordt 1 op de 5 peuters niet voorgelezen. Vind ik eigenlijk nog een vrij laag aantal, maar dat terzijde.
En dan vervolgt het: niet-voorlezers zijn vaak Marokkaanse ouders, want Berbers hebben van oorsprong een orale cultuur, die taal (talen) staan niet op schrift, en 'niet iedere moeder leest Arabisch'.
Wat ik me nou afvraag: maakt dat wat uit? Er komt een Marokkaanse moeder aan het woord die, als ze voorleest, in het Nederlands voorleest, en die soms in het Berber verhalen vertelt die zij weer van haar familie hoorde.
Ik vraag me gewoon af: is verhalen vertellen aan kinderen niet net zo goed als verhalen voorlezen aan kinderen? Bij veel Nederlanders zal verhalen vertellen vaak neerkomen op voorlezen, maar als je nou uit een orale cultuur komt, kan je dan niet net zo goed gewoon die verhalen doorgeven, ook al is dat niet in boekvorm?
En zou het voor in Nederland opgroeiende kinderen met (bijvoorbeeld) Berberouders niet zelfs beter zijn om de verhalen in de taal van hun ouders verteld te krijgen dan om verhalen door die ouders in slecht Nederlands of gebrekkig Arabisch voorgelezen te krijgen?
Massi, als ik het goed begrijp heb jij enig verstand van onderwijs en van Berbers 
, heb jij hier ideeën over?
Groeten,
Temet
Verband
Dat is snel!
Ik zal op zoek gaan... Ik heb dit uit de wetenschapbijlage van de NRC, al weer enige tijd terug. Daarin wordt gewoonlijk op zeer gedegen wijze verslag gedaan van wetenschappelijk onderzoek.
Ik heb bewust de kanttekeningen die je bij dit onderzoek kunt gezet, niet gegeven om geen subdiscussie te starten. Ook weet ik de details van het artikel niet meer. Maar goed, nu dan toch een kanttekening: er zit een erfelijke component aan dyslexie. Ik kan me voorstellen dat dyslectische ouders niet graag voorlezen. Als er een verband wordt aangetoond tussen voorlezen en dyslexie kun je moeilijk achterhalen of dat komt door het voorlezen zelf of door de dyslectische achtergrond van de ouder. In een goed onderzoek wordt hiervoor gecorrigeerd, maar ik weet niet of dat in dit onderzoek is gebeurd.
Daarnaast: er wordt op geen enkele manier beweerd dat niet voorlezen *de* oorzaak is van dyslexie. Er wordt een verband gezien, dat mogelijk causatief is.
Toen ik dit las vond ik het plausibel, omdat ik dagelijks te maken heb met studenten die ooit het label dyslectisch opgeplakt hebben gekregen. Mij valt op dat zij:
- een zeer beperkte leeservaring hebben. Als ik ze 'de krant' voorschrijf gaat hun taalvaardigheid met sprongen omhoog.
- vaak helemaal niet dyslectisch zijn. Zij hebben gewoon slecht onderwijs gehad.
Let wel, ik zeg niet dat dat voor alle dyslectici geldt! Dyslexie bestaat en zal een complex van oorzaken hebben! Misschien is 'niet voorlezen' er een van, naast erfelijkheid en andere.
pris
Onderzoeker
Even snel gegoogeld en de volgende onderzoekster gevonden: A. Bus
http://www.stichtingdebeauvoir.nl/leerstoelen.htm
Onderzoek zou aantonen dat voorlezen aan de risicogroep (als ze nog peuters zijn) de kans op leesproblemen halveert.
Vage definities, slecht onderzoek en schreeuwlelijkerds (ot)
Sorry, het wordt wat off-topic, hoewel ik wel degelijk 'proef' in een aantal van de bijdragen dat toch wel vaak wordt vermoed dat voorlezen belangrijk is om dyslectie te voorkomen. Was het maar zo simpel.
Het lastige met dyslectie is dat het zo slecht gedefinieerd is. Er zijn mensen die beweren dat het niet bestaat (zoals hier in Engeland onlangs een politicus die geen flauw benul had waar hij het over had, zoals later bleek), maar dat heeft meer te maken met het feit dat ze het niet met de definitie eens zijn. Vrijwel iedereen is het er wel over eens dat er kinderen zijn die leesproblemen hebben die niet passen bij hun intelligentieniveau en het leesaanbod en de lesmethode die gebruikt is.
Als de definitie stelt dat dyslectie gediagnosticeerd kan worden aan de hand van een leesachterstand (van bijvoorbeeld 2 of 3 jaar op lagere schoolleeftijd) dan wordt er in die diagnose een nogal heterogene groep gevangen. In dat geval gaat de bewering vast wel op dat voor een aantal dyslectici geldt dat ze thuis te weinig leesaanbod hebben gehad. Het is wel belangrijk om te onderkennen dat/als dat een factor is.
Met een nauwere definitie zoals die in het wetenschappelijk onderzoek gebruikelijk verdwijnt het verband als snel. Hier in Engeland (in NL vast ook) wordt als het goed gebeurd de diagnose bepaald aan de hand van het cognitief profiel van het kind. Typerend is een beperkt fonologisch besef, en een slecht werkgeheugen dat niet samenhangt met meer algemene leerproblemen en intelligentie. Vaak gaat dit samen met erg goed presteren op spatiele taken.
Je kunt beweren dat de discussie over dyslectie zo vertroebeld wordt door de vage definities dat het allemaal weinig zin heeft. Blijft het gegeven dat als in onderzoek wel gecorrigeerd wordt voor factoren als intelligentie, leesaanbod ed er nog een groep naar voren komt die buitenproportioneel veel moeite heeft met leren lezen en schrijven. En voor deze groep gaat het niet op dat ze niet genoeg voorgelezen zijn, en lijkt dat causale verband niet te bestaan.
Ikzelf werk ook met dyslectische studenten (en dus met een dyslectische zoon), die wel heel veel lezen en moeten schrijven, en een advies als de krant gaan lezen zou voor hun helemaal niets uitmaken (dat doen ze waarschijnlijk al). Voor deze groep is het toch wel belangrijk om te weten waar de oorzaak van hun probleem ligt. Niet omdat ze dan een excuus hebben om minder hun best te doen of minder te lezen, maar wel om te begrijpen waarom het niet zo goed gaat terwijl ze het zo hard proberen. En om ze er van te overtuigen dat het niet altijd zoveel zegt over intelligentie. Bovendien kan met de juiste methode wel vooruitgang geboekt worden (hoewel wij de 'wondermethode' nog moeten ontdekken, vooralsnog is het vooral oefenen, oefenen, oefenen. En dan veel, veeeeel meer dan met onze dochter, bij wie het 'vanzelf' gaat. Ze is vijf en is haar broer hard aan het inhalen).
groeten,
Jose
? engelandvaarder?
"Je kunt het alleen niet omdraaien, en beweren dat de oorzaak van dyslectie in het leesgedrag van de ouders ligt." Hoe kom je erbij dat ik dat beweer? Ik beweer juist dat hoe meer je een dyslectisch kind stimuleert (door het dus in een talige omgeving te zetten), hoe minder last het _kan_ hebben van de dyslexie. Dus hetzelfde kind met dyslexie in een taalarme omgeving zal later zwaarder scoren op dyslexie-testen dan wanneer dat kind in een taalrijke omgeving opgroeit. Ben ik nu duidelijk genoeg voor je?
Mmmm
Ik interpreteerde jouw 'mmmm' als instemming met Pristel en niet met de bijdrage van Mamba. Als dat niet zo was, sorry.
Jose
Pristel
OK, dat klinkt al heel anders dan je eerste bericht waarin je schreef:
'In een onderzoek was er een omgekeerd verband aangetoond tussen voorlezen en dyslexie. Kinderen met dyslexie werden in hun kleuterjaren aantoonbaar minder voorgelezen dan kinderen zonder dyslexie.'
Dat is namelijk niet precies wat mevr Bus beweert. Ze zegt dat binnen de risicogroep (van kinderen die te weinig voorgelezen is) het uitmaakt als je ze alsnog veel voor gaat lezen voor de kans op 'leesproblemen en (pseudo)dyslexie' (zonder overigens erbij te vermelden welke definitie van dyslexie gebruikt wordt).
groeten,
Jose
Mmmm 2/3
Ik weet niet meer waarom ik mmmm zei... Ik weet in elk geval wel dat er van mans kant dyslexie voorkomt in de familie, dus dat ik hier regelmatig zit te oefenen met lezen met 6-jarige zoon. Voorlezen is ook een vast onderdeel van het programma natuurlijk! Hoe beter beslagen zoon ten ijs komt, hoe liever.
Guinevere
Dat kan natuurlijk nooit kwaad. Hoewel ik betwijfel of jouw zoon wel in die risicocategorie valt. 
Bij onze zoon heeft het niet mogen baten, al denk ik net als jij dat het inderdaad waarschijnlijk nog ernstiger was geweest als hij minder met boeken en lezen in aanraking geweest was. In Engeland beginnen ze al met lezen als ze vier zijn, en nu na vier jaar veel oefenen begint het een beetje te komen.
Kan je zoontje trouwens rijmen? Dat was wel heel opvallend bij onze zoon, die kon daar helemaal niks van op die leeftijd. Hij heeft het ondertussen wel een beetje door, maar maakt nog steeds bizarre fouten daarin.
Succes met je zoon, hopelijk hoef je je nergens zorgen om te maken.
groeten,
Jose
Met 4 jaar? wow
Echt, met 4 jaar al? En hoe gaat dat dan? Toch niet op hetzelfde niveau als hier in groep 3 hoop ik? Begint de leerplicht in Engeland dan ook al met 4 en niet met 5?
Zoon hier rijmt gelukkig aardig, lezen gaat ook redelijk maar ik hou een vinger aan de pols. Hij valt namelijk op meer vlakken in de risicogroep, ik ben een regelmatige poster in "zorgenkinderen".
Groets Guinevere
Leuk nu terug naar de vraag
Ik ben net bezig om mijn tentamen voor orthopedagogiek voor te bereiden. Heb net allemaal onderzoeken gelezen en met mijn man (die ooit Pabo heeft gedaan) het er even over gehad.
Oraal verhalen overdragen is anders dan voorlezen. Als je verhalen vertelt heb je de neiging om toch veel dezelfde woorden te gebruiken. Voorlezen vergroot de woordenschat zoals al eerder is genoemd. Zien lezen doet lezen is een andere reden. Bij mijn dochter (ok niet erg wetenschappelijk ondervonden) werkte het zo, broer moest thuis extra oefenen voor lezen, dus zij wilde in groep 2 ook elke dag zelf lezn. Met als gevolg dat ze supersnel heeft goed heeft leren lezen. Verder blijkt uit kinderen die niet goed kunnen lezen dat ze beter begrijpend leren lezen als ze hun kennis van de omgeving (samenleving etc) vergroten, technisch lezen lukt op een gegeven moment wel. Je pakt meer op uit een bredere wereld door ook boeken te lezen. Wat niet wil zeggen dat verhalen vertellen niet goed is. Maar ideaal is en en.
Woordenschat
(voor)lezen vergroot inderdaad de woordenschat.
Heb zelf, als volwassene, Nederlands geleerd door middel van het lezen van kinderboekjes, niet alleen door middel van de boekjes, maar het heeft mij wel echt geholpen
Guinevere ot
lezen in engeland: mijn zoontje is in september begonnen: na een paar weken kreeg hij een 'phonics book' Daarin worden elke week 4 letters geplakt die je ook thuis moet oefenen, inmiddels zijn ze nu al bij de dubbele klanken aangeland. Schrijven leren ze ook op die leeftijd. hij kan met hulp korte zinnetjes schrijven ' I am a boy', kan hierin ook hoofdlettergebruik onderscheiden en weet dat er een punt achter de zin moet. hij kan woordjes lezen door 'herkenning' en spelling (korte 3 of 4 letterige woordejes). Er wordt ook verwacht dat we elke dag 10 minuten met hem oefenen met lezen en hij krijgt een 'wordbox' mee naar huis, waarin elke week 10 nieuwe woordjes zitten, die wij met hem elke dag moeten oefenen.
Dit is niet op elke school hetzelfde, sommige scholen krijgen geen of minder huiswerk (ik vind dit ook erg veel en zie soms dat het ook gewoon niet lukt, hij kan zich niet zolang concentreren.
Ze zijn pas met 5 leerplichtig, maar ik heb pas een behoorlijke aanvaring met de headmaster gehad omdat ik hem 1 dagje thuis wilde houden. Kinderen beginnen wel allemaal de spetember NA hun 4e verjaardag, dus allemaal op hetzelfde moment. (5 dagen van 9-3; hoewel op sommige scholen dan weer parttime als ze 'laat' in het jaar jarig zijn)
De discussie over of het goed of slecht is dat ze zo vroeg beginnen gaan we maar niet voeren 
