Studiekosten drie kinderen [spaar je ervoor?]

Bijbaan etc.

"Ik vind alleen niet dat een kind afhankelijk moet zijn van een bijbaan om te kunnen studeren."
Waarom niet? Een studie is de belangrijkste investering die je doet voor de toekomst - waarom daar niet zelf moeite voor moeten doen?
Ik ben best verbaasd over de enorme buffers die worden gereserveerd om kinderen vooral schulden-vrij te laten studeren, op kamers te laten gaan en ook nog op uitwisseling te kunnen sturen en het rijbewijs te betalen.
In de postings van Miriam kan ik mij zeer goed vinden!

Gelijkheid kinderen

Wij hebben voor beide kinderen een studiefonds, maar die is niet van hunzelf! Wij beheren die en ze kunnen om een bijdrage vragen, als ze kunnen beargumenteren waarom het nodig is.

Gelijkheid doen wij niet aan, want het ene kind deed Havo en dan HBO. Het andere kind zal via MBO misschien HBO gaan doen, maar dat weten we nog lang niet zeker. Als ze dat gaat doen, zal dat meer kosten met zich meebrengen. En moet zij dan de dupe zijn dat ze minder makkelijk leert?

Wij hebben ze gezegd dat ze beiden bijdragen kunnen krijgen, dat ze moeten werken en als ze thuis blijven wonen, wij zullen proberen ze lening-vrij te houden.

Als er geld overblijft uit de fondsen, beslissen wij wat er met het overgebleven geld gaat gebeuren.

Beide kinderen zijn erg blij met deze regels. Zeker omdat meerdere klasgenoten helemaal geen geld achter de hand hebben (ook al is dat via ons).

Eigen keuze

Anne:"Ik vind alleen niet dat een kind afhankelijk moet zijn van een bijbaan om te kunnen studeren. "
Tja, dat is dan toch een beetje naast de werkelijkheid. Een groot deel van de studenten (logischerwijs de meesten) _is_ afhankelijk van een bijbaan om te kunnen studeren. Je kunt van mening zijn dat je je kinderen die positie moet besparen, maar ik heb het niet aangedurfd om daarvan een belofte te maken. Los daarvan meen ik dat de keuzes; werken of niet, lenen of niet, studie verlengen of niet, vakantie of niet, iphone of niet, zoveel mogelijk eigen keuzes zouden moeten zijn.
Al ben ik daar ook niet heel zwart win in. Als ik een kind had dat met alle geweld piloot zou willen worden, dan zou ik dat kind plechtig beloven daar geen cent aan bij te willen dragen. De opleiding is veel te duur (vooral in Nederland), er is veel te weinig werk in de sector.
Ik zou wel mee zoeken naar alternatieven.
Groet,
Miriam Lavell

Werk

guffalo:"Als mijn kinderen naar de middelbare school gaan dan zijn ze 11. Ik vind het dan nog te vroeg om ze werk te laten zoeken"
Dat mag ook nog helemaal niet. Maar dat neemt niet weg dat er op informele schaal best te verdienen of te sparen is. Bij papa en mama (de tuin harken), bij opa en oma (de hond uitlaten). Geld vragen voor je verjaardag ipv weer een nieuw computerspel, zuinig zijn met je zakgeld ipv weer een nieuwe telefoon. Het gaat om het mobiliseren van de wil: Kind wil x of y en kan dat zelf bewerkstelligen. Dat is met niets zo makkelijk en 1:1 te organiseren als met geld.
Mijn kinderen hebben met die klusjes gaandeweg bovendien geleerd dat geld verdienen niet alleen in het uurtarief zit (veel of weinig), maar ook in het aantal uur dat je maakt. Zo werd het rond hun 16e volkomen logisch voor ze om bij de supermarkt te solliciteren. Veel uren maken levert veel beetjes op en dat is samen meer dan af een toe een tientje van opa en oma voor een klusje van niks.
Groet,
Miriam Lavell

Zou wel willen

Ik zou als ik er de mogelijkheid toe had graag voor elk kind een mooi bedrag hebben bespaard wat ze vervolgens konden besteden aan studies, reizen, bruiloften, een rijbewijs of wat ze maar willen. Lijkt me enorm leuk om per kind 25000 euro op de bank te hebben staan. Kan het dan waarom niet.

De realiteit is voor mij dat ik niet per kind een groot bedrag kan sparen. Ik kan wel een bedrag sparen maar dat is niet genoeg om altijd alles van te betalen. Ik kijk dus naar wat voor mij prioriteit heeft. Studie vind ik belangrijker dan dure bruiloften of een rijbewijs of een bijdrage voor het eerste huis. Ik investeer dus in studies. Ik draag bij wat ik kan in hoeverre het noodzakelijk is. Op kamers wonen is leuk maar niet altijd noodzakelijk dus dan betaal ik daar niet aan mee.

Nu bij mijn dochter wel omdat ze logistiek gewoon niet thuis kan wonen. Ze doet een drukke studie, werkt daar wel wat bij mij en verdiend ook best iets bij mij maar toch heeft ze wel een substantiële bijdrage nodig. Als wij die niet leveren dan moet ze gaan lenen. Wij zijn nu in staat die te leveren dus dat doen we. Ik zou lenen ook niet zo erg vinden overigens. Het is toch een investering in jezelf.

Gruffalo

Met 13 jaar mag je folders lopen of het plaatselijke sufferdje. Mijn zoon, nu 14, legt nu niks weg voor zijn studie, maar leert wel dat je werkt voor je geld. En na 40 keer zeiknat geregend te zijn voor een klein loontje gaat hij nu toch maar vakkenvullen als hij 15 is..

Niet duidelijk genoeg

Ik vind het een belachelijk idee dat je als ouders je verplicht voelt om even veel geld aan je kinderen moet besteden. Bij ons mochten ze beide studeren en werden de eerder genoemde dingen betaald en dan maakt het niet uit of je nu 4 of 5 jaar over je studie doet. Als er 1 niet had gestudeerd dan had ze niet zomaar het geld gekregen wat voor de ander uitgegeven is.

Reactie

De reacties in deze draad geven precies mijn intrinsieke hersenkronkels weer.

Er worden bedragen genoemd van 58.000 euro per kind, 1950 euro per maand versus 250-350 euro per maand per kind. Dat zijn behoorlijke verschillen. Die verschillen zorgen bij mij dus ook voor onrust. Samen met de wetenschap dat er nog van alels zal veranderen in studerend Nederland. Ik kan denken: Wij betalen nu 500 euro aan kinderopvang, dus dan lijkt mij die 250-350 euro per maand wel te doen. Maar als ik uitga van 180.000 euro in tien jaar dan lijkt mij dat bijna onmogelijk om nog te studeren in NL. Zelfs met een bijbaantje ga je dat niet redden.

Wij hebben ooit een flinke meevaller gehad en deze 40.000 euro apart gezet voor de studie van de kinderen (die er toen nog niet waren, haha). Dat leek ons een leuk begin. Het fijne daarvan was dat het ons geen pijn deed en dat we nu (nu de kinderen er wel zijn) meer ruimte hebben om te doen en te laten wat we willen. We hebben ook nog wel een leuke 'gewone' buffer en we zouden ook zonder al te veel pijn wat extra kunnen sparen. Maar dan vraag ik me ook af: is het nu echt noodzakelijk om 180.000 euro op de bank te hebben staan? Of 2000 euro per maand bij te leggen? Als dat het geval is dan denk ik dat er weinig mensen zullen studeren tegen die tijd. Aan de andere kant: wat is die 40.000 euro over 10 jaar nog waard?
Petal raakte ook een belangrijke snaar: ik wil me (nu maar zeker ook straks) niet alles ontzeggen voor de studie van de kinderen, ik wil zelf ook genieten. Tegen de tijd dat zij gaan studeren hebben wij weer tijd om bv weer verre reizen te maken met z'n tweetjes.

Uit huis wonen is hier al gauw een noodzaak.

Miriam ea: ja, ik zal de kinderen zeker stimuleren om een bijbaan te nemen vanaf hun 15e. Wij zullen een bijdrage doen in de noodzakelijke spullen maar voor de fun en voor merkkleding zal moeten worden gewerkt. Ik zie het echter niet zitten om op je 10e auto's te gaan wassen voor je latere collegegeld. Ik vind het wel grappig dat je niet bijdraagt in collegegeld en wel in muziek/sport.

Sommigen hebben het over een 'studiefonds'. Dat klinkt sjiek. Is het heel iets anders dan een spaarrekening/verzekering?

Ik heb nu voor mezelf op een rijtje gezet wat ik graag wil betalen: collegeld en andere studiekosten, rijbewijs, zorgverzekering, bijdrage levensonderhoud (in natura bij thuis wonen, financieel bij op kamers) zodat ze niet hoeven te lenen. Ruimte voor wat extraatjes/cadeaus: geen trouwerijen maar wel bv laptop, flinke IKEA-bon als ze op zichzelf gaan wonen, een mooie winterjas betalen terwijl ze dat niet verwachten, een vrijwilligersproject in het buitenland, etc.

En dan over ieder kind hetzelfde. Het is inderdaad lastig omdat er van alles kan veranderen tussen datum dat oudste gaat studeren en datum jongste gaat studeren. Maar als je het houdt bij dingen die je wilt 'geven' (collegegeld ipv 2000 euro) dan kom je er wel uit. Mijn probleem zit er meer in het volgende. Wat doe je als je 25.000 euro hebt gespendeerd aan kind A dat straks een vet salaris gaat verdienen en slechts 5000 euro aan kind B dat minder makkelijk kan leren en minder zal gaan verdienen. Is het dan niet heel logisch om 20.000 euro te investeren in bv zijn/haar eerste huis?

Volgens mij kan studeren altijd

als je het wilt.
Mijn vriendin heeft een laag loon, in de buurt van de 1950 per maand. Geen partner die bijdraagt. Wel en studerende en op kamers wonende dochter ( 300 km van huis, dus moest wel op kamers) en een zoon op de middelbare school. Kind 1 krijgt wat volgens IB groep moet van ouders en leent er wat bij. Verder werkt ze een aantal uren per week. Gaat goed, moeder en kinderen zien er niet uit als sloebers ( erg modieus zelfs). Wel gaan ze nooit lag of duur op vakantie maar dat hebben ze nooit gedaan. Kind 1 doet ook geen rare financiele dingen maar heeft een super studententijd.
Kind 2 volgt straks als kind 2 klaar is. Dat is mazzel. Maar zoon 2 is nu 14 en heeft al een bijbaantje in de kassen.
Het s geen vetpot, maar om nou al in paniek te raken als de kinderen moeten studeren lijkt me niet nodig. Ook met in het geheel geen geld kan je in NL studeren. En vergelijken met de de ons omringende landen is het erg goedkoop! Kijk maar eens naar het collegegeld in England! Of de moeite die je moet doen om een plaatje te krijgen bij bepaalde universiteiten in Duitsland of Engeland als je niet een subliem student bent.

Slagroom op de taart

Chippie:"Ik zie het echter niet zitten om op je 10e auto\'s te gaan wassen voor je latere collegegeld."
Zo werkt dat natuurlijk ook niet. Op hun tiende spaarden ze voor de extra's. Pa en ma voorzagen in de noodzaak. Er kwam een fiets, maar voor die extra mooie moesten ze zelf het verschil bijleggen. (Toen ze gingen studeren draaide dat principe zich volledig om. Zij de noodzaak, wij de extra). Het resultaat was dat ze begrepen dat het handig is om een buffertje te hebben. Die buffer werd gaandeweg serieuzer en pas met een jaar of 16 kwam het besef dat er inderdaad ook collegegeld betaald moest gaan worden.
Kwestie van bestaande buffer oppompen.
Chippie:"Ik vind het wel grappig dat je niet bijdraagt in collegegeld en wel in muziek/sport. "
Ik ook Het is net zo leuk als wel betalen voor het verschil tussen en jas en een mooie jas, maar niet voor een jas.
We hebben geprobeerd zo consistent mogelijk een onderscheid te maken tussen noodzaak en extra's. Niet hoeven lenen voor de noodzaak (studie) is ook al een extra. Die extra hebben mijn kinderen zelf georganiseerd door te sparen en zichzelf andere extra's uit hun budget te ontzeggen. Ze hadden van zichzelf het karige bestaan dat bij hun eigen budget en leeftijd past.
Wij mochten er naar believen en kunnen slagroom op spuiten. Leuke klus!
Chippie:"Wat doe je als je 25.000 euro hebt gespendeerd aan kind A dat straks een vet salaris gaat verdienen en slechts 5000 euro aan kind B dat minder makkelijk kan leren en minder zal gaan verdienen. Is het dan niet heel logisch om 20.000 euro te investeren in bv zijn/haar eerste huis? "
De inkomenscorrectie heeft al plaats als je dat studerende kind voor de eigen studiekosten op laat draaien (lenen). Het inkomen uit werk zal afgeroomd worden door het terug moeten betalen van stufi. Hebben ze weer alle twee hetzelfde. En als je dan nog wat wilt geven, dan kun je ze alle twee hetzelfde geven: een bijdrage in hun eerste huis. Nou ja, een bijdrage, punt. Gewoon een bedrag op de eigen rekening, klaar. Kunnen ze zelf bepalen wat ze daarmee gaan doen.
Een huis kopen direct na je studie is wellicht over 20 jaar niet het verstandigste dat je kunt doen met je geld. Je weet het niet. Te ver weg.
Groet,
Miriam Lavell

Lis@

Ten eerste voel ik mij nergens toe verplicht. Wij betalen voor alledrie straks collegegeld, boeken en nog wat andere zaken en rekenen dan op ongeveer 400 euro per maand per kind en gaan dan van 5 jaar uit. Dat willen wij graag voor onze kinderen doen, vergelijk het met de gift die je als ouders van de belastingdienst belastingvrij mag schenken. En wij doen dat liever nu dan na ons overlijden (waarbij ze overigens ook alledrie hetzelfde erven).

Chippie

Als je nu nog betaalt voor kinderopvang, en je kinderen dus blijkbaar nog jong zijn, hoe weet je dan dat ze straks gaan studeren?

Roosje

Dat weet je ook niet. Maar een MBO is ook studeren, met alle kosten van dien. En dan heb je geen OVjaarkaart.

Roosje

Niets is zeker in het leven... Zelfs niet of de kinderopvang blijft bestaan. De twee oudsten zijn HB en de jongste hobbelt er hard achteraan. Er is dus wel een klein kansje dat ze gaan studeren. Ik kan er ook over na gaan denken als de oudste 18 is, maar dat lijkt me dan weer rijkelijk laat om 180.000 euro te gaan sparen.

Lis@

Jij zegt: "Wij betalen voor alledrie straks collegegeld.... 400 euro per maand per kind". Alle kinderen krijgen dus gelijke kansen, mede omdat ze ook een gelijke intelligentie hebben. Wat als er eentje met heel veel moeite het VMBO haalt en daarna het werk-leertraject ingaat? Niets mis mee, maar de één support je met 25.000 euro en de ander met bijna niets? Collega van mij heeft dat: zoon studeert rechten, zit op kamers en vader wil niet dat kind een bijbaan heeft want dan komt hij niet aan studeren toen (???). Dochter doet een leer-werktraject in verzorging/verpleging. Dan loopt het nú en straks wel enigszins scheef. Ik hoef het niet op de euro precies bij te houden maar ik denk dan dat ik de dochter een autootje had gedaan om veilig naar nachtdiensten etc te rijden of zoiets.

Chippie

Jij zegt: "Wij betalen voor alledrie straks collegegeld.... 400 euro per maand per kind".

Chippie, ik schreef bovenstaande, niet Lis@.
Bij ons gaan ze alle drie studeren, maar zou dat niet het geval zijn, dan is er inderdaad dus geld voor zo'n autootje of iets dergelijks.

Anne

Sorry (Lisa natuurlijk ook).

Dan zitten we dus op dezelfde lijn. Want inderdaad, onze oudste zal misschien meer tijd nodig hebben, zal zaken misschien met een omweg doen, etc en dat kost meer. Dat is gewoon zo en dan ga ik inderdaad neit zeggen 'sorry, jouw geld is op'. Echter de situatie zoals bij mijn collega vind ik ook heel vreemd.

Aanvulling en 'studiefonds'

Het hetle gedoe met die collega vind ik vreemd (het is natuurlijk ook een vreemde collega). De zoon wordt in alles gesponsord (verplichte schoolreis naar Rome, hops papa betaalt, facultatieve schoolreis naar London en facutlatieve wintersport met VWO, hops papa betaalt (want dat is goed voor later qua netwerken, etc). Het goedkope kamp van het VMBO steekt daar wel heel magertjes bij af. Stuur die dochter dan ook een keer op wintersportkamp of neem haar mee naar Rome of London.

Ik wilheel graag weten wat nu precies een studiefonds is, is dat meer dan een spaarrekening/studieverzekering?

Tjonge

Wat een leerzaam draadje weer! Zoon (4) heeft zakgeld, en moet nog leren voor lange-termijndoelen te sparen (langer sparen voor een groot speelgoeddier ipv zijn geld zo gauw mogelijk opmaken aan steeds een klein speelgoeddiertje). De hele discussie over "wat zet ik opzij" en "waarom wel/niet alles betalen" is ook interessant, alleen lijkt het wel of iedereen hier geld over heeft!

Bij ons is dat dus niet het geval. We sparen elke maand voor de (evt) studie van Spruit, en voor onze pensioenen (beiden ZZP-er), maar dat zijn geen grote bedragen. De rest van het geld gaat gewoon op. Wij kunnen niet uitgaan van "wat willen we bijdragen" maar moeten uitgaan van "wat KUNNEN we bijdragen." Zelf heb ik schuldenvrij gestudeerd: de 1e studie door moeders bekostigd, de tweede bekostig ik zelf. Ik weet eerlijk gezegd niet of dat eerste nou zo'n goede leerschool voor mij is geweest, want als ik er financieel niet uitkwam, kon ik altijd op mijn moeder terugvallen. Bovendien heb ik in mijn jeugd ook nooit veel geleerd over hoe je met geld omgaat. Dat moet bij ons dus anders: a) omdat ik wil dat zoon straks beter met geld kan omgaan dan ik op die leeftijd en b) omdat wij in een heel andere financiele situatie zitten.

Kinderbijslag sparen?? Nou, een klein deel daarvan ja. De rest gaat gewoon op aan schoenen, kleren, teken- en knutselmateriaal, speelgoed op zijn niveau, enz, enz. Lijkt me heerlijk als je dat hele bedrag kunt sparen. Als Spruit wil studeren (en dat hoop ik wel), helpen we hem zoveel mogelijk. Maar lenen is ook best een optie; studeren is immers een investering in jezelf.

Verstuurd met de Ouders Online iPhone app.

Chippie

We gebruiken het woord "studiefonds" naar de kinderen toe, maar zij hebben er niet zelf de beschikking over.
Het geld staat nl gewoon op een spaarrekening op onze naam. Kinderen weten wat ze per maand/jaar van ons krijgen en wat ze dus moeten lenen/bijverdienen als ze bv op kamers gaan. Als ze er langer over gaan doen, bespreken we tegen die tijd wel wat redelijk is, daar is het nu nog te vroeg voor.

Chippie

Als een van de kinderen helemaal geen opleiding zou doen na de middelbare school maar gelijk zou gaan werken dan zou ik misschien inderdaad wel overwegen om dat kind iets anders te geven. Misschien inderdaad een aanbetaling voor een huis of iets dergelijks. Anders zou ik het inderdaad raar vinden. Om eerlijk te zijn ga ik er vanuit dat al mijn kinderen wel een soort van opleiding gaan volgen en dat die opleiding kosten meebrengt. Mocht blijken dat bijvoorbeeld de jongste er straks inderdaad voor kiest om gelijk te gaan werken dan wil ik hem wel iets anders geven. Dat hoeft niet helemaal van gelijke financiële waarde te zijn maar wel inderdaad iets. De opleidingen die ze volgen of hebben gevolgd zijn ook niet allemaal even duur maar ze volgen gewoon de opleiding die ze willen. Dus dat compenseer ik niet verder. Maar tussen helemaal niks en het bedrag met 4 nullen wat ik aan de andere kinderen kwijt ben geweest zit wel een heel groot gat. Mochten mijn jongsten dus niet gaan studeren dan doe ik wel iets anders voor ze.

Overigens als ik het kon doen dan zou ik inderdaad voor elk kind gewoon apart een flink bedrag hebben gespaard dat ze naar keuze voor studie en andere dingen konden gebruiken. Dat lukt gewoon niet.

Een zijpaadje

Toen ik studeerde kreeg ik van mijn vader een maandelijkse bijdrage, toen 450 gulden. Basisbeurs was iets van 600 gulden. Verder verdiende ik bij.
Hiervan deed ik alles! Collegegeld, huur, verzekering, studieboeken, boodschappen, kleding, telefoon, uitgaan, cadeautjes, vakantie. Alles!

Is dat niet beter dan dat je onderdelen betaalt, zoals collegegeld en huur? Als je gewoon een bedrag geeft, leert je kind een budget te maken en zelf te begroten hoeveel er nodig is voor de verschillende uitgaven,

Liora

Chippie

Met twee of drie HB kinderen is de kans inderdaad aanwezig dat ze straks gaan studeren Maar overweeg je nou serieus om 180.000 euro voor hun studie en alles daaromheen te gaan sparen?

Ik spaar ook voor een eventuele studie van mijn kinderen hoor, maar ik heb liever dat ze leren (financieel) zelfstandig te worden dan dat ik alles wat los en vast zit voor ze ga betalen. Ook al zou dat financieel mogelijk zijn. Speelt dat bij jou helemaal niet?

Roosje

Nee, ik overweeg niet om alles op alles te zetten om 180.000 euro te sparen. Ik denk nog steeds dat die 40.000 euro een leuk startkapitaal zijn waarvan we bv collegeld kunnen betalen. De rest komt dan wel... Er is nog een gewone buffer waar ook wel wat afgesnoept kan worden en met een beetje geluk zijn we dan ook allebei nog aan het werk. Maar toch kriebelt het ergens 'hebben we wel genoeg gespaard?' Maar dat heeft - naast dat iedereen roept dat studerende kinderen zo duur zijn - misschien vooral ook te maken met zaken waarop je helemaal geen invleod hebt: regeringsbeleid, arbeidsongeschiktheid, etc. Ik vind het interessant om te lezen hoe anderen erover denken etc

Liora

Liora, ik zie het verschil niet 123. Jij kreeg een bedrag op je rekening, anderen krijgen een bedrag (bv collegegeld) in natura. Ook als je een deel in natura betaalt blijven er kosten over waarvoor je een budget zult moeten beheren.

Collegegeld en bv ziektekostenverzekering is niet beinvloedbaar door de student, het fluctueert nogal eens agv regeringsbeleid, etc. En toch zijn dat de dingen waarop je niet wilt dat student gaat 'bezuinigen'. Ze zijn absoluut noodzakelijk. Al vind ik de zienswijze van Miriam (noodzakelijke dingen door student zelf laten betalen en de extraatjes sponsoren) ook nog steeds een interessante. Financieel maakt het waarschijnlijk niet uit.

Chippie

Fluctuaties diende ik zelf op te lossen, net als een volwassen mens!

Liora

Jij had een totaal inkomen van ruim 1000 gulden. Als ik dan gok in welke tijd jij hebt gestudeerd, dan was dat ruim, zeker in verhouding met het collegeld. Jij kon dan misschien wel je budget beheren, maar het was wel een redelijk budget waarbij je niet eens hoefde te lenen. Dat is niet helemaal de discussie maar het maakt het budget beheren wel iets makkelijker. 450 gulden was destijds ook een flinke bijdrage.

Liora

Bij mijn dochter die nu op kamers woont doe ik het wel op die manier. Ik maak maandelijks een bedrag aan haar over en zij regelt zelf wat ze waar aan besteed. Heeft ze extra geld nodig dan kan dat uiteraard en dan belt ze wel op. Daarnaast heeft ze haar beurs en werkt ze.

Bij mijn zoon die thuis woont maak ik rechtstreeks het college geld over. Ik zou het ook in twaalven kunnen delen en hem elke maand een beetje geven maar dat lijkt me een nutteloze exercitie. Tenslotte is het duidelijk waar het voor bedoeld is.

Daarnaast krijgt de thuiswonende zoon maandelijks een kleine bijdrage voor persoonlijke uitgaven. Hij werkt ook maar omdat hij geen studiebeurs krijgt geef ik hem dus elke maand ook nog wat. Hij moet zelf zien hoe hij hier mee uitkomt (vervoer, telefoon, boeken, kleding, uitjes, sport)

Ik zou hem ook extra kunnen geven en dan niet apart meer het college geld maar voor mijn eigen administratie is dit handiger.

Roosje

"Ik spaar ook voor een eventuele studie van mijn kinderen hoor, maar ik heb liever dat ze leren (financieel) zelfstandig te worden dan dat ik alles wat los en vast zit voor ze ga betalen. Ook al zou dat financieel mogelijk zijn. Speelt dat bij jou helemaal niet?"

Ja, dat speelt bij mij zeker een rol, daarom ben ik dit draadje ook gestart (al staat het niet echt in mijn beginposting, geloof ik). Ik ben mijn uitgangspunten aan het bepalen. Wat betalen we wel, wat niet en hoe gaan wij dat betalen. Nu en straks kunnen wij best wel wat missen, maar niet alles hoeft aan te komen waaien. Ze zullen hier echt een baantje moeten zoeken. Schoolspullen worden betaald, kleding- en zakgeld voor noodzakelijke dingen, werken voor uitgaan, mobieltje, merkkleding. En ik kan me goed voorstellen dat ze 100 euro per jaar krijgen voor schoolspullen en dat ze het daar mee moeten doen qua agenda's, schriften, etc. Maar hoe we daar mee omgaan in studietijd is me nog niet helemaal duidelijk. Ik wil een zorgenloze studententijd waarbij ze wel financiele zelfstandig worden/zijn (en dat begint ver voor je 18e verjaardag).