Bijna 11 jaar en genderdysofoor?
Ik ben nu sinds een week heel hard op zoek naar (h)erkenning en ervaringen en adviezen.
Nu hier aanbeland en ik gooi er toch even een topic tegenaan. Ik twijfelde of ik hem hier neer moest zetten of in een andere groep gezien de puberteit waar ze nu in zit.
Vorige week kwam mijn dochter met een brief naar beneden en hierop de mededeling dat ze zich geen meisje voelt en dat het voor haar fijn zou zijn als ze aangesproken gaat worden met hij/hem. Daarbij stond geschreven dat het misschien over 3 /4 jaar wel anders voelt, maar nu is het zo.
Oke slik. Deze zag ik niet aankomen. Ze schreef dat ze zich al zo voelt sinds ze 7 of 8 is, maar daar heb ik mijn twijfels bij. Ik zal zo even verder uitleggen waarom ik sowieso twijfel, maar ik wil eerst duidelijk hebben dat ik haar absoluut serieus wil nemen.Het maakt mij echt niet uit wie of wat ze is. Ze is mijn kind en ik hou hoe dan ook zielsveel van haar. Afgelopen dagen voeren we veel gesprekken samen. Ik heb haar verwezen naar Jong&Out om daar te kunnen chatten/schrijven met andere gelijkgestemden. Ik heb al gebeld met het steunpunt van het VUMC, een afspraak gemaakt voor morgen bij de huisarts samen met mijn dochter voor een verwijzing voor professionele begeleiding, ook al een praktijk gevonden waar ik dan met haar naartoe wil gaan.
Op school heeft ze het ook verkondigd, eerst aan wat vrienden en ook aan de juf, maar aangezien er wat nare opmerkingen kwamen, had de juf besloten (zonder mij even in te lichten, niet erg handig) om het gesprek in de klas aan te gaan en te vertellen dat mijn dochter dus nu als jongen door het leven wil, met hem/hij aangesproken wil worden en ook met de zo ineens bedachte jongensnaam. Woensdag hebben we een gesprek op school, want ik vind het niet erg prettig dat er zo ineens allerlei acties worden uitgezet terwijl ik daar rustig met mijn dochter naartoe wil werken en daar echt wel professionele hulp bij wil hebben.
Dat gezegd hebbende.....
Mijn meisje, ik denk dat ze tot ca haar 5e/6e jaar alleen maar jurkjes en rokjes wilde dragen. Daarna was een broek ook wel oke. Vorig jaar voorjaar wilde ze vooral crop-tops aan en in de zomer liep ze met fleurige bucket-hats, leuke jurkjes en wilde ze perse van die korte stoffen jumpsuits. Toen ze 8 was wilde ze haar haar iets korter (ze had zulke mooie lange dikke lokken), maar ze was daarna helemaal overstuur omdat het in haar beleving te kort was en zoals ze huilend zei "Ik lijk wel een jongen"
Sinds een jaar of 2 is (zoals ongeveer alle meiden tegenwoordig) bi of lesbisch. Geen probleem daarmee, ik heb er nog eentje van bijna 22 die samenwoont met haar vriendin. Ze heeft allemaal meisjes-vrienden, geen jongens-vrienden
Al sinds kleine dreumes was ze al heel verlegen en onzeker en dat is altijd gebleven. Wat dat betreft een kopie van mijn man. Het werd echter steeds erger/meer en bepaalde dingen in hoe ze is/doet laat me vermoeden dat er iets in zit van het ASS. Ze trekt zich steeds meer terug, is enorm gevoelig voor drukte/veel prikkels en mijdt dit dus ook.
Daarvoor hebben we hulp ingeschakeld, ze gaat starten met een jongerencoach om haar te helpen assertiever en meer zelfvertrouwen te krijgen.
Het afgelopen jaar is ze enorm gegroeid in lichamelijk opzicht. Ze is behoorlijk lang en krijgt al borsten en heeft al veel haargroei. Haar oksels scheert ze al en haar benen wilde ze afgelopen zomer eigenlijk ook al scheren, want "dat is toch geen gezicht bij een meisje"
In haar klas waren er al 2 meiden die zeiden Non-binair te zijn en ik heb afgelopen zomer wel eens een app gesprek gelezen tussen haar en haar vriendin waarbij ze allebei zeiden dat ze Non binair waren. Ik heb dat zo gelaten, geen aandacht aan besteed verder.
Sinds een paar weken heeft ze haar haar kort en sinds de zomer wil ze ineens wat andere kleding, meer een beetje Baggy en stoer. Roze/rokjes/jurkjes zijn uit den boze. Voor het eerst dat ik in dat opzicht verandering zie.
Ik twijfel dus. Ligt er niet compleet wat anders aan ten grondslag? De verlegenheid/onzekerheid en de faalangst die er als dreumes/peutertje al was. Alle veranderingen, ze is nu 8ste groeper, druk met keuzes maken voor het voortgezet onderwijs. De ontdekkingstocht wat betreft identiteit, de hormonen, de puberteit. Ze was al mega-onzeker en deze elementen maken het nou niet meteen makkelijker.
Dan komt er nog even bij dat het lijkt alsof het tegenwoordig bijna gehyped wordt. Het is dagelijks wel te vinden op social media en zodra je op je jonge leeftijd met jezelf overhoop ligt dan wordt dat meteen van stal gehaald. Als je dan al wat onzeker bent en mega beinvloedbaar dan ben je hier wellicht nog gevoeliger voor?
Nou, zoals ik in mijn eerste zin al schrijf ben ik dus op zoek naar (h)erkenning, adviezen en ervaringen
AnnaPollewop schreef op 10-10-2023 om 10:00:
[..]
Dat lijkt me vrij vervelend, als je je niet thuis voelt bij hoe je lichaam eruit ziet en iedereen wijst je daar toch steeds op. Niks zo vervelend als steeds aangesproken worden op uiterlijke kenmerken waar je zelf niet blij van wordt.
Wij hebben een kind (20) thuis dat inmiddels al een paar jaar onderweg is met sociale transitie (en nu na 2,5 jaar wachtlijst aan de echte transitie begint, ook nog een langdurig traject).
en ik vond het knap moeilijk wennen maar ik ga niet expres iemand pijn doen door de verkeerde naam en pronouns te gebruiken (ja, dat is modieus Engels, maar persoonlijke voornaamwoorden is toch wel echt een mond vol steeds). Ik heb niet staan juichen, ik heb veel weerstand geboden en ik loop nog steeds niet voorop. Maar dingen vinden hun weg ook bij weerstand.Zoals mijn oudste dochter een keer zei “maar mam, zou jij al die tijd naar het herentoilet gaan en al die moeite ondergaan enzo?”. En nee, ik heb wel een opleiding en beroep tussen de mannen en weet soms even niet wie die ene vrouw in het gezelschap dan is (ik dus) maar nee, ik zou niet als hij aangeduid willen en al helemaal niet naar het herentoilet. Bovendien ben ik wel blij met mijn borsten, al vanaf dat ze kwamen, en met mijn lijf en leven als vrouw, al had ik ook als kind voorkeur voor jongenskleren en stoere dingen. Mijn transzoon houdt consistent vol, ook bij tegenstand, ook in de wetenschap dat er overal in de wereld steeds meer stemmen opgaan om transmensen maar gewoon af te maken, zo niet fysiek dan toch maatschappelijk. Ik denk niet dat een tiener fase dat allemaal zou weerstaan. Geef het tijd, ga er in mee voor zover je het kunt opbrengen, en geef het kind de ruimte om zijn of haar weg te vinden. Experimenten met make-up etc heb ik hier trouwens ook gezien, iedereen wil toch liever normaal zijn en dan is het niet raar om je best te doen op wat daar kennelijk bij hoort tot je merkt dat het echt niet bij je past.
Eerlijk gezegd snap ik de maatschappelijke weerstand niet zo, wat is er erg aan dat mensen hun leven zelf bepalen? Ik vind het veel erger dat allerlei lui vinden dat ze het leven van anderen mogen bepalen.
Ben ik er als moeder blij mee? Nee, niet perse. Maar dat ben ik met heel veel dingen niet, en het leven is nou eenmaal geen reclame video. Toen mijn oudste dochter haar rolstoel kreeg was ik daar ook niet blij mee, en haar vriend trouwens ook niet. Maar ze heeft hem nodig en hij geeft haar vrijheid die ze anders niet had. Vinden we het stom dat het nodig is? Ja. Maar de realiteit ontkennen maakt hem niet anders. Je maakt het alleen maar lastiger voor de mensen die het betreft.
De moeilijkheid is natuurlijk ook dat pubermeisjes (jongens vast ook, maar daar heb ik geen ervaring mee) ook wél moeite hebben met hun groeiende borsten, heupen, beginnende menstruatie, de rol die ze daardoor opeens in de maatschappij krijgen, maar dat dat niet meteen betekent dat ze last hebben van genderdysforie en in transitie gaan een oplossing is. Jij had geen moeite met je borsten, veel meisjes (oa ik, hebben wel veel moeite met die transitie kind-puber-volwassen vrouw) Hiermee wil ik verre van zeggen dat transitie niet de juiste weg is, maar wel dat je die complexe gevoelens van de transitie van kind naar vrouw ook niet moet verwaarlozen en als het wel bestaat te gemakkelijk in het hokje genderproblemen stoppen. Dat is ook de realiteit ontkennen namelijk.
Lexus schreef op 09-10-2023 om 23:37:
Ik lees nu pas de actie van de juf. Hoewel ik er erg voor ben kinderen die zich anders identificeren de ruimte te geven vind ik haar acties schandalig prematuur. Ik zou pislink zijn.
Er zijn best gevallen waar kinderen op school al out in the open zijn, maar thuis nog niet.
Mevrouw75 schreef op 10-10-2023 om 13:46:
[..]
Er zijn best gevallen waar kinderen op school al out in the open zijn, maar thuis nog niet.
ja dat was in de tijd van de coming out van mijn zoon totaal niet en ik weet niet wat ik daar van moet vinden
Mevrouw75 schreef op 10-10-2023 om 13:46:
[..]
Er zijn best gevallen waar kinderen op school al out in the open zijn, maar thuis nog niet.
Dat lijkt me toch ook een gekke gewaarwording. Dat je opeens een mail krijgt voor een oudergesprek of zo met 'beste ouders van Henk', terwijl je kind thuis nog Truus heet.
Of dat er een ander kind komt spelen dat jouw kind aanspreekt met een heel andere naam, dus geen afkorting of bijnaam.
Of dat je vragen krijgt van andere ouders en geen idee hebt waar het over gaat. Dat lijkt me vooral heel verwarrend voor iedereen.
Arrow schreef op 09-10-2023 om 22:06:
[..]
Het weer "terugdraaien" mocht het toch anders zijn uiteindelijk is ook niet zo heel erg makkelijk denk ik
En nee een operatie is sowieso de komende jaren nog geen onderwerp, maar ik vind de sociale transitie ook al behoorlijk heftig en daar komt dan uiteindelijk meer bij kijken dan alleen het aanspreken. Ik moet haar dit jaar gaan aanmelden voor voortgezet onderwijs, wat geef ik door? Ze zit op korfbal, gaat ze dan als "heer" of als "dame" spelen en in welke kleedkamer gaat ze dan? etc etc
over het korfbal zou ik me nog het minste druk maken hoor. Bij korfbal kunnen dames ook op een herenpositie spelen en andersom ook. Vanaf de D mag je dan niet meer tijdens de wedstrijd van positie wisselen.
Ze heeft vorige week pas aangekondigd dat ze zich een jongen voelt. Ik zou haar uitleggen dat je tijd nodig hebt om dit een plekje te geven. Ik zou haar voorlopig met haar eigen naam aan blijven spreken en met haar/zij tot jij eraan toe bent om de jongensnaam te gebruiken (Of proberen om zo weinig mogelijk haar bij welke naam dan ook te noemen).
En wel op gesprek gaan op school over wat juf heeft gedaan. Want daar zou ik helemaal niet blij mee zijn, ook al was het waarschijnlijk goed bedoeld.
Ik kan me ook heel goed voorstellen waar jouw twijfel zit. Pubermeisjes (en helemaal met ASS) vinden het sowieso vaak lastig om hun gevoelens goed te kunnen duiden.
MamaE schreef op 10-10-2023 om 14:07:
[..]
Dat lijkt me toch ook een gekke gewaarwording. Dat je opeens een mail krijgt voor een oudergesprek of zo met 'beste ouders van Henk', terwijl je kind thuis nog Truus heet.
Of dat er een ander kind komt spelen dat jouw kind aanspreekt met een heel andere naam, dus geen afkorting of bijnaam.
Of dat je vragen krijgt van andere ouders en geen idee hebt waar het over gaat. Dat lijkt me vooral heel verwarrend voor iedereen.
Ik ken het van middelbare scholen en dan gaat de administratie nou net niet een mail sturen naar de ouders van ‘Henk’, dat zijn best delicate kwesties.
Mevrouw75 schreef op 10-10-2023 om 13:42:
[..]
De moeilijkheid is natuurlijk ook dat pubermeisjes (jongens vast ook, maar daar heb ik geen ervaring mee) ook wél moeite hebben met hun groeiende borsten, heupen, beginnende menstruatie, de rol die ze daardoor opeens in de maatschappij krijgen, maar dat dat niet meteen betekent dat ze last hebben van genderdysforie en in transitie gaan een oplossing is. Jij had geen moeite met je borsten, veel meisjes (oa ik, hebben wel veel moeite met die transitie kind-puber-volwassen vrouw) Hiermee wil ik verre van zeggen dat transitie niet de juiste weg is, maar wel dat je die complexe gevoelens van de transitie van kind naar vrouw ook niet moet verwaarlozen en als het wel bestaat te gemakkelijk in het hokje genderproblemen stoppen. Dat is ook de realiteit ontkennen namelijk.
Nou, ik denk niet dat ik dat doe. En ik denk dat bijna niemand dit doet. Ik kan me geen ouder voorstellen die staat te juichen bij een genderdysfoor kind. Het is mij nog niet duidelijk waarom jongens ineens een meisje willen zijn, komt dat dan ook doordat ze ineens baardgroei krijgen of zo? Of is dat niet gewoon een fase? Waarom bij meisjes dan wel? En ging jij ook als kind al naar het herentoilet omdat je je daar meer thuis voelde?
Genderdysforie komt ook bij dieren voor. Niet dat die dan naar de dierenarts rennen, maar ze pakken wel een andere rol. Net zoals homoseksualiteit ook bij dieren voorkomt. Dat wij nou eeuwenlang op school geleerd hebben dat er maar twee geslachten zijn, waarvan bovendien eentje ver inferieur en de uitzondering waar de ander de regel is, daar trekken dieren zich weinig van aan. Misschien moeten wij mensen ook accepteren dat wat je op school leert, niet altijd de hele werkelijkheid is.
Overigens weet je niks van hoe ik mijn puberteit ervaren heb, ik had alleen geen moeite met mijn borsten. Dus zet mij niet weg als een onbenul.
Athan schreef op 10-10-2023 om 02:14:
[..]
Dit vind ik echt een zwaar ongepaste opmerking. Blijkbaar ben jij op volwassen leeftijd nog steeds een kabouter, misschien moet je ook eens een verandertraject overwegen.
Ik had hem al gelezen, inderdaad echt niet gepast, maar ik dacht "alles wat je aandacht geeft groeit" 
Crepe_au_fromage schreef op 10-10-2023 om 07:12:
Hi Arrow, ik denk dat je het prima aanpakt.
Toen mijn zoon (geboren dochter) zich naar ons toe uitte wist hij het al 2 jaar.
Ik moest het eerst ff op me in laten werken.
Daarna volgde een gesprek bij de huisarts (waarom? Ik ben toch niet ziek!! Nee maar ik weet de weg hoe nu verder niet en hij wel)
Toen was het goed
Daarna volgde een gesprek met de praktijkbegeleider en een gesprek bij een instantie om te kijken of hij problemen had met emoties en gevoelens.Toen een doorverwijzing naar de genderpoli. Op de wachtlijst..... maar ondertussen al een poosje geregeld voor gesprekken en onderzoeken naar de poli.
Het is ondertussen wel overduidelijk dat zoon het verkeerde jasje bij de geboorte heeft gehad.
Er is hier ook een groep met allemaal ouders van lgbtqi-kinderen.
We zijn niet heel actief maar als iemand iets post wordt er altijd snel gereageerd
https://www.viafora.nl/forum/algemeen-ouderschap/ouders-van-lgbtqi-kinderen-verzamelen?page=37#564
Dank je wel voor je fijne reactie en voor de tip mbt de groep. Ik ga er zeker een kijkje nemen
Dat heb ik ook gezegd tegen dochter, dat de huisarts beter weet dan ik waar we hiermee het beste naartoe kunnen.
Mugske schreef op 10-10-2023 om 14:31:
[..]
over het korfbal zou ik me nog het minste druk maken hoor. Bij korfbal kunnen dames ook op een herenpositie spelen en andersom ook. Vanaf de D mag je dan niet meer tijdens de wedstrijd van positie wisselen.
Ze zit in de D. Ik maak me er zelf ook niet druk om, in die context was het niet bedoeld, maar meer wat betreft de hele sociale transitie, ik noemde lukraak wat voorbeelden die omhoog popten. Daar moet ze zich van bewust zijn, welke keuzes maakt ze daar in en daar is begeleiding dan wel gewenst
Dank voor alle reacties/adviezen etc
Nou even wat algemene reactie:
Wat betreft de juf. Daar hebben we morgen een gesprek mee. Ze dacht in ieder geval het goede gedaan te hebben aangezien er al onderling in de klas door sommigen over gepraat werd. Desalniettemin had ze mij eerst moeten raadplegen, helemaal omdat ze het ook nooit eerder heeft meegemaakt bij een leerling.
Tja dochter gooit er flink de snelheid in, hierdoor zijn er stappen gezet die we niet even terug kunnen draaien. Ik wilde het rustig aan doen, dat had ik haar vorige week gezegd toen ze vertelde waar ze mee worstelt. Wij blijven nu nog zij/haar zeggen en bij haar meisjesnaam. Dat vind ze ook helemaal geen probleem. Ze begrijpt heel goed dat het voor ons lastig is. Negeren en laten rusten dat kan ik niet. Ik ga niet net doen of het er niet is, want daarmee doe ik haar tekort. Ze worstelt namelijk echt met zichzelf
Ik had inderdaad gelezen over Genderdysforie en ASS. Het kan maar zo, zou mooi zijn als het uitgezocht gaat worden, sowieso of ze ASS heeft ivm allerlei andere strubbelingen waarin ze vastloopt.
Haar ontwikkeling naar een vrouwelijk lichaam is al begonnen toen ze 8 was. Ze is ook het verst daarmee in haar klas (op 1 klasgenootje na maar die is ruim 2 jaar ouder).
Het zoeken naar je identiteit daar komt ieder kind uiteindelijk voor te staan, de een heeft er meer moeite mee dan de ander. Zij heeft er misschien wel moeite mee, misschien is het een fase waar ze doorheen moet en waar ze doorheen komt met de juiste begeleiding.
Vanochtend naar de huisarts geweest. Die vond het heel verstandig om, ook ivm hier bovengenoemde redenen, eens goed te onderzoeken hoe het nu bij haar zit en daar goede hulp bij te krijgen. Dan wordt er al "voorwerk" gedaan, want voor we terecht kunnen bij een genderpoli moet je eerst 3 jaar op de wachtlijst staan. Ik had zelf al een praktijk gevonden. Hij heeft mijn verhaal daarover gehoord en op de site gekeken en het leek hem ook een passende praktijk.
Dochter vindt het fijn, ze wil wel graag hulp hierbij.
Ik herken trouwens veel van mezelf. Ik speelde als kind veel met poppen en wilde fotomodel zijn met mooie jurken enzo. Ik speelde toen ik wat ouder was 10+ steeds meer met jongens, hoewel ik ook genoeg vriendinnen had. Met de jongens bouwden we hutten, klommen we in bomen en gingen we vaak zwemmen. Toen mijn lijf begon te veranderen werd ik daar een tijdje echt ongelukkig van. Ik wilde geen bh (stomme dingen vond ik dat) en knipte mijn haar kort. Ik had ook een jongensnaam voor mezelf bedacht. Maar dat heb ik nooit uitgesproken naar iemand, behalve naar mijn beste vriendin. Ik heb er veel over geschreven in mijn dagboek uit die tijd.
Toen ik een jaar of 13-14 was veranderde het weer. Ik maakte me voor het eerst op met mascara (schoolfeestje) en kreeg toen veel complimentjes en ik kan me herinneren dat ik dat heel leuk vond. Ik denk dat de leeftijd was waarop ik me weer een meisje voelde en dat prima vond.
AnnaPollewop schreef op 10-10-2023 om 15:09:
[..]
Nou, ik denk niet dat ik dat doe. En ik denk dat bijna niemand dit doet. Ik kan me geen ouder voorstellen die staat te juichen bij een genderdysfoor kind. Het is mij nog niet duidelijk waarom jongens ineens een meisje willen zijn, komt dat dan ook doordat ze ineens baardgroei krijgen of zo? Of is dat niet gewoon een fase? Waarom bij meisjes dan wel? En ging jij ook als kind al naar het herentoilet omdat je je daar meer thuis voelde?
Genderdysforie komt ook bij dieren voor. Niet dat die dan naar de dierenarts rennen, maar ze pakken wel een andere rol. Net zoals homoseksualiteit ook bij dieren voorkomt. Dat wij nou eeuwenlang op school geleerd hebben dat er maar twee geslachten zijn, waarvan bovendien eentje ver inferieur en de uitzondering waar de ander de regel is, daar trekken dieren zich weinig van aan. Misschien moeten wij mensen ook accepteren dat wat je op school leert, niet altijd de hele werkelijkheid is.
Overigens weet je niks van hoe ik mijn puberteit ervaren heb, ik had alleen geen moeite met mijn borsten. Dus zet mij niet weg als een onbenul.
Waarom de neiging zo op mij te reageren?
Ik zet je a) niet weg als onbenul en b) ontken ik genderdysforie niet, verre van zelfs. Ik wil echt heel graag dit onderwerp gewoon open bespreken, maar dat gaat wel een beetje moeilijk. Ik vind je alinea over wat wij allemaal op school geleerd hebben echt een beetje neerbuigend, ik zit prima in de materie nl. Ook ik ben geen onbenul.
Mevrouw75 schreef op 10-10-2023 om 16:17:
[..]
Waarom de neiging zo op mij te reageren?
Ik zet je a) niet weg als onbenul en b) ontken ik genderdysforie niet, verre van zelfs. Ik wil echt heel graag dit onderwerp gewoon open bespreken, maar dat gaat wel een beetje moeilijk. Ik vind je alinea over wat wij allemaal op school geleerd hebben echt een beetje neerbuigend, ik zit prima in de materie nl. Ook ik ben geen onbenul.
Dat over school was niet op jou gericht, ik lees alleen zo vaak van die argumenten die teruggrijpen op “biologie zegt dat er maar twee geslachten zijn” en daar kwam mijn rant vandaan. Excuses.
Mijn kind is nu begonnen aan de transitie, ik heb daar zeker mee geworsteld en doe dat nog steeds. Ik weet niet of er ook ouders zijn die te hard van stapel lopen, geen idee. Wij niet in ieder geval. Soms houd je dingen gewoon niet tegen. En er is hier al genoeg schade geweest.
Ik ben eigenlijk wel benieuwd hoe vaak jongeren van deze tijd in hun puberteit echt serieus zeggen een ander geslacht te willen en daar toch na een paar jaar van terug komen. Er is een proef gedaan met ASSers en cognitieve therapie, maar hoe representatief dat echt is weet ik ook niet. Uiteindelijk kun je met alle statistiek van de wereld nog niet iets zinnigs over je eigen kind zeggen omdat iedereen toch weer anders is.
Veel transgenders hoeven niet zo nodig alle mogelijke operaties, maar dat wil niet zeggen dat ze niet serieus zijn. Het lijkt mij knap vervelend om een verkeerd lichaam te hebben, juist omdat er ook sociaal en maatschappelijk zoveel vast hangt aan je “plumbing”. En het huidige “klimaat” waarin er steeds meer haat gezaaid wordt tegen minderheden en dus ook deze groep, vind ik heel merkwaardig - ze doen toch niemand kwaad.
Dat ASS, vroeger “wrong planet syndroom” genoemd, kan bijdragen is vast wel waar, maar het is ook weer niet een een op een verband. Ook veel ASSers zijn niet transgender, neigen daar ook geheel niet naar, hebben soms wel weinig op met maatschappelijke normen maar voelen zich verder toch senang in hun lichaam. De verklaring die ik las dat er door hormonen tijdens de zwangerschap een andere bedrading in de hersenen is ontstaan vond ik niet zo gek. Op zich werkt evolutie prima als er veel verschillen zijn, maar onze maatschappij heeft er wel wat moeite mee. Misschien is onze maatschappij daarmee niet de meest geschikte…
