22 oktober 2010
Door alle ophef over de Sint-film van Dick Maas zou je bijna vergeten wat Sinterklaas werkelijk is: een spel dat je niet al te serieus moet nemen. En hoe beter je dat spel speelt, hoe leuker het is.
Er is rumoer ontstaan over de Sint-film van Dick Maas. Ouderorganisatie Ouders & Coo roept ouders op om te protesteren tegen het affiche en om bioscopen te boycotten.
Maas maakte de eerste enge Nederlandse film (De Lift) en als 'Sint' wordt aangekondigd als horror, dan zal dat ook wel zo zijn. Maar gelukkig hebben we de Kijkwijzer, die ervoor zorgt dat de film het label 16 jaar heeft gekregen. Dat is voor ouders dan duidelijk: mogelijk schadelijk voor kinderen jonger dan 16 jaar. Tot zover niets aan de hand.
De film wordt ook aangekondigd met een trailer en een affiche. De trailer heeft Kijkwijzer 12. Dus die hebben ze hier thuis allemaal gezien, ook al mogen ze de film zelf dus niet gaan bekijken in de bioscoop. Met dat onderscheid kunnen wij én de kinderen goed leven: niet alles is bereikbaar als je nog maar 13 bent. En niet alles is voor jouw ogen bestemd, als je pas 6 of 10 bent. Jammer dan. Nog steeds niets aan de hand.
Het affiche is bedoeld voor reclame in de openbare ruimte en daarom zou dat dus voor geen enkele leeftijd schadelijk mogen zijn. En daar is nu het dispuut over.
Sommigen vinden dat er inderdaad niets aan de hand is. Zo gruwelijk is het beeld nu ook weer niet, dat we ons zorgen moeten gaan maken over de tere kinderziel. Maar anderen zijn het daar niet mee eens. Zij vinden het beeld van de Zombie-Sint mogelijk schadelijk voor jonge kinderen.
Aangevoerd door een andere filmmaker die zijn vaderschap uitvent, is nu de christelijke ouderorganisatie Ouders & Coo in het verweer gekomen. De "monsterachtige" Sint op de poster is "veel te gruwelijk" en mogelijk "traumatisch" voor jonge kinderen. Bovendien zou regisseur Dick Maas geen respect hebben voor de traditie van het Sinterklaasfeest.
Deze klacht, die bij de Reclame Code Commissie is neergelegd, werd afgewezen. Zie hier de beslissing.
De poster mag dus gewoon. De Commissie vindt het beeld niet schadelijk en heeft terecht geen oordeel gegeven over het aantasten van de waarde van het Sinterklaasfeest.
Overal mag over worden gediscussieerd, en smaken verschillen. Ook komt het vaker voor dat de bescherming van de tere kinderziel wordt ingezet om persoonlijke normen op te leggen aan anderen, dus dat is geen nieuws. Maar wat ons wel opviel, was dat de argumenten getuigden van een weinig volwassen opvatting van het Sinterklaasfeest.
Er valt alleen maar iets te ontheiligen aan onze Sinterklaastraditie als die heilig is. En dáár zit het probleem. Niet de horror schokt, maar de ontheiliging zelf. Dick Maas had Sint ook als erotisch stripper kunnen afbeelden; ook dat zou tegen het zere been zijn geweest. In beide gevallen heeft het niets met de tere kinderziel te maken, maar meer met de behoefte van sommige volwassenen om het Sinterklaasfeest een bepaalde heilige onaantastbaarheid te geven.
Sinterklaas bestaat niet. En kinderen ontdekken uit zichzelf al heel snel dat er van alles niet klopt aan het verhaal. Op een gegeven moment gaan ze dus vragen stellen om dat te checken, en zo hoort het ook.
Veel ouders maken een cruciale fout. Als een kind twijfelt ("Hé, de schoenen van de Sint lijken wel erg op die van papa", of "Wat vreemd, die wortel uit mijn schoen ligt nu opeens in de keuken") wringen de ouders zich in bochten om al die twijfels weg te nemen. Terwijl je de twijfels niet moet wegnemen, maar ze juist met een gezonde knipoog moet belonen. "Hé, slimmerik, dát heb je goed gezien!" Met als onderliggende boodschap: "Wat word jij al groot zeg!" Vervolgens wacht je tot er weer een vraag gesteld wordt, net zolang tot het kind zelf zijn eigen conclusies trekt.
Zo valt een kind langzaam van z'n geloof, precies passend bij zijn eigen ontwikkeling. Je kunt dat verwachten rond het 6e jaar. Pak dat moment, en laat het niet voorbij gaan. Laat je het wél voorbijgaan, dan houd je het kind bewust klein en onwetend. En dat heeft gevolgen.
Als je het geloof in Sint te lang kunstmatig in stand houdt, wordt het wel heel moeilijk om straks uit te leggen dat Sint niet bestaat. Die ontluistering, om op 8-jarige leeftijd te horen dat Sinterklaas niet bestaat! Het is niet voor niets dat sommige kinderen dát nu juist traumatisch vonden; soms praten ze er als volwassene nog over. Het geloof en vertrouwen in je ouders komt dan immers ook in de problemen, en dat is wel het laatste wat je wilt.
Doe jezelf dus een plezier: speel het spel van Sinterklaas niet al te serieus. Gun je kind zijn twijfels, en voed die waar nodig. Zeker als een kind 6 jaar is en nog rotsvast gelooft, moet je alert zijn en hier en daar bewust wat twijfel zaaien.
Dus: geef 'm een zetje en wees slordig. Laat het verlanglijstje dat je kind zorgvuldig in z'n schoen gelegd heeft de volgende dag gewoon slingeren in huis. Bewaar het pakpapier voor de Sintkadootjes openlijk. Koop de chocoladeletters voor in de schoen gerust waar je kind bij is. Anders gezegd: wees creatief in het spel als spel.
Sommige kinderen twijfelen, maar hebben goed door dat hun ouders dat niet op prijs stellen. Ze uiten hun twijfels niet, omdat ze bang zijn dat daarmee het spel uit zal zijn.
Stel ze dus gerust, zodat ze de boodschap krijgen dat ook als Sinterklaas niet echt bestaat, we er toch met z'n allen gewoon een leuk feest van blijven maken.
Betrek kinderen ook zo snel mogelijk in het 'geheim' voor jongere broertjes of zusjes, zodat ze leren hoe het spel gespeeld wordt en dat de pret dan nog net zo groot kan zijn.
Kortom: wie speels blijft, en het hele ritueel van de Sint niet al te serieus neemt, zal minder moeite hebben om uit te leggen dat een of andere filmmaker Sint tot monster heeft gemaakt.
Iedereen kan bedenken wat-ie wil, en in een film kan alles, weet je nog? Sterker nog: daar kun je dan samen om lachen, ook al is je kind pas 6 of 7 jaar oud. Haha, Sint als zombie, kijk dát nou! Ja, want als je al 16 jaar bent, dan is Sint natuurlijk alleen nog maar spannend als je er een monster van maakt.
Zie ook:
