20 november 2009 door Elise de Bree
Mijn dochter is 5 jaar en blijkbaar heeft ze een zwakke actieve woordenschat. Ze kan ook niet, als er een verhaaltje op school wordt verteld, korte vraagjes daarover beantwoorden.
Mijn vraag is: wat is een zwakke actieve woordenschat en wat zou mijn dochter dan wel moeten kunnen?
Over uw dochter zelf kan ik moeilijk iets zeggen, omdat ik niet beschik over de testresultaten (als die er zijn). Daarbij vroeg ik mij overigens wel het een en ander af:
Het is in ieder geval belangrijk dat u een compleet beeld krijgt van de taalontwikkeling van uw kind, wat meer omvat dan alleen de woordenschat. Ik zal daar straks iets meer over vertellen. Maar eerst uw vraag over de actieve woordenschat.
De actieve woordenschat, ook wel 'productieve woordenschat' genoemd, bestaat uit de woorden die een kind zelf gebruikt. Daar tegenover staat de passieve woordenschat. Dat zijn de woorden die een kind wel begrijpt, maar nog niet zelf gebruikt.
In de normale ontwikkeling is de passieve woordenschat, zeker in het begin, groter dan de actieve woordenschat. Aanvankelijk begrijpen kinderen dus meer woorden dan ze ook daadwerkelijk gebruiken (en dat blijft ook zo).
Ook bij volwassenen is de passieve woordenschat dus groter dan de actieve woordenschat. Denk bijvoorbeeld aan woorden als 'thans' of 'implicaties', die veel volwassenen wel kennen, maar niet dagelijks gebruiken.
Rond de leeftijd van uw dochter zijn dit de gemiddelden:
| Passieve woordenschat | Actieve woordenschat | |
|
|
|
|
| 4 jaar | 3000 woorden | 1500 woorden |
|
|
|
|
| 5 jaar | 3800 woorden | 3000 woorden |
|
|
|
|
| 6 jaar | 4500 woorden | 3500 woorden |
|
|
|
|
Het opbouwen van een woordenschat is nodig als ingang voor de taalontwikkeling. Kinderen leren vaak eerst de woorden van voorwerpen (bal, poes, beker, etc.), vervolgens gaan ze die zelf zeggen, en daarna kunnen ze er langere zinnetjes mee gaan maken.
Kinderen leren woorden overigens niet alleen door ze echt te leren (bijvoorbeeld doordat een ouder dingen aanwijst in een prentenboek) maar ook door de context te gebruiken. In een zinnetje als "Zie je de kip?" probeert een ouder zijn kind het zelfstandig naamwoord 'kip' te leren, maar ondertussen, door de context, leert het kind ook – als een soort bijvangst – het werkwoord 'zien'!
Voor een goede taalontwikkeling moeten kinderen een goede woordenschatontwikkeling hebben, maar ook een goede grammaticale ontwikkeling. Die twee beïnvloeden elkaar en moeten ertoe leiden dat kinderen verhalen begrijpen, verhalen kunnen vertellen, en de structuur van de taal leren begrijpen.
Een goede woordenschat is ook nodig om verder te kunnen leren, en dus ook om te leren lezen. Leren lezen wordt vergemakkelijkt als er een grote woordenschat en goed taalbegrip is.
Andersom beïnvloedt leren lezen ook de woordenschat. Want als het lezen niet makkelijk gaat, kan een kind minder informatie tot zich nemen en dus ook minder woorden leren.
U kunt de woordenschat van uw dochter als volgt stimuleren:
De bovenstaande link verwijst naar een eerder gepubliceerd artikel over het vergroten van de woordenschat, waar nog veel meer suggesties in staan.
Op school zullen ze overigens ook wel extra aandacht gaan besteden aan het vergroten van de woordenschat van uw dochter.
Uit uw vraag leid ik af dat u verbaasd bent dat uw dochter een zwakke actieve woordenschat heeft. Het kan dus heel goed zijn dat de rest van haar taalontwikkeling prima verloopt. Maar zeker weten doe ik dat niet (vandaar mijn vraag aan het begin, of dat ook getest is).
Het is dus niet uitgesloten dat er sprake is van een wat groter probleem dan alleen maar een beperkte woordenschat. Het feit dat uw dochter moeite heeft om vragen te beantwoorden over verhaaltjes, kan er bijvoorbeeld op duiden dat ze ook wat moeite heeft met taalbegrip. Zie verder: Hoe herken je een taalontwikkelingsstoornis?
Om meer inzicht te krijgen in de taalontwikkeling van uw dochter raad ik u aan om naar een logopedist of een audiologisch centrum te gaan. Zij kunnen een goed beeld van de taalontwikkeling krijgen. Indien nodig kan dan ondersteuning geboden worden op de punten waar dat nodig is.
Overigens wil ik u hiermee beslist niet onnodig ongerust maken (ik weet immers niet of er iets bijzonders aan de hand is) maar meer duidelijkheid over uw dochters taalontwikkeling lijkt mij wel belangrijk.
Succes!
