27 november 2009 door Justine Pardoen
Wat is de invloed van gewelddadige computerspelletjes op kinderen?
Goeie vraag! Maar helaas niet te beantwoorden. Althans niet in een paar zinnen. Er komt namelijk heel veel bij kijken.
Om te beginnen hangt het ervan af hoe realistisch het geweld is. Tekenfilm-geweld is bijvoorbeeld niet schadelijk. Kinderen ondervinden geen enkele hinder van Tom en Jerry die elkaar op de kop slaan. Maar foto-realistisch geweld, zoals in de moderne games voor 18+, kan daarentegen wél schadelijk zijn. In het algemeen geldt: hoe realistischer, hoe schadelijker.
Ook hangt het ervan af hoe oud het kind is. Een puber of bijna-jongvolwassene kan vanzelfsprekend meer aan dan een kleuter. Vandaar de leeftijds-indicatie op alle games. Zie: Pegi.info.
Daarnaast speelt het soort geweld een rol. Bij het toekennen van een Pegi-classificatie (die zegt vanaf welke leeftijd een game geschikt is) worden dan ook talloze criteria in beschouwing genomen. Zoals: of het slachtoffer kermt of niet, of er al dan niet zichtbaar bloed is, enzovoorts. Net zoals dat gebeurt bij het toekennen van een leeftijd voor films, door de Kijkwijzer.
Verder is het belangrijk om wat voor soort kind het gaat. Voor kinderen die 100% gezond zijn, zich goed ontwikkelen, geen agressie-problemen hebben, geen psychiatrische stoornissen hebben (zoals adhd of iets autistisch), etc., zijn gewelddadige games minder schadelijk dan voor kinderen die wél dat soort problemen hebben.
Grof gesteld komt het erop neer dat gewelddadige games voor gezonde kinderen een nuttige uitlaatklep kunnen vormen (omdat ze begrijpen dat het allemaal fantasie is, waardoor ze in werkelijkheid nooit zullen nadoen wat ze zien of doen in de game), terwijl het voor zieke kinderen of jongeren juist een stimulans kan zijn om het geweld uit de game ook daadwerkelijk uit te voeren in de praktijk.
Denk daarbij aan al die moordpartijen op scholen. Daarvan wordt vaak gezegd dat ze veroorzaakt zijn door het spelen van gewelddadige games, omdat de daders die games speelden. Maar waarom vinden er dan niet veel meer moordpartijen plaats? Gewelddadige games worden immers door heel veel jongeren gespeeld. Antwoord: ongeveer 7% van de kinderen en jongeren is "ziek". Bij hen kan het spelen van een gewelddadige game dus gewelddadig gedrag oproepen.
Maar 93% van de kinderen en jongeren is "gezond". Bij hen hebben gewelddadige games dat effect dus niet. Integendeel: ze kunnen er gewoon veel plezier aan beleven, en gevaarloos experimenteren met hun emoties, fantasieën, driften, enzovoorts.
Maar om terug te komen op uw vraag - áls er schadelijke effecten zijn, dan kan het onder andere gaan om:
Een goed overzicht van alle wetenschappelijke literatuur over geweld in games vindt u in het boek Mediageweld en kinderen, van Peter Nikken (uitg. SWP, 2007).
