20 november 2009 door Channah Zwiep
Mijn vriend en ik hebben we twee dochters, van 4 en 2 jaar. Qua opvoeding zitten we redelijk op een lijn, wat erg fijn is. Waarin we echter verschillen, is de 'seksuele opvoeding'. Namelijk: je naakt tonen aan je kind, bijvoorbeeld tijdens het douchen.
Ik vind het normaal en overigens ook belangrijk dat kinderen op een natuurlijke manier meekrijgen hoe volwassenen eruit zien. Mijn partner denkt echter het tegenovergestelde. Hij wil zich niet naakt laten zien, vooral omdat het om meisjes gaat. Bij een zoon zou het anders zijn, zegt hij. Wellicht speelt zijn Griekse afkomst hier een rol in.
Het wordt tegenover de meiden nog niet 'uitgesproken' en ze lijken verder nergens erg in te hebben. Overigens toont hij wel aan alle kanten liefde voor z'n dochters en is het wel een echte knuffelpapa.
Zijn preutsheid vind ik jammer, maar ik accepteer het wel. Ik kan hem nu eenmaal niet overtuigen of dwingen. Maar wat ik me wel afvraag, is of het bepaalde consequenties heeft voor mijn dochters. Inmiddels hebben ze (bijvoorbeeld op de crèche) natuurlijk wel piemeltjes gezien, maar nog niet bij een volwassene.
Kan deze 'preutsheid' van de vader gevolgen hebben voor de seksuele ontwikkeling van onze dochters?
U wilt uw kinderen een open houding meegeven in de seksuele opvoeding. Dat is prima, maar het is geen enkel probleem als uw partner daar anders over denkt.
Kinderen kunnen uitstekend omgaan (of leren omgaan) met verschillen tussen opvoeders. Ik raad u echter wel aan om hier openlijk met uw dochters over te praten.
Het is heel goed dat u stilstaat bij de seksuele opvoeding van uw jonge dochters. U bent zich terecht bewust van uw invloed als ouder op hun seksuele ontwikkeling. En u geeft hen graag de boodschap mee dat lichamelijkheid iets vanzelfsprekends is, bijvoorbeeld door samen met de kinderen te douchen.
Uw partner doet dit echter op zijn manier en knuffelt de kinderen regelmatig. Zo leren uw dochters veel over intimiteit, en vooral dat er om hen gegeven wordt. Dat is een belangrijke basis voor hun seksuele ontwikkeling. Wat ze echter óók leren, is dat verschillende mensen hier verschillend mee omgaan. Ook dat is goed.
Vanaf de geboorte ontwikkelen kinderen een soort 'scenario' over seksualiteit, bestaande uit verwachtingen en ideeën. Het voorbeeld dat volwassenen (bewust en onbewust) geven over lichamelijkheid, levert een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van dat scenario.
Het opvoedingsklimaat in een gezin heeft volgens onderzoekers effect op de seksuele ontwikkeling. Men weet nog niet precies hoe, maar wel bekend is dat kinderen uit gezinnen waarin open over seksualiteit gepraat wordt, later positief en respectvol wordt omgaan met seksualiteit.
Behalve via hun ouders krijgen kinderen overigens ook op allerlei andere manieren informatie over seksualiteit, waarmee ze hun scenario opbouwen. Bijvoorbeeld door te experimenteren met seksueel getinte spelletjes.
Seksuele opvoeding gaat voor een belangrijk deel over waarden en normen. Die zijn heel persoonlijk. Zelf heeft u bijvoorbeeld geen probleem met bloot zijn in het bijzijn van uw kinderen, terwijl uw partner daar wel een duidelijke grens stelt. Vanzelfsprekend respecteert u de grens van uw partner en tegelijkertijd mag u van hem verwachten dat hij úw waarden respecteert.
Overigens is de Mediterrane afkomst van uw partner niet 'de' verklaring voor de verschillende opvattingen die jullie hebben. Ouderparen verschillen vaker onderling, op het terrein van lichamelijkheid. Uit een eigen onderzoek naar seksuele opvoeding (Zwiep, 2008) blijkt dat van veel ouderparen één van de twee wat minder gemakkelijk bloot in huis loopt, of met de kinderen in bad gaat, of over seksualiteit praat, dan de andere ouder.
Kinderen krijgen binnen één gezin soms verschillende boodschappen over seksualiteit mee. Dat geldt vermoedelijk ook voor uw dochters. Dat is geen probleem en het is ook niet schadelijk voor hen. Jonge kinderen kunnen goed begrijpen dat ouders soms verschillende opvattingen hebben en dus ook verschillend handelen.
Belangrijker is dat het geen onderwerp van strijd is tussen u en uw partner. U kunt beiden tegenover uw dochters het verschil in de beleving van lichamelijkheid eerlijk en open benoemen en uitleggen. Geef hierbij eenvoudige voorbeelden die uw kinderen eventueel ook bij zichzelf kunnen herkennen. Zo geeft u meteen aan dat openheid en respect voor verschillen belangrijk zijn in uw gezin.
