24 september 2004 door Ellen Gerrits
Mijn zoontje Lucas (15 maanden) zag laatst aapjes en hij maakte daarbij het geluid van schaapjes. Hij zag goed dat het geen schapen waren maar omdat ik zei "Kijk, dat zijn aapjes" is hij misschien in de war geraakt?
Ik ben "Child development" van Laura Berk aan het lezen en zij gaat in op de
innate taalontwikkeling van kinderen; dat zich een soort patroon in de hersenen moet vormen - begrip en woord. Hoe zit dat nou bij Lucas?
Ik denk dat uw zoontje met zijn minimale woordenschat probeert aan te sluiten bij wat hij ziet en wat hij u hoort vertellen. Uw zoontje is 15 maanden oud, dus ik veronderstel dat hij net is begonnen met praten. Waarschijnlijk kent hij het geluid dat aapjes maken niet en daarom kiest hij hiervoor het geluid van een dier dat qua klank veel lijkt op aapjes, 'schaapjes' dus.
Taalwetenschappers veronderstellen dat de woordvormen die baby's opslaan in hun mentale woordenboek (het woordenboek in hun hoofd) nog globaal zijn. Dat wil zeggen dat aapjes, saapjes, gaapjes, etc. allemaal iets met 'schaapjes' te maken kunnen hebben.
Deze globale woordvorm is gekoppeld aan een begrip dat ook nog niet hetzelfde is als de volwassen betekenis van woorden. Het woord 'schaap' kan voor het jonge kind verwijzen naar alleen het schaap in de wei van de buren, of aan alles wat wollig en zacht is. Dus: een te beperkte betekenis (ondergeneralisering) of juist een te brede betekenis (overgeneralisering).
Naarmate de taal van het kind zich verder ontwikkelt, worden de woordvorm en de woordbetekenis aangepast. Dan zal uw zoontje leren dat de woorden 'aapjes' en 'schaapjes' veel op elkaar lijken, maar iets anders betekenen.
Wat u beschreef, was overigens een moment van
joint attention. Ouder en kind hebben dan samen aandacht voor hetzelfde object of dezelfde gebeurtenis, waarbij de ouder voor het kind spreekt.
Dit zijn momenten waarbij een kind veel taal leert. Wanneer het kind iets ouder is, zal het precies hetzelfde doen en zeggen: "Kijk mama, aapjes!".
