17 september 2010 door Elise de Bree
Mijn zoontje van ruim 2½ kan veel woorden en klanken goed zeggen, maar de L en de R lukken nog niet altijd. Zo wordt leuk altijd "jeuk" (of "supejeuk") en rood altijd "jood". Maar soms kan hij de klanken wel zeggen, bijvoorbeeld in de naam Sarah (daadwerkelijk uitgesproken als "Sara", met een R) of het woord vallen, met een duidelijke L-klank in het midden.
Is het erg dat hij die klanken nog niet beheerst? En hoe kan het dat het soms wel en soms niet lukt?
In tegenstelling tot de P en de M, die al heel vroeg verworven worden (denk aan papa en mama), zijn de L en de R klanken die pas laat verworven worden. Ze hebben een moeilijke plaats (in de mond) voor articulatie, en zijn dus berucht laat in de verwerving.
Het komt zelfs voor dat 5- tot 7-jarigen nog moeite hebben met deze klanken. Zie onder andere:
Omdat uw zoontje de L en de R af en toe wel goed maakt, kunt u ervan uitgaan dat hij het ook wel hoort, of deze klanken gezegd worden. Voor de zekerheid kunt hem nog vragen of een autootje "jood" is, of dat een spaghetti-sliert "jang" is, en kijken hoe hij daarop reageert. Ik ga er echter vanuit dat hij zal zeggen dat dat niet goed is, of dat hij op z'n minst even verbaasd zal kijken.
Er is ook een verklaring voor het feit dat uw zoontje de L en de R soms wel maar soms ook niet kan maken. Dat hangt namelijk af van de plaats waar ze staan:
Het komt vaker voor dat klanken in de ene groep wel gemaakt kunnen worden en in de andere groep niet. Dat is bij uw zoontje ook het geval. Het betekent dat hij hard bezig is om zijn fonologische (klanken)systeem op orde te krijgen.
Veel plezier met het bijhouden en opmerken van zijn ontwikkeling!
