Als je een peuter hebt, weet je vast wel hoe snel hun emoties kunnen omslaan. Het ene moment zijn ze dolgelukkig en het volgende moment liggen ze op de grond te huilen omdat hun sok niet lekker zit. Grote emoties horen bij peuters, maar het kan soms lastig zijn hiermee om te gaan. Hoe help je je peuter door deze emotionele stormen heen zonder dat het elke keer een drama wordt en je jouw geduld verliest? Hieronder vind je praktische tips om jouw peuter te helpen met grote gevoelens, zoals boosheid, verdriet en driftbuien.
Dit klinkt misschien makkelijker gezegd dan gedaan (vooral als je midden in de supermarkt staat), maar kalm blijven is het allerbelangrijkste. Je peuter leert door jouw voorbeeld, en als jij kalm blijft tijdens zijn of haar uitbarsting, help je hen ook om sneller te kalmeren. Dus haal diep adem, zelfs als je peuter op dat moment op de vloer ligt te schreeuwen omdat je geen snoepje hebt gegeven.
Het kan helpen om tegen jezelf te zeggen: “Dit is een fase, dit hoort erbij.” Hoe rustiger jij blijft, hoe sneller je peuter weer rustig wordt.
Peuters hebben vaak moeite om te begrijpen wat ze precies voelen. Door de emoties te benoemen, help je je kind om deze gevoelens te begrijpen en herkennen. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Ik zie dat je boos bent omdat je niet verder mag spelen.” Dit helpt je peuter te leren dat wat ze voelen normaal is, en dat het een naam heeft.
Het is belangrijk dat je peuter weet dat het oké is om boos of verdrietig te zijn. Soms willen ze gewoon horen dat hun gevoelens er mogen zijn.
Als je peuter overweldigd is door emoties, is het verleidelijk om streng te zijn. Maar eigenlijk werkt troost altijd beter dan straf. Een knuffel of samen even rustig zitten kan je peuter helpen om weer controle te krijgen over zijn of haar gevoelens. Het draait erom dat je je peuter laat voelen dat je er bent, ook als ze boos of verdrietig zijn. En dat kan ook betekenen dat je peuter boos is, terwijl jij aan de andere kant van de kamer zit om te laten merken dat je er bent als hij je nodig heeft.
Peuters weten vaak niet wat ze moeten doen met hun grote emoties, vooral boosheid. Jij kunt helpen door hem manieren te leren met die gevoelens om te gaan. Denk aan eenvoudige ademhalingsoefeningen. Doe voor dat je een kaars uitblaast en nodig je peuter uit dit ook te doen (of steek gewoon een kaarsje aan, zo'n verrassingseffect doet het vaak al heel goed). Lang uitblazen helpt hen om te kalmeren en leert ze hoe ze hun emoties kunnen reguleren.
Je kunt ook samen de boosheid "wegtrappen" door een kussengevecht te houden. Dit soort speelse manieren helpen om frustraties te kanaliseren.
Soms helpt het om een plekje te hebben waar je peuter even tot rust kan komen als de emoties te hoog oplopen. Dit kan een knusse hoek zijn met kussens, een favoriete knuffel en een boekje. Het gaat er niet om je peuter te isoleren, maar om hen een veilige plek te bieden waar ze kunnen kalmeren.
Je kunt het ook de “rusthoek” of “knuffelhoek” noemen, zodat het een fijne plek wordt en geen plek van afzondering.
Vaak raken peuters gefrustreerd omdat ze het gevoel hebben dat ze geen controle hebben over de situatie. Door regelmatig simpele keuzes te geven, kun je dat gevoel een beetje teruggeven. Stel bijvoorbeeld de vraag: “Wil je nu de rode of de blauwe beker gebruiken?” of “Wil je zelf je jas aantrekken, of zal ik helpen?”
Door keuzes te geven, zorg je ervoor dat je peuter zich gehoord en betrokken voelt, en dat kan veel boosheid voorkomen.
Een verrassende methode bij driftbuien is om je peuter iets zwaars vast te laten houden, zoals een kussen, een grote knuffel of een mand met blokken. Peuters kunnen soms baat hebben bij "zware" sensaties om zich rustiger te voelen. Dit heet ook wel "diepe drukstimulatie" en wordt soms ingezet bij kinderen die moeite hebben met zelfregulatie. De fysieke inspanning en het gevoel van het dragen of vasthouden van iets zwaars kan helpen om spanning los te laten.
Peuters hebben vaak moeite met overgangen (bijvoorbeeld van spelen naar eten). Het gebruik van een kookwekker of zandloper kan helpen om hen voor te bereiden op wat komen gaat. Zeg bijvoorbeeld: "Wanneer de wekker gaat, is het tijd om op te ruimen." Dit geeft je peuter een duidelijk signaal dat het einde nadert en maakt de overgang minder abrupt, wat driftbuien kan verminderen.
Een twist op deze techniek is om je peuter zelf op de knop van de timer te laten drukken. Dit geeft weer een groter gevoel van controle, wat helpt om frustratie te voorkomen.
Humor is een krachtige tool die vaak over het hoofd wordt gezien, maar het kan echt helpen om een dreigende driftbui te voorkomen. Als je merkt dat je peuter op het punt staat om boos te worden, probeer dan iets grappigs te doen of te zeggen. Trek een gek gezicht, maak een grappig geluid, of begin een gek dansje te doen. Soms kan een onverwachte lach het boze moment doorbreken en je peuter uit die emotionele draaikolk trekken.
Soms kun je met humor en omgekeerde psychologie de situatie omkeren. Bijvoorbeeld, als je peuter boos wordt omdat hij niet in bad wil, kun je zeggen: "Oh neeee, alsjeblieft, niet in bad gaan! Dat is alleen voor grote kinderen!" Soms vinden peuters het juist grappig en ondeugend om precies het tegenovergestelde te doen van wat je zegt, en op die manier kun je ze op een speelse manier weer in beweging krijgen.
Maak een simpele schaal van 1 tot 5 die je peuter kan gebruiken om aan te geven hoe boos hij of zij zich voelt. Je kunt dit visueel maken met gezichten: van een grote lach tot een boos gezicht. Als je peuter boos begint te worden, vraag dan: “Hoe boos ben je nu? Een 2 of een 5?” Dit helpt je kind om een stap terug te nemen en na te denken over hun emotie. Het kan ook leiden tot een gesprek over wat ze nodig hebben om van bijvoorbeeld een 5 terug naar een 2 te komen.
Als je kind boos wordt omdat hij het gevoel heeft dat hij geen controle heeft, probeer hem of haar de "baas" te maken over iets kleins. Bijvoorbeeld, laat je peuter bepalen welk boek jullie lezen of welke knuffel mee naar bed gaat. Dit kan helpen om een gevoel van machteloosheid tegen te gaan, wat vaak de bron is van driftbuien.
Essentiële oliën zoals lavendel kunnen soms helpen om een rustige sfeer te creëren. Gebruik een druppel lavendelolie op een knuffel of kussen, of gebruik een aromadiffuser in de kamer. Het geurige element kan je peuter helpen om te ontspannen.
Veel peuters raken overprikkeld door te veel stimulatie. Door regelmatig stille tijd in te plannen waarin je peuter gewoon rustig kan zitten met een boek, knuffel of rustige muziek, help je voorkomen dat de emoties zich opstapelen. Een paar keer per dag bewust even afschakelen kan driftbuien voorkomen die ontstaan door overprikkeling.
Nog op zoek naar inspiratie voor educatieve peuter-apps? Kijk eens naar deze leuke gratis apps voor peuters om je peuter spelenderwijs te laten leren.
