6 november 2009 door Elise de Bree
Mijn zoontje wordt in december 4 en is qua woordenschat erg ver. Alleen heeft hij moeite met het uitspreken van de K en de G.
Hij kan de K wel uitspreken, bijvoorbeeld in knofje-knudde, maar soms wordt de K een T. Bijvoorbeeld: klik wordt klit en lekker wordt letter.
De G is echt een probleem. Ik oefen veel met hem, door te grommen als een tijger, maar dat helpt niet.
Hebben jullie een tip zodat ik thuis kan oefenen om de G uit te spreken? Want als hij naar de basisschool gaat, dan moet hij dat toch kunnen?
Er zijn drie redenen waarom ik mij voorlopig geen zorgen zou maken. In ieder geval niet over de K, maar waarschijnlijk ook niet over de G. Over de G ben ik iets minder stellig, onder andere omdat u het zelf "echt een probleem" noemt, maar ook omdat u daar geen voorbeelden van gaf.
Ten eerste worden de klanken K en G relatief laat verworven. De meeste kinderen beheersen deze klanken wel op het moment dat ze naar school gaan, maar het is niet uitzonderlijk of zorgelijk als dat niet het geval is.
Zie onder andere:
Ten tweede kan uw zoon de K prima maken, zelfs al in combinaties met andere medeklinkers (knofje-knudde) wat nogal moeilijk is. Alleen op de plekken waar de K minder nadruk heeft, lijkt het mis te gaan.
U gaf twee voorbeelden: klik wordt klit en lekker wordt letter. In het eerste geval staat de problematische K aan het eind van het woord, waar minder nadruk op ligt dan aan het begin van het woord (waar het wél goed gaat). En in het tweede geval staat de K aan het begin van de lettergreep die niet de klemtoon heeft.
Dat het juist in die gevallen waar de K weinig nadruk heeft, mis gaat, is heel goed verklaarbaar. Daar hóór je de K immers ook minder goed. Voor een taallerend kind heeft dat twee gevolgen: als je het minder goed hoort van anderen is het ook moeilijker te reproduceren, en als je het minder goed hoort van jezelf, bij het uitspreken, is het moeilijker om je eigen uitingen bij te sturen.
Ten derde is het vervangen van een K door een T, in situaties waarin kinderen de K nog niet goed kunnen uitspreken, volkomen normaal.
Over de G en wat daar nou precies mee mis gaat, vertelde u helaas niets. Daar kan ik dus ook weinig over zeggen, behalve dat deze klank over het algemeen nóg later verworven wordt dan de K. Zie onder andere:
Als er met zijn G net zoiets gebeurt als met zijn K, dus als het vooral fout gaat in posities die weinig nadruk hebben, dan zal het ook met die G wel goedkomen. Maar als uw zoon de G echt niet kan uitspreken, dan kunt u logopedie overwegen. Zelf dokteren is nooit aan te raden.
Succes gewenst!
