25 oktober 2002 door Jeroen Aarssen
Ik kijk altijd heel graag naar uw artikelen over tweetaligheid. Maar wat mij opvalt, is dat de vragen meestal betrekking hebben op kinderen die hooguit 6 jaar zijn.
Ik vind echter dat dán pas de problemen gaan optreden. Mijn kinderen – een zoon van 11 en een dochter van 8 – hebben op de basisschool heel grote problemen gekregen vanwege hun tweetaligheid.
Onze zoon zit inmiddels in groep 7 (had in groep 8 moeten zitten maar vanwege zijn taalachterstand niet) kon met 4 jaar nog niet goed Nederlands spreken maar wel verstaan. Zijn moedertaal is Duits omdat ik Duitse ben. Mijn man is Nederlander en vaak weg door zijn werk.
Op school zeiden ze dat dat allemaal geen probleem was en dat mijn zoon heel snel Nederlands zou leren. Dat was echter niet het geval. Hij heeft groep 2 een keer overgedaan en moet nog steeds proberen zijn taalachterstand in te halen. Hij doet daarvoor logopedie, en hij spreekt Nederlands met mij.
Onze dochter had bijna hetzelfde probleem in groep 2, terwijl ze veel meer Nederlands hoorde dan onze zoon. De basisschool wilde dat ook zij groep 2 zou overdoen, maar wij wilden dat niet. Met als resultaat dat zij nu in groep 5 zit (dankzij hulp van logopedie en door mijn Nederlandse opvoeding, wat echter betekent dat ze daardoor weer minder Duits leert).
De website
Dubbelop – van Marianne Stuurman – heeft mij een grote steun gegeven in de moeilijke periode. Marianne Stuurman vindt, net als ik, dat het eigenlijk het beste is als tweetalige kinderen de taal van de moeder en de taal van de vader leren. Maar in Nederland gaat dit kennelijk niet op.
Als ik als Duitse (met behulp van logopedie) niet ook verder Nederlands tegen mijn kinderen had gepraat, dan hadden zij een nóg veel grotere taalachterstand gekregen. Dit vind ik niet okee.
Mijn vraag is dus: zijn er nooit kinderen van ouder dan 6 met zulke problemen? Zo niet, dan zou ik dus een grote fout hebben begaan met mijn tweetalige opvoeding.
Ten eerste kan ik niet zeggen dat u iets fout heeft gedaan: u heeft uw kinderen in ieder geval uw eigen taal (Duits) bijgebracht. Misschien niet optimaal, in het geval van uw dochter, maar toch. En ten tweede komt het wel vaker voor dat het bij oudere kinderen minder goed gaat met hun tweetaligheid dan je zou willen. Dat dat tot nu toe nog niet aan de orde is geweest, is toeval.
Verder ben ik het helemaal met u – en met Marianne Stuurman – eens dat ouders het beste in hun eigen taal met hun kinderen kunnen praten. Maar: als die kinderen één van beide talen niet of slecht beheersen, dan zijn ze eigenlijk niet (gebalanceerd) tweetalig te noemen.
Kennelijk zijn de twee talen van uw kinderen niet in balans, of waren ze dat niet aan het begin van hun schoolcarrière. Voor ze naar school gingen, is er voldoende Duits taalaanbod geweest, maar helaas – door omstandigheden – was er te weinig aanbod van het Nederlands. En juist die eerste jaren in het leven van een kind zijn zo belangrijk voor een stevige basis in een taal.
Het komt wel vaker voor dat kinderen aan de basisschool beginnen, terwijl hun Nederlands onvoldoende is. Nu komt het heel vaak wél goed met het Nederlands, naarmate kinderen ouder worden. Zeker als je bedenkt dat Nederlands de taal is van het land waarin ze wonen, van de vriendjes met wie ze spelen, van de school waar ze op zitten. Voldoende aanbod in het Nederlands, dus.
Ik kan niet beoordelen waarom het bij uw kinderen niet lukt. Ik kan ook niet beoordelen hoe effectief de logopedie is. (Hopelijk is dat overigens meer
remedial teaching op het gebied van taal, dan louter klank-oefeningen).
Misschien zijn uw kinderen gewoon wat minder gevoelig voor taal. Ik neem tenminste aan dat de logopediste (m/v) specifieke taalstoornissen zou hebben gesignaleerd.
Wat ik wél kan beoordelen, is dat u vreselijk goed uw best doet om uw kinderen te helpen.
Als u zich zorgen maakt over de taalontwikkeling van uw kinderen, omdat ze ondanks al het aanbod dat ze krijgen te weinig vooruitgang boeken, dan kunt u het beste een Audiologisch centrum inschakelen. Daar kan men nagaan of er iets speciaals aan de hand is.
Ik wens u veel succes!
