20 juni 2003 door Jeroen Aarssen

Moet je perfect je moedertaal beheersen om een andere taal te kunnen leren?

Mijn dochters (5 jaar en 8 jaar) gaan naar de American International School in Boekarest. Zij krijgen onderwijs in het Engels en thuis spreken wij altijd Nederlands. Nu staat in het curriculum van de school dat zij een extra taal krijgen, Frans, Duits of Spaans. Wij voelen dit als een groot voordeel van hun internationale opvoeding.

Recentelijk heeft de school zijn beleid echter gewijzigd en zegt nu: "Een kind kan enkel een andere taal goed leren als zijn moedertaal (de fundering voor het linguïstisch denken) perfect is". Nu wordt van mij verwacht dat ik een leraar Nederlands vind die 3 uur per week doceert, tijdens school-uren.

Is deze nieuwe theorie juist?

Gezondheid

Bedtijden kinderen per leeftijd: van 2 tot en met 18 jaar

Antwoord

Wat een onzin! Niet zozeer die zin over het beleid, maar wel de achterliggende gedachte dat uw kinderen dus niet perfect Nederlands zouden beheersen. Ik zal proberen u wat argumenten te geven om de school op andere gedachten te brengen.

Op zich valt er niet veel aan te merken op het idee dat een kind veel heeft aan een sterke basis in de eigen taal, voordat het een andere taal leert. Maar het lijkt wel of de school denkt dat je alleen een taal kunt leren in een lessituatie, met een meester of een juf voor de klas. Dan zien ze toch mooi de invloed van de ouders over het hoofd.

De rol van de ouders

Ouders spelen bij de taalontwikkeling van hun kinderen een hele belangrijke rol. Ogenschijnlijk leren kinderen hun taal vanzelf. (Dat klopt overigens maar ten dele: kinderen hebben een bepaalde aangeboren gevoeligheid om taal te verwerken en die later zelf te gebruiken.) Maar het taalaanbod van de ouders (en andere taalgebruikers) is uiteindelijk doorslaggevend.

Ouders die van jongs af aan tegen (en later ook mét) hun kinderen praten, voorlezen, etc., geven hun kind voldoende bagage mee om op school allerlei nieuwe dingen te leren: lezen, schrijven, rekenen, wereldoriëntatie, maar ook een andere taal. De fundering wordt dus al vroeg gelegd, vóór het kind naar school gaat.

In discussie

Kortom, ga met de school in discussie en laat ze het volgende weten:

• Uw kinderen zijn op dit moment al tweetalig hebben daar geen problemen mee. Hun moedertaal, Nederlands, is goed ontwikkeld en wordt goed onderhouden, omdat het de taal in uw gezin is. Wijs de school ook op andere dingen dan huis- tuin- en keuken-Nederlands: bijvoorbeeld dat u Nederlandse boeken voorleest, of dat uw oudste zelf Nederlandse boeken leest, dat er misschien wel eens gezamenlijk naar een Nederlandse film wordt gekeken, enzovoorts.
• Een kind leert een taal niet alleen op school, maar ook – spelenderwijs – thuis. Die drie uurtjes les per week hálen het niet bij de hoeveelheid tijd die u als ouders kunt bieden.

Misschien blijft de school bij het standpunt dat uw kinderen Nederlandse les moeten krijgen. Daar is in principe ook weer niets op tegen. Maar dan lijkt het me wel een zaak van de school om een geschikte docent te vinden.

Ik wens u veel succes!