30 januari 2009 door Joanna Sandberg
Mijn zoon van 8 slaat. Als hij ons voorbij gaat moet hij telkens een tik kunnen geven. Op school is dit ook het geval. Maar daar reageren ook de andere kinderen op en zo ontstaan er soms hevige ruzies. Hij krijgt altijd de schuld omdat hij begonnen was.
Wat moeten we doen om hem dit af te leren?
U gaf helaas geen achtergrondinformatie (wat voor gezin hebben jullie, wat voor kind is uw zoon verder, etc.) waardoor ik mij moet beperken tot enkele algemene adviezen.
Om te beginnen moet u weten waaróm uw zoon slaat. In principe zijn er drie mogelijke verklaringen voor zijn gedrag.
1. Het kan zijn dat hij niet goed is opgevoed, waardoor hij niet heeft geleerd om zijn impulsen te beheersen. Voor hemzelf kunnen er goede redenen zijn om anderen te slaan, bijvoorbeeld omdat hij boos en gefrustreerd is, of omdat hij zich ongelukkig voelt, of omdat hij niet goed mee kan komen met zijn leeftijdgenoten, etc. Maar behoort geleerd te hebben dat wij dat géén goede redenen vinden. Als u denkt dat er inderdaad iets gehaperd heeft in zijn opvoeding, dan raad ik u aan om hulp te zoeken bij een opvoedkundig bureau.
2. Het kan ook zijn dat hij het gewoon 'leuk' vindt om te slaan, of dat hij negatieve reacties wil uitlokken door een tik te geven. Als hij daarbij ook impulsief is (eerst doen dan pas nadenken) en niet zo flexibel, en als hij moeilijk kan omgaan met zijn emoties, dan kun je gaan denken aan een gedragsstoornis. In dat geval is het verstandig om uw zoon te laten onderzoeken door een kinderpsychiater.
3. Tenslotte kan het zijn dat uw zoon last heeft van dwang. Dat voortdurende slaan is dan een dwanghandeling die erop neerkomt dat hij een tik 'moet' geven als hij passeert, waarbij hij zich niet kan bedwingen. Kenmerkend voor mensen met dwanggedachten of dwanghandelingen (of beide) is dat ze hun eigen gedachten of handelingen maar raar vinden en dat ze er ook last van hebben. Ook in dat geval is het verstandig om uw zoon te laten onderzoeken door een kinderpsychiater.
In ieder geval zou ik u aanraden om snel met uw zoon te gaan praten, en goed te luisteren hoe hij zelf denkt over zijn gedrag. U kunt dan horen of hij 'gewoon' slaat omdat hij daar zin in heeft, of dat hij niet zijn impulsen kan beheersen, of dat hij echt een dwangstoornis heeft ontwikkeld.
Als hij zegt dat hij het liever niet doet, dat hij het vervelend vindt dat hij anderen slaat maar het niet kan tegen houden, dus dat er iets in hem is dat maakt dat hij een tik móet uitdelen, dan is het een dwanghandeling.
Als hij het daarentegen gewoon vindt om tikken uit te delen, en het hem niet kan schelen dat hij anderen pijn doet, dan is het meer een opvoedprobleem of een gedragsprobleem. Hij leeft zich dan niet in in anderen, en slaat 'gewoon' elke keer. Maar oh-wee als hij teruggeslagen wordt, dan wordt hij heel boos.
Verder is het natuurlijk heel logisch dat uw zoon ruzie krijgt en altijd de schuld krijgt als hij begint met slaan. Ik raad u dan ook aan om snel met zijn leerkracht te gaan praten, voordat het helemaal mis gaat op school en hij geen vrienden meer overhoudt.
Vertel de leerkracht dat u zich zorgen maakt en dat u hulp zoekt. Vraag de leerkracht ook hoe die over het probleem van uw zoon denkt. Misschien helpt het al als uw zoon ergens anders in de klas gaat zitten. Dat soort maatregelen kun je altijd nemen, los van de oorzaak van het probleem.
En tenslotte, wat het probleem ook is: uw zoon moet weten dat hij niet mag slaan. Niet thuis en niet op school. Een consequente en duidelijke aanpak is sowieso goed, ook als er sprake zou zijn psychiatrische problematiek, zoals een dwangstoornis.
