1 januari 2000 door Joanna Sandberg
Onze kleinzoon van 1 jaar en 8 maanden slaapt haast nooit een hele nacht door. Zo'n 4 à 5 maal per nacht wordt hij huilend wakker (hij wordt niet eens helemaal wakker) en gaat na een paar geruststellende woorden of z'n speentje pas weer slapen. Zijn ouders moeten dus heel vaak uit bed voor hem en slapen dus ook maar kort. Wat is hier aan te doen?
Ik begrijp uit uw vraag dat u bezorgd bent om het slecht slapen van uw kleinzoon, en daardoor het weinig slapen van uw dochter en schoonzoon. Zo als u het probleem beschrijft ga ik er vanuit dat er geen ernstige gebeurtenissen, zoals bijvoorbeeld een ziekenhuisopname, hebben plaatsgevonden, waardoor uw kleinzoon problemen met doorslapen heeft gekregen. Het doorslaapprobleem lijkt mij dan te maken hebben met een lastige gewoontevorming. Hoe deze nu te doorbreken?
Het lukt de meeste baby's zo rond de vijf maanden om te gaan doorslapen. Elke baby is een aantal malen per nacht in een lichte slaap, en kan dan gemakkelijk wakker worden. Vaak gebeurt dat dan ook, maar meestal valt het weer vanzelf in slaap. Kleine kinderen kunnen ook vaak wat onrustig slapen. Ze dromen dan, en worden huilend wakker, en zoals u beschrijft, ook vaak niet eens helemaal wakker.
Baby's leren in de loop der tijd om de scheiding van hun ouders te verdragen. De baby leert dat het niet erg is om alleen in bed te liggen, want het voelt zich veilig. Het kind weet dat de ouders er zijn als hij ze nodig heeft. Het kind leert zo zichzelf gerust te stellen.
Uw kleinzoon lijkt niet geleerd te hebben om zichzelf gerust te stellen. Hij heeft nog steeds een ouder nodig om weer in slaap te vallen. Hij heeft waarschijnlijk hele lieve en bezorgde ouders, die vanaf dat hij heel klein was, op zijn eerste huiltje reageerden. Zij waren in zekere zin te vlug in het wegnemen van enige frustratie, waardoor hij niet de noodzaak heeft ontwikkeld om een lichte mate van angst of ongemak aan te kunnen. Als een kind een echte angstdroom heeft, is door het volume van het huilen (en soms gillen) duidelijk dat hier echt wat aan de hand is, en dat de ouders snel moeten komen om het kind gerust te stelllen.
Er is dus een lastige gewoontevorming ontstaan, die voor het kind niet goed is, en voor de ouders erg vermoeiend is. Uw kleinzoon lijkt mij geen echte angstdromen te hebben, dus hij moet gaan leren om zichzelf gerust te stellen. Hoogstwaarschijnlijk weet hij ook niet de volgende dag dat hij huilde in zijn slaap en of hij wakker werd.
Zijn ouders kunnen hem gaan helpen, door niet te snel te reageren op zijn huilen. Zij kennen zijn 'huiltjes' natuurlijk goed, en zullen wel weten wanneer het ernst is. Zeker als hij in een slaap-/waaktoestand huilt, is het goed om hem de tijd te geven om weer uit zichzelf in slaap te vallen.
Wanneer zij hem in bed leggen, kunnen ze hem duidelijk vertellen dat hij zelf het speentje kan pakken als hij wakker wordt. Door een klein lichtje aan te laten, kan hij het speentje 's nachts zien. Ook een lievelingsknuffel in bed geeft het kind een geruststellend gevoel. Een kind van 20 maanden begrijpt al veel van wat je zegt. Zijn ouders kunnen ook op een rustig moment van de dag hem vertellen dat als hij in bed huilt, zij in de buurt zijn, maar niet meteen komen.
Er is een kans dat uw kleinzoon aan deze aanpak moet wennen, en harder gaat huilen, of om zijn ouders gaat roepen. Het is dan belangrijk om toch niet weer te snel naar hem toe te gaan, maar om hem bijvoorbeeld door de deur te zeggen: 'Lekker slapen, tot morgen' op een gewone, rustige wijze. Hij weet dan dat zijn ouders er zijn, en kan zich veilig voelen.
Dit betekent dus dat de ouders er in het begin toch uit bed moeten (bijvoorbeeld de ene nacht de moeder, de andere de vader), maar waarschijnlijk hoeft dat maar een paar nachten.
Het is ook wel mogelijk dat de ouders ongeruster zijn dan nodig is. Door hun zoon de kans te geven om zelf weer in slaap te vallen, kunnen de ouders ook gaan ervaren dat hun kind in staat is om zichzelf gerust te stellen.
Natuurlijk is het belangrijk dat hun zoontje rustig naar bed gaat, dus geen opgewonden spelletjes spelen, of wild badderen. Een, niet te lang, bedritueel helpt hem om zich veilig te voelen en om zich voor te bereiden op de nacht. Vaak vinden kinderen van deze leeftijd samen een boekje bekijken heerlijk, of om een (slaap)liedje te zingen.
Ik hoop dat u uw docher en kleinzoon met mijn advies kan helpen.
