1 januari 2000 door Ward van Alphen
Voor mijn dochter is een operatie noodzakelijk, maar er is wel een keuze mogelijkheid voor het moment van opereren. Namelijk ergens tussen de 3-, en 6- jarige leeftijd. Vanuit de orthopaedische noodzaak is er niet echte voorkeur om de operatie op jonge of iets latere leeftijd te doen.
Is er dan in het algmeen iets te zeggen over het beste tijdstip vanuit psychisch oogpunt?
Is het beter op zo jong mogelijke leeftijd of juist als het kind wat ouder is de operatie te laten plaatsvinden?
Over het algemeen is het zo dat oudere kinderen beter in staat zijn te begrijpen wat er met hen gebeurt. Hoe jonger een kind, hoe minder goed het bijvoorbeeld in staat is om het onderscheid tussen zichzelf, het eigen lichaam, en de buitenwereld te maken.
Jongere kinderen kunnen nog niet goed logisch redeneren, zijn nog niet goed in staat oorzaak en gevolg te scheiden. Jongere kinderen kunnen zich vaak nog niet goed met woorden uitdrukken.
Overigens wil dit nog niet zeggen dat een kind van drie helemaal niets snapt van een ziekenhuisopname en/of operatie. Het is belangrijk om na te gaan wat ze er wel van begrijpen. Een hulpmiddel kan zijn het gebruik van non-verbale communicatie zoals spel.
Dus in het algemeen zou het gunstiger kunnen zijn om te wachten tot uw dochter wat ouder is. Maar dit hangt natuurlijk van een aantal factoren af. Bijvoorbeeld: hoe groot is de ingreep? Van een kleine ingreep houden kinderen meestal geen ernstige psychische gevolgen over.
Een grote ingreep met een lange nabehandeling heeft natuurlijk een grotere invloed op het leven van een kind. Een langdurige opname betekent langer van huis, een kind is langer weg uit de normale leefomgeving. Bijvoorbeeld van school, alhoewel kinderen in een ziekenhuis vaak ook onderwijs krijgen, is een kind in elk geval toch een poos weg van de eigen klas).
De angst en onzekerheid die natuurlijk gepaard gaat met een ingreep speelt bij een langdurige ingreep gedurende een langere periode.
U schrijft niet welke ingreep uw dochter moet ondergaan. Bij een orthopedische ingreep zou er sprake kunnen zijn van een lange periode van immobilisatie, een periode waarin een kind aan het bed gekluisterd is of weinig mag bewegen. Dat is natuurlijk niet leuk voor een kind dat al op school zit en vriendjes en vriendinnetjes ziet rondlopen. Voor een klein kind is het waarschijnlijk moeilijker, omdat die zulke gebeurtenissen slecht kan plaatsen, en er ook moeilijk over kan communiceren.
Ook het orthopedisch probleem, afhankelijk van de soort ingreep, kan op zich voor vertraging in de psychomotorische ontwikkeling van een kind zorgen. En dat kan soms een reden zijn om juist op vroege leeftijd in te grijpen.
De meeste kinderziekenhuizen of ziekenhuizen met een kinderafdeling hebben wel een afdeling voorlichting, of een afdeling psychosociale hulpverlening, waar u met dit soort vragen terecht kunt. En een kinderarts zal u ongetwijfeld ook veel kunnen vertellen over het psychische effect van medische ingrepen op kinderen. Ik raad u zeker aan om er ook met de behandelend arts, de kinderarts of uw huisarts over te praten.
