19 maart 2004 door Jeroen Aarssen

Is het normaal dat de taalontwikkeling stagneert bij emigratie? (4 jr)

Toen mijn zoon 3 jaar en 7 maanden was, zijn wij verhuisd naar Canada. Zijn Nederlands was toen niet geweldig, dus zag ik het niet zitten om Engelse woordjes te gaan oefenen met hem.

Wij zijn hier nu bijna een jaar en ik vind z'n Nederlands eigenlijk nog steeds op hetzelfde niveau, hoewel hij nu wel wat meer werkwoorden gebruikt, en ook de verleden tijd e.d. gaat toepassen. Maar meestal gebruikt hij een paar woorden die hij kent en breit hij dat aan elkaar met onzinwoorden. Hij begint nu wel geïnteresseerd te raken in Engelse woorden, en wil steeds weten wat alles is in het Engels.

Thuis praten wij Nederlands, die tip krijgen we van iedereen hier. Binnenshuis Nederlands en buiten de deur Engels.

Ik heb twee vragen:

  • is het normaal dat de totale taalontwikkeling stagneert bij emigratie (zeker gezien het feit dat mijn zoon niet zo geïnteresseerd is in taal; als hij de juf op Playschool aan haar mouw meetrekt, gaat het ook goed);
  • hebben jullie nog tips, en moet ik mij zorgen maken?

Op dit moment wil hij steeds plaatjesboeken kijken en hij vertelt daar dan zelf bij. Zo traint hij zinnen maken in het Engels en hij leert er Engelse woorden van.

Bij de logopedie hier geven ze het twee jaar voordat ze er wat aan gaan doen.

Antwoord

Als een kind met zijn familie naar een ander land verhuisd is, en de ouders blijven thuis hun eigen taal spreken, dan is het niet gebruikelijk dat de taalontwikkeling (tijdelijk) stopt. Misschien is er een tijdje geen merkbare vooruitgang, omdat het kind minder zegt dan voorheen, maar het taalverwervingsmachientje in het hoofd van het kind gaat wel dóór met het verwerken van het taalaanbod.

Het Nederlands dat u met uw zoon spreekt, zou voldoende moeten zijn om in elk geval enige vooruitgang te zien. Als u daar nu mee stopt, zal hij binnen de kortste keren eentalig Engels zijn.

Heftige concurrentiestrijd

Nu u in Canada woont, is de taal die anderen buiten de deur spreken wel anders dan in Nederland. Uw zoon zal steeds meer Engels om zich heen horen, ook al omdat hij naar de Playschool gaat. De twee talen gaan een heftige concurrentiestrijd aan!

Misschien dat u uw verwachtingen over de ontwikkeling van zijn Nederlands naar beneden moet bijstellen.

"niet geweldig"

Verder zegt u zelf dat zijn Nederlands vóór uw vertrek naar Canada "niet geweldig" was. Ik kan niet goed inschatten wat u daarmee bedoelt. Vond u destijds zelf dat hij achterliep bij andere kinderen? Of heeft iemand op een consultatiebureau daar een opmerking over gemaakt?

Vooralsnog denk ik dat het wel mee zal vallen, maar als u zich serieus zorgen maakt over zijn taalontwikkeling, zou ik toch blijven aandringen op nader onderzoek. Als er werkelijk iets aan de hand zou zijn, betekent twee jaar wachten twee jaar kostbaar tijdverlies.

Gebaren en handelingen

Is uw zoon werkelijk niet in taal geïnteresseerd? Dat is nog maar de vraag. Hij is echt niet het enige kind van die leeftijd dat zich bedient van gebaren en handelingen (zoals de juf aan haar mouw trekken) in plaats van gesproken taal.

Ik zou dat niet zien als gebrek aan interesse, maar gewoon als een handige manier om iets duidelijk te maken.

Zijn belangstelling voor het Engels lijkt me vooral erg gezond. Laat hem lekker aan het woord, al dan niet met prentenboeken. Dát zijn de waardevolle momenten waarop een kind een taal (en soms zelfs twee of meer) leert.