2 november 2007 door Sanderijn van der Doef
Ik heb een dochter van 5½ jaar. Ze zit op een hele leuke en kleine openbare basisschool. Dit voorjaar kwam er een brief over potloodventers vanuit school, om ouders en buurtbewoners te waarschuwen, en om te vertellen dat er extra toezicht zou zijn.
Heel erg fijn natuurlijk, maar in die brief werd ook aangegeven dat het bespreken van grenzen bij je kind erg belangrijk is (door middel van 'niet-suggestieve vragen stellen'). Ik heb dat gedaan, en er bleek op het schoolplein een kindje te zijn dat haar mee de bosjes in vraagt om haar plasser te laten zien. Mijn dochter vond dit wel een beetje raar, maar heeft 't toch gedaan. Nadat ik haar had uitgelegd dat ze dit niet meer moest doen, begreep ze het wel.
Toch blijkt het kind dat mijn dochter benaderde, gedrag te vertonen dat verder gaat dan het eerder genoemde voorval. School gaat er goed mee om en heeft de gezinnen aangemeld voor jeugdzorg, omdat er inmiddels zeker drie kinderen in de buurt beschadigd lijken te zijn door incest.
Ik ben hier erg van geschrokken en ik ben ook bang dat mijn kind hier niet veilig voor is, omdat de 'mogelijke dader' en de betrokken kinderen bij haar op school zitten. De school houdt alles zo goed mogelijk in de gaten, maar ja... De angst zit er goed in.
Dan is er ook nog het probleem dat mijn dochter het leuk vindt om met dit meisje te spelen. Ik heb haar al eerder verteld dat ze niet bij haar mag spelen, omdat haar ouders binnen roken. Dat is ook niet gelogen, en was indertijd ook de reden om het te verbieden. Maar nu wil ze het meisje bij ons thuis hebben, en dat wil ik ook niet meer.
Is dat nou wel terecht van mezelf? Laat ik me te veel door angst leiden? Wat kan ik verder verlangen van school, en hoe moet ik hiermee omgaan naar mijn dochter toe?
Ik zou het fijn vinden als u me hierin wat tips kan geven.
In uw brief spelen verschillende zaken door elkaar. Ik zal ze ieder afzonderlijk bespreken.
Allereerst is er het voorval van de potloodventers. Ik begrijp uit uw brief dat het om meerdere personen gaat die zijn gesignaleerd en waar de school door middel van een brief voor waarschuwt.
Dit is iets wat vaker gebeurt en waar misschien wel bijna elke basisschool ooit mee te maken heeft gehad. Om dan de ouders in te lichten en uit te leggen hoe je je kinderen daarvoor kunt waarschuwen en weerbaar kunt maken is een goede zaak. Wel hoop ik dat de brief ook concrete adviezen bevatte hoe je dat het beste kunt aanpakken, of dat er – bijvoorbeeld op een ouderavond – een mondelinge toelichting is gegeven.
Daarnaast vind ik het altijd goed als er ook in de klas aandacht aan dit soort zaken besteed wordt. Er is een goed lesprogramma voor het basisonderwijs gemaakt ('Relaties en Seksualiteit' van de Rutgers Nisso Groep) waarin ook lessen staan om kinderen weerbaarder te maken tegen dit soort zaken.
Uw tweede punt was voor mij minder duidelijk. U vertelde dat naar aanleiding van het voorval met de potloodventers naar boven is gekomen dat zeker drie kinderen in de buurt beschadigd lijken te zijn door incest. U bent daar (terecht) erg van geschrokken. Maar u bent ook bang dat uw kind niet veilig is "omdat de mogelijke dader en de betrokken kinderen ook bij haar op school zitten".
Dat begreep ik niet goed. Incest is het voorkomen van seksuele handelingen, met name geslachtsgemeenschap, tussen twee bloedverwanten. Dus bijvoorbeeld een vader met een dochter of een broer met een zus. U had het over de mogelijke dader en drie kinderen (uit verschillende gezinnen, omdat er meerdere gezinnen zijn aangemeld bij jeugdzorg) die beschadigd zijn door incest. Dat kan ik niet rijmen. Ook zou die dader bij uw dochter op de basisschool zitten, wat me erg jong lijkt voor een dader van incest.
Misschien bedoelde u dus eigenlijk iets anders dan incest, of misschien bedoelde u dat het vriendinnetje van uw dochter zelf slachtoffer is van incest en daardoor rare spelletjes heeft gedaan met andere kinderen. Ik gok op het laatste.
Maar hoe dan ook: u wilt eigenlijk niet meer dat uw dochter nog met dit meisje speelt, dat is duidelijk. U wilde het voorheen al niet bij het meisje thuis maar nu ook niet meer bij uzelf thuis. En u vraagt of dat terecht is.
Laat ik allereerst zeggen dat het wel heel begrijpelijk is dat u zo reageert. Maar bedenk wel dat het betreffende meisje ook een slachtoffer is. Ik weet niet of zij er dan mee geholpen is als iedereen haar gaat mijden als de pest en ze nergens meer mag spelen omdat ze mogelijk rare spelletjes doet.
Als het uit angst voor die spelletjes is dat u liever niet meer wilt dat uw dochter met haar speelt, dan kunt u beter uw aandacht daarop richten, en zorgen dat ze die spelletjes niet meer spelen.
Ik begrijp dat uw dochter nog steeds graag met het meisje wil omgaan. Waarom dan beide kinderen straffen door ze te verbieden met elkaar om te gaan?
Ik denk dat het beter is om uw dochter duidelijk te maken dat als zij deze spelletjes niet wil spelen, ze heel duidelijk nee moet zeggen tegen het meisje. Maak uw dochter weerbaar tegen dingen die ze niet wil.
Daarnaast kunt u ook gewoon duidelijk zijn tegen beide meisjes. Als het meisje bij u thuis komt spelen, zou ik ze beiden even kort toespreken en zeggen dat u niet wilt dat ze elkaars plassers laten zien of aanraken (of iets in uw eigen woorden). Dat komt op hetzelfde neer als duidelijk zeggen dat ze niet in de modder mogen spelen als u dat niet wilt.
Zolang uw dochtertje nog met plezier met het meisje speelt, is er weinig om u zorgen over te maken. Pas als blijkt dat ze dingen tegen haar wil blijft doen, en daar niet goed raad mee weet, zou u kunnen besluiten dat deze vriendschap misschien niet goed is voor uw dochter. Maar zolang dat niet het geval is, is duidelijkheid en openheid naar beide kinderen toe een betere houding, die hen beiden ten goede kan komen.
