12 maart 2010 door Henk Boeke

Hoe voorkom ik dat mijn zoon moet doorkleuteren?

Mijn zoon wordt in september 6 jaar. Hij heeft de CITO-toetsen voldoende gemaakt, maar juf vindt hem 'jong'. Kortom, juf denkt dat het voor mijn zoon beter is om nog een jaar de kleuterklas te doen.

Ik zie daar geen aanleiding voor. Zowel zijn vader als ik waren vroeger een beetje verlegen (erger dan mijn zoon). Mijn zoon vindt het helemaal geweldig op school, doet al zijn huiswerkopdrachtjes en weektaken en hij speelt bij alle kindjes van groep 2 thuis. Hij is helemaal niet emotioneel en wel zelfstandig.

Wat kan ik doen? Is er ergens iemand die mijn kind onafhankelijk kan testen? Ik ben ontzettend bang dat het voor mijn zoon als een soort straf gaat voelen dat hij nog een jaar moet kleuteren, en dat hij er lui van wordt.

Morgenmiddag hebben we een gesprek met de juf.

Antwoord

Wat u beschrijft is een veel voorkomend en heel vervelend probleem. Het probleem is ontstaan vanaf 1986. Daarvóór was het simpel: wie vóór 1 oktober 6 jaar werd, mocht door. Daarna werd het ingewikkelder. Want vanaf 1986 moet een leerkracht zelf inschatten wanneer een kind toe is aan groep 3. Dat levert dus vaak onaangename discussies tussen leerkrachten en ouders.

Even voor de duidelijkheid: de juf wil dus dat uw zoon blijft zitten. Want sinds we geen aparte kleuterschool meer hebben, maar één basisschool met doorlopende klassen van 1 tot 8, is een jaar overdoen (in welke groep dan ook, dus ook in groep 2) gewoon doubleren.

Dat kán gevaarlijk zijn voor het vervolgonderwijs. Want als uw zoon later naar een populaire middelbare school wil, waar te veel aanmeldingen voor zijn, dan kunnen ze daar gaan kijken naar het basisschoolverleden van het kind. Aan het geboortejaar kunnen ze dan zien dat hij op de basisschool is blijven zitten, wat een reden kan zijn om hem niet aan te nemen.

Hoe los je het op?

Om te beginnen is het heel goed dat u een gesprek aangevraagd heeft, en dat de school überhaupt bereid is om te praten. Dat biedt nog kansen. In ieder geval meer kansen dan bij scholen waar ze gewoon niets zeggen en er niet over willen praten. Die zijn er namelijk ook.

Opnieuw laten testen raden wij af. Ten eerste omdat het onnodig belastend is voor uw zoon (een test bij vreemde mensen geeft altijd stress, en uw zoon kan ten onrechte gaan denken dat er iets mis is met hem). Ten tweede omdat de school de uitslag van zo'n test gewoon naast zich neer kan leggen. De school mag immers zelf beoordelen en bepalen of een kind geschikt is om door te gaan naar groep 3 of niet. Dat hébben ze trouwens al gedaan bij uw zoon, die zijn Cito-toets gewoon goed gemaakt heeft!

Vragen stellen

Niet testen dus, maar gewoon erover praten. De juf zal dan antwoord moeten geven op de volgende vragen:

  • waarom legt ze de uitslag van de Cito-toets terzijde? Die toets is er toch niet voor niets?
  • waarom vindt ze het niet belangrijk dat hij alle huiswerkopdrachten en weektaken altijd goed heeft uitgevoerd?
  • waarom denkt ze dat hij sociaal-emotioneel niet zou kunnen functioneren in groep 3, gezien zijn emotionele stabiliteit en zijn goede omgang met vriendjes en vriendinnetjes?
  • waarom vindt ze de situatie zó ernstig dat uw zoon moet blijven zitten? Want volgens de oude 1-oktober-regel die gold tot 1986, had uw zoon gewoon kunnen doorstromen. Hij is immers geboren voor 1 oktober.

Als het goed is, leiden de antwoorden op deze vragen automatisch tot de conclusie dat uw zoon alsnog door kan naar groep 3. (Tip: schrijf de bovenstaande vragen eventueel op een briefje, bij wijze van geheugensteun tijdens het gesprek.)

Wetenschappelijk onderzoek

Mocht het gesprek toch anders lopen, speel dan uw troef uit. (Maar pas helemaal op het eind, en alleen als het echt nodig is. Anders wekt het alleen maar nodeloze irritatie.)

Uw troef luidt als volgt: wetenschappelijk onderzoek (Universiteit van Amsterdam, 2007) heeft uitgewezen dat het voor de latere schoolloopbaan nauwelijks uitmaakt of je een kind laat doorkleuteren of niet. Leerkrachten zeggen vaak dat een kind het later moeilijk zal krijgen als ze het bij twijfel toch laten doorgaan van groep 2 naar groep 3, maar dat is aantoonbaar onjuist. Slechts 3% van hen blijft later alsnog zitten.

Meer informatie

Voor meer informatie over kleuterverlenging: zie ons Kleuter-dossier. Daar vindt u ook het onderzoek van de UvA uit 2007, én correspondentie met de inspectie, waaruit blijkt dat kleuterverlengen hetzelfde is als zittenblijven en dat niet uitgesloten kan worden dat je daar bij toelating tot het voortgezet onderwijs last van krijgt.

We wensen jullie veel succes!