10 april 2009 door Channah Zwiep
Mijn zoon (14) kwam gisteren met een verhaal dat hij op 8-jarige leeftijd gedwongen is tot seksuele handelingen die hij moest uitvoeren bij een toenmalig vriendje. Dit is meerdere keren gebeurd.
Hij voelt zich er naar over en is erg boos, nu hij begrijpt dat dit tegen zijn zin gebeurde. Hij droomt nu regelmatig naar en schaamt zich voor zijn lichaam (bijvoorbeeld bij gym).
Hoe moet ik nu handelen? Ik had er geen enkel idee van dat dit gespeeld heeft, en weet niet zo goed wat ik moet doen.
Wat vervelend voor uw zoon dat hij nu zulke problemen heeft met dingen die voorheen gebeurd zijn! U kunt hem het beste steunen door er open met hem over te praten.
Hij heeft u in vertrouwen genomen over zijn ervaringen van enige jaren geleden. Dat is heel goed. Voor pubers is het prettig om zo vertrouwd met je ouders over seksualiteit te kunnen praten. Het geeft blijk van de goede band die hij met u heeft.
U kunt hem steunen door te vertellen dat u heel blij bent dat hij het heeft aangedurfd om zijn verhaal aan u te vertellen.
Veel kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar doen spelletjes waarbij seksuele gevoelens een belangrijke rol spelen. Bij kleuters kan zich dat bijvoorbeeld uiten als 'doktertje spelen'. Oudere kinderen raken bijvoorbeeld de geslachtsdelen van een ander aan, masturberen samen of experimenteren soms met 'volwassen' seksuele gedragingen.
Zo nemen kinderen soms elkaars geslachtsdeel in de mond, of ze likken de ander op intieme plaatsen. Kinderen maken daarin nog geen bewuste keuze voor seksueel spel met iemand van het zelfde of het andere geslacht. Wel komt seksueel spel tussen jongens wat vaker voor dan spelletjes tussen meisjes onderling. Dat zegt verder niets over een eventuele seksuele geaardheid op latere leeftijd.
Het is dus heel goed mogelijk dat twee jongens, die verder geen homoseksuele gevoelens voor elkaar hebben, toch samen seksueel actief zijn.
Vanzelfsprekend mogen dit soort seksuele spelletjes alleen gebeuren op basis van vrijwilligheid. Dat betekent dat alle partijen moeten instemmen met de vorm en frequentie van het spel, dus wát er gebeurt en hoe vaak dat gebeurt.
Als er sprake is van dwang, dan leidt dat tot negatieve ervaringen met seksualiteit. Dat is niet de bedoeling. En is de dwang structureel, dus vaker achtereen voorkomend, dan draagt dit zeker niet bij aan een positieve beleving van seksualiteit.
U hoeft zich absoluut niet schuldig te voelen (mocht dat het geval zijn) dat u niets wist van de dingen die gebeurd zijn. Ouders merken vaak niet eens dat hun kinderen seksuele spelletjes doen. Veel kinderen doen het namelijk bewust buiten het zicht van volwassenen.
Het creëren van die geheimzinnigheid hoort gedeeltelijk bij de ontwikkeling van een eigen identiteit. Daarnaast voelen kinderen natuurlijk ook goed aan dat (veel) volwassenen dit soort experimenteer-gedrag niet echt waarderen. Voor kinderen kan het bovendien een extra (spannende) dimensie geven als je weet dat het eigenlijk niet 'mag'.
Tot zover is er dus weinig aan de hand. Wel vervelend is het natuurlijk dat uw zoon achteraf spijt heeft, en dat hij het gevoel heeft de seksuele handelingen met zijn toenmalige vriendje tegen zijn zin te hebben verricht.
Uw zoon komt nu in de puberteit (of is dat mogelijk al). Dat is de fase waarin seksualiteit steeds meer een 'volwassen' betekenis krijgt. Gangbare waarden en normen hierover en zijn persoonlijke beleving van seksualiteit vormen in deze periode steeds meer zijn 'seksuele identiteit'.
Bovendien is de puberteit een periode waarin jongeren onzeker zijn over hun lijf en hun uiterlijk, en zich bijvoorbeeld gaan schamen om zich om te kleden in het openbaar.
Het kan heel goed zijn dat uw zoon daardoor juist nú moeite heeft met wat er gebeurd is. Misschien speelt er mee dat hij dit spel met iemand van het zelfde geslacht heeft gedaan, waardoor hij zich afvraagt of hij dus homo is. Maar er kan ook een specifieke aanleiding zijn waardoor het nu een probleem voor hem vormt. Bijvoorbeeld dat hij het aan iemand verteld heeft die het heeft afgekeurd.
Om weer te ervaren dat seksualiteit ook prettig kan zijn, is het van belang dat uw zoon datgene wat er gebeurd is, goed verwerkt. Praat er daarom vooral over met hem. U kunt daarbij gebruik maken van de informatie die ik hierboven gaf.
In zo'n gesprek kunt u ook de volgende punten bespreken:
Een belangrijk aandachtspunt in het gesprek kan zijn dat seksualiteit altijd vrijwillig en met respect voor jezelf en anderen moet plaatsvinden. Daarbij kunt u benadrukken dat iedereen seksuele gevoelens mag hebben van welke aard dan ook, maar dat die niet per se in praktijk gebracht hoeven te worden of door een ander beantwoord hoeven te worden. Weigeren mag altijd.
