1 januari 2000 door Joanna Sandberg
Hoe kun je een peuter/kleuter laten praten over wat hem dwars zit? Af en toe merk ik aan mijn zoontje (3,5 bijna 4) dat hem iets dwars zit of dat het hem niet goed gaat.
Bij voorbeeld doordat hij opeens weer nagelbijt, of agressief is, of huilerig of gewoon anders dan anders. Dit duurt enkele dagen tot soms een paar weken. Maar ik krijg nooit uit hem wat er aan de hand is.
Een keer, bij voorbeeld, hoorde ik van de moeder van zijn beste vriendje dat beide jongens in de crèche ruzie gehad hadden, maar zelf zei hij hier niets over. Het irriteert hem zelfs als ik aandring of doorvraag.
Hoe kun je zo'n jong kind toch laten praten of er op een andere manier achter komen wat hem dwarszit? Of moet je het maar laten betijen?
U heeft een zoontje van 3,5 bijna 4 jaar en uw vraag is: moet je een peuter/kleuter laten betijen als je denkt dat hem iets dwars zit? Moet je proberen hem er over te laten praten? Of is er een andere manier om er achter te komen wat hem dwars zit?
Als moeder (en vader) leer je je kind in de loop der tijd goed kennen. Het begint wanneer het kind nog een baby is. Je gaat dan bijvoorbeeld leren dat huiltjes verschillen van elkaar. Je hoort dan aan het soort huiltje of het kind hongerig is, niet wil slapen, dreint of dat er echt wat aan de hand is.
Je gaat het temperament van je kind leren; is het een temperamentvol kind, dat vaak driftig wordt als dingen niet gaan zoals hij wil? Of trekt hij zich juist terug bij nieuwe mensen, moeilijke handelingen, of probeert hij rustig steeds een nieuwe handeling uit totdat hij het kan.
Wanneer uw zoontje opeens (weer) nagelbijt kan dat betekenen dat hij een beetje zenuwachtig is voor iets, maar dat hoeft niet ernstig te zijn. Met name agressief gedrag maar ook wel huilerig gedrag hoort bij peuters en kleuters, juist omdat het nog zo moeilijk voor ze is om hun gevoelens te verwoorden.
Wanneer u uw zoon 'gewoon anders dan anders' vindt is er waarschijnlijk wel wat aan de hand. Vaak weet een kind van deze leeftijd ook niet goed wat er precies aan de hand is, maar voelt hij zich wat ongelukkig, bozig of verdrietig.
Het is dan meestal genoeg om sec zijn gevoel te verwoorden. Bij voorbeeld, 'ik zie dat je je een beetje rot voelt, ga maar lekker even iets leuks doen (video kijken, Lego spelen, wat uw kind leuk vindt), dan gaan we zo meteen samen iets lekkers drinken'.
Probeer dus woorden te geven aan zijn gevoel, zonder aan hem te trekken.
Dat trekken -- aandringen en doorvragen -- irriteert elk kind en zeker kleuters. Een kind weet best dat hij naar zijn moeder kan als er iets is. Het ene kind doet dat sneller en/of vaker dan het andere. Maar hoe meer een moeder boven op haar kind zit, hoe meer een kind afstand gaat nemen, en hoe minder het gaat vertellen.
Vaak willen kinderen hun problemen zelf oplossen, en dat lukt ze vaak ook goed. Moeders maken soms een drama van iets, terwijl het kind het alweer vergeten is, of er helemaal geen zin (meer) in heeft.
U schrijft dat uw zoon soms enkele dagen tot soms een paar weken 'anders dan anders' is. Ik vind dit erg lang voor een kleuter, maar zou u toch het advies geven om hem een beetje te laten betijen. Probeer er op te vertrouwen dat hij echt naar u toe komt wanneer hij zelf wil praten of hulp wil.
Geef hem de ruimte en de mogelijkheid om zelf zijn kinderruzies en problemen op te lossen. Dat vergroot zijn zelfvertrouwen en zijn sociale vaardigheden. Door uw kind te vertrouwen krijgt het namelijk vertrouwen in zichzelf.
Ik begrijp uit uw vraag dat u één kind heeft en (bijna) elke moeder is geneigd om haar kind te beschermen. Bij enig kinderen kan dit makkelijker omslaan in overbescherming dan wanneer er meerdere kinderen in het gezin zijn. Probeer hier alert op te zijn.
Daarbij hoort dat u tracht te verdragen dat je soms niet weet wat je kind bezig houdt. En dan schiet je niet te kort als moeder, maar geef je juist je zoon de ruimte om zich te ontwikkelen. Vertrouw op uw intuïtie, dan voelt u wanneer er echt iets aan de hand is waarover gepraat moet worden.
