1 januari 2000 door Maaike Verrips
Is het zo dat een tweede kind in het algemeen later gaat praten, of is dit een bakerpraatje?
Zoals zo vaak bij wetenschappelijk verantwoorde antwoorden is het ook deze keer: ja én nee. Er wordt inderdaad wel een verschil gevonden tussen eerste en tweede kinderen. Op sommige terreinen zijn eerste kinderen vlotter, op andere terreinen lopen tweede kinderen voor.
Hoe meet je welk kind sneller is? Men kijkt meestal niet naar de leeftijd waarop een kind voor het eerst een verstaanbaar woord zegt, want dat zegt niet zo veel.
Men vergelijkt dus bijvoorbeeld de woordenschat van kinderen van precies 2 jaar, en kijkt dan of er verschillen zijn tussen eerstgeborenen en latere kinderen. Of men vergelijkt de lengte van de zinnen van die kinderen. Dan blijkt dat eerstgeborenen op die leeftijd over het algemeen een grotere woordenschat hebben, en dat ze vaak ook iets langere zinnen maken dan de volgende kinderen.
De voorsprong is echter van korte duur, en omdat het hier om een vergelijking tussen groepen gaat, kun je niet verwachten dat in een willekeurig gezin het eerste kind op jongere leeftijd zal gaan praten dan het tweede.
In recentere studies heeft men de taal van eerste en tweede kinderen ook op andere gebieden met elkaar vergeleken. Tweede kinderen blijken eerder te leren wat het verschil is tussen ik en jij.
Je zou je kunnen voorstellen dat zoiets komt omdat ze vaker concurreren met hun broertje of zusje, en dat ze daardoor op dit specifieke punt een voorsprong hebben. Maar ook in het algemeen lijken tweede kinderen wat beter te zijn in de sociale kant van taalgebruik. In gesprekken sluiten ze bijvoorbeeld vaker en beter aan bij wat er net gezegd is; ze lijken hun taal iets vaardiger te gebruiken dan eerste kinderen.
