8 april 2011 door Nanny Gortzak

Effectiever kolven bij een couveuse-baby?

Mijn 8 weken te vroeg geboren baby ligt in de couveuse en daarom moet ik de melk afkolven.

Ik heb geen toeschietreflex en de neusspray heeft geen resultaat. Af en toe is er een straaltje, maar meestal blijft het bij een beetje druppelen. Ik kolf met de Ameda kolf waarbij je zelf alles moet instellen. Misschien dat ik iets fout doe?

Ik kolf dus te weinig af, namelijk rond de 250 à 300 cc per dag. Nu mijn dochter nog klein is, kan ik haar melkbehoefte nog redelijk bijhouden maar straks niet meer, vrees ik.

Ik kolf 6x per dag om de 2½ uur. Alleen overdag, omdat ik 's avonds niet op kan staan door oververmoeidheid.

Gezondheid

Gezond zwanger zijn: deze vitamines heeft je lichaam hard nodig voor je baby én jezelf

Hoe moet ik dit aanpakken?

Antwoord

Over het toeschieten kan ik helaas niet veel zeggen, omdat ik niet kan zien wat er gebeurt. Maar 250 à 300 cc per dag kolven zonder toeschieten, dus bijeen gesprokkeld van wat er zo'n beetje bijeendruppelt, vind ik nog behoorlijk veel!

Ik vermoed dat er wel een toeschietreflex is, maar dat de melk niet goed doorstroomt. Dat kan allerlei oorzaken hebben, die ik hieronder zal bespreken.

Kolf instellen

Allereerst is het zinvol om te kijken naar het kolven. U vertelde dat u een Ameda kolf gebruikt waarbij je alles zelf moet instellen. Probeer dan eens het volgende:

• Zet de kolf aan. Draai het zuigritme helemaal op en de zuigkracht neer. Draai nu de zuigkracht beetje bij beetje op, tot de melk gaat stromen. Probeer of dit lekker kolft, of dat de zuigkracht toch nog ietsje omlaag moet.

Zuigkracht

Veel moeders denken: hoe sterker een kolf kolft, hoe beter. Dat is niet waar. De kolf heeft een bepaalde sterkte, die voor de meeste moeders te sterk is, maar dit is technisch nu eenmaal nodig voor het vacuüm zuigen.

Je kunt het vergelijken met een versterker. Die zet je nooit op het maximum volume, omdat dat veel te hard is en vervorming geeft. Toch is al dat vermogen nodig om bij een gemiddeld geluidsniveau een mooi geluid met voldoende dynamiek etc. te krijgen.

Terug naar de kolf. Als die te hard staat, bestaat de kans dat het kolven pijn doet, of dat er schade aan te tepel optreedt, of dat de tepel in de tunnel wordt gezogen. In het laatste geval worden de melkgangen samengedrukt en stroomt de melk niet goed meer.

Maatvoering

Het kan ook zijn dat de tunnel een verkeerde maat heeft. Als die te nauw is, ontstaat ongeveer hetzelfde probleem als bij te veel zuigkracht. Dus: dat de tepel klem komt te zitten, en de melkgangen samengedrukt worden.

Soms zwelt het onderliggende weefsel hierdoor op. En dan is er nóg minder ruimte voor de melk om te stromen.

Wat kun je doen?

• Kijk goed naar uw tepels, voor en na het kolven. Hebben ze dezelfde maat en kleur? Zijn ze roder of donkerder geworden, of gezwollen? (Let op: tepels kunnen langer worden of meer uitsteken voor het kolven).

• Test het effect van de eerder genoemde instructie om de zuigkracht te beperken. Dus:
  - zet de kolf aan;
  - draai het zuigritme helemaal op en de zuigkracht neer;
  - draai de zuigkracht beetje bij beetje op, tot de melk gaat stromen;
  - probeer of dit lekker kolft, of dat de zuigkracht toch nog ietsje omlaag moet.

• Kijk of het helpt wanneer u het kolven na een paar minuten even onderbreekt (en daarna weer doorgaat). Eventueel kunt u dit doen door afwisselend de linker en de rechter borst te kolven.

• Als u twijfelt of de kolftrechter wel de juiste maat heeft, kunt u bij de kolfleverancier (of de fabrikant) zonodig grotere trechters kopen en proberen of dit een beter resultaat geeft.

• Wanneer u heeft uitgeprobeerd wat het beste werkt voor u, komt de volgende stap: kolven in combinatie met de baby. Zie onder.

Kolven met de baby

Moeders maken meer melk aan wanneer ze net hun baby hebben gezien, of verzorgd hebben, of gebuideld hebben. (Bij 'buidelen' – geïnspireerd op het gedrag van een kangoeroe – ligt de baby op de borstkas van de moeder, meestal bloot-op-bloot voor het maximale effect.)

Door visueel of lichamelijk contact (bij voorkeur huid-op-huid contact) met de baby worden er meer hormonen aangemaakt. Dit effect is zo sterk dat er ziekenhuizen zijn waar de moeder naast de couveuse kan kolven. Vraag of dit voor u ook mogelijk is. U kunt dan kolven aan het begin van het bezoek en aan het einde. Wanneer u weer thuis bent, kunt u zelfs nog een derde keer kolven, ook als er maar een korte tijd tussen zit. Zo maakt u maximaal gebruik van de extra hormonen.

Als niets werkt

Als dit allemaal niet voldoende werkt, maak dan een afspraak met een lactatiekundige om de mogelijkheden van medicijnen en kruiden te bespreken. Omdat het gebruik daarvan niet voor elke moeder en baby geschikt is, is het 't beste om daar persoonlijk informatie over in te winnen.

Succes gewenst!

P.S. Voor meer informatie over te vroeg geboren baby's, zie o.a.:
Vroeggeboorte: wat is het en hoe ga je ermee om? op 24Baby.nl.