2 april 2004 door Jeroen Aarssen
Begin volgend jaar vertrekt ons gezin voor drie jaar naar Denemarken. Dochter Manon is dan ruim 3 jaar en zal daar naar school gaan. Ze is taaltechnisch (in het Nederlands) een vlotte tante.
Wat is nu wijsheid? Een internationale school (ze leert er Engels, waar ze later meer aan heeft, en is niet de enige 'vreemde eend in de bijt'), of een Deense school (zodat ze makkelijk vriendinnetjes in de buurt kan maken)?
En nog iets: ik probeer al wat Engels te oefenen, maar Manon roept dan steeds "Nee mama, jij mag niet zo praten!". Wat adviseert u?
Zoals u zelf al aangeeft, is er voor beide opties wat te zeggen. Ik vind het in principe erg belangrijk dat ouders die besluiten naar een ander land te verhuizen, hun kind laten kennismaken met de taal van dat land. Kinderen zullen daar toch mee te maken krijgen, al was het maar op straat, in een winkel, et cetera.
Scholen in Denemarken zijn – net als alle andere scholen in de Europese Unie – verplicht om aan kinderen van migranten uit andere EU-lidstaten goed, passend onderwijs te bieden in de landstaal als tweede taal. In dit geval dus het Deens. In principe kunt u er dus van uit gaan dat Deense scholen voorbereid zijn op de opvang van een anderstalig, in uw geval Nederlands, kind.
U gaat ervan uit dat ze later meer heeft aan Engels dan aan Deens. Natuurlijk heeft Engels de status van een wereldtaal die vrijwel overal wordt gesproken en kom je met Deens niet veel verder dan Denemarken en Groenland.
Toch is dit een schijnvoordeel. Ik verwacht namelijk dat de ontwikkeling van het Engels dat ze op de internationale school zou leren, na terugkomst in Nederland zal stagneren of misschien zelfs achteruit zal gaan. Niet omdat het niveau van de school zo laag is, maar juist omdat terug in Nederland de noodzaak ontbreekt om Engels actief te gebruiken. En als een taal niet onderhouden wordt, bestaat de kans op taalverlies.
Bovendien, uw dochter zal drie jaar van haar leven in Denemarken wonen, en alleen al daardoor bouwt ze er een geschiedenis op. Denemarken wordt een stukje van haar.
Je ziet wel vaker dat mensen die als kind een tijdje in een ander land hebben gewoond, later zelf vaak naar dat land op vakantie gaan, of er zelfs gaan wonen. Voor uw dochter wordt Denemarken misschien wel een soort tweede vaderland. En als ze later besluit om naar Denemarken te gaan, heeft ze meer aan Deens dan aan Engels.
Ik kan natuurlijk niet precies uw situatie overzien. Misschien krijgt u in Denemarken juist te maken met veel niet-Denen en wordt Engels de voertaal als er andere mensen over de vloer komen. Als dat zo is, is het ook niet verkeerd om uw dochter naar een internationale school te sturen.
Het is prima als u haar hierbij wilt ondersteunen door Engels te oefenen. Maar als ze niet wil ("Mama, doe niet zo raar!"), dan is daar eigenlijk geen oplossing voor.
Pas als ze merkt dat het wel erg handig is om een andere taal te spreken, of het nu Engels is of Deens, omdat ze graag met andere kinderen wil communiceren, dan krijgt zo'n andere taal voor haar betekenis.
Ik wens u veel succes bij uw keuze en uw avontuur in Denemarken!
