1 januari 2000 door Ward van Alphen
Ik heb een vijfjarige dochter, die wanneer ik in haar buurt ben heel onhandelbaar en ongehoorzaam kan worden. Op school, bij de namidaagse opvang en bij familie thuis is het een heel gehoorzaam kind. Dit is een verandering in haar gedrag na de scheiding van haar vader en mij en een verhuizing.
Straffen helpt niet, beloning voor gehoorzaam gedrag ook niet en nog minder wanneer ik me kwaad maak en haar op harde toon een standje geef. Ik ben ten einde raad.
Deze vraag lijkt wel een beetje op die van vorige week, waar een jongetje het op zijn vader voorzien had. Het idee was toen, dat dit iets met de veranderde gezinssamenstelling, en met de ontwikkelingsfase van het kind te maken had.
Bij uw dochter ligt het voor de hand, dat ze boos is vanwege de scheiding. Nu vertelt u niets over de omstandigheden van voor de scheiding, maar zelfs als die ongunstig waren -- bijvoorbeeld veel ruzies of geweld -- missen kinderen vaak de ouder die vertrokken is. En u bent nog over, dus in de ogen van het kind is het uw schuld, of zoiets.
Het kan ook zijn, dat een kind zich juist schuldig voelt. Een kind van vijf heeft altijd ook neigingen om haar eigen gang te gaan, of om de ouders dwars te zitten. Dat hoort bij de normale ontwikkeling, en het is ook goed dat een kind deze neigingen -- in een bepaalde mate -- in de praktijk kan brengen. Al is het maar om te ervaren dat de wereld er niet door vergaat, als ze haar eigen weg gaat. Wel zal ze natuurlijk op de grenzen van de ouders stuiten.
Ouders zullen die grens ook trekken, en dat is uiteindelijk prettig voor het kind. Het idee is dan, dat je als ouder het uiten van de eigenheid van een kind bevordert, maar ingrijpt als dit ernstig botst met de belangen van anderen. Als er nu in de omgeving iets ergs gebeurt, zoals een scheiding, of iemand komt te overlijden, dan kan een kind dit soms erg naar zich toe trekken, en denken dat dit door haar komt.
Het is dus goed mogelijk dat uw dochter zich moeilijk gedraagt uit boosheid of verdriet, maar ook vanuit allerlei ingewikkelde schuldgevoelens. Daar kan je met haar over aan de praat komen. Eerst kijken of dit inderdaad het geval is, en dan duidelijk maken dat haar stout zijn niets te maken heeft met het feit dat vader uit het gezin is.
U noemt ook dat er een verhuizing heeft plaatsgevonden. Een scheiding en een verhuizing: voor zowel u als uw dochtertje twee zware stressfactoren, waarbij het altijd tijd kost om weer in je normale doen te komen. Het feit dat het buitenshuis goed gaat, zegt niet alles, want misschien kost haar dat wel veel energie, en komt het er dan thuis uit, omdat ze dan moe is.
Belangrijk is dat u ook goed voor zichzelf zorgt. Dit lijkt een dooddoener, maar het is gewoon belangrijk dat je als ouder voldoende adem hebt, om weer beter tegen chagrijnige buien van je kind te kunnen. En een kind in dit soort moeilijke omstandigheden gaat zich vasthouden aan allerlei vastigheden, maar die moeten er dan wel zijn.
Hopelijk doet u trouwens ook nog wel eens wat leuks samen (maar sommige kinderen kunnen dit wel aardig in de war schoppen). Verder hoop ik dat u volhoudt. Want waarschijnlijk houdt u veel van uw dochter, handelt u ook met de beste bedoelingen, en dat gaat vroeg of laat wel overkomen. Succes ermee.
