26 mei 2006 door Annelou de Vries
Mijn dochter van 10 jaar heeft steeds buikpijn, en eet daarom bijna niets. We zijn sinds drie jaar gescheiden en hebben co-ouderschap. Dat vindt ze erg lastig, maar ze weet ook niet hoe ze het wel wil.
Ik maak me erg veel zorgen want ze is al te mager, en durft nergens meer heen (ook bijna niet meer naar school). Ze is veranderd van een levendig meisje in een verdrietig hoopje.
Hoe kan ik mijn dochter helpen?
Ik kan mij goed voorstellen dat u zich zorgen maakt over uw dochter. Ze geeft namelijk duidelijke signalen af dat het niet goed met haar gaat. Ze is erg angstig (durft nergens meer heen) en ze is erg verdrietig. Eerder speelden deze problemen niet en was ze juist een levendig meisje, vertelde u.
U geeft ook aan waar u denkt dat het vandaan komt: u bent gescheiden en uw dochter vindt de huidige situatie, met co-ouderschap, erg lastig. Eigenlijk heeft u het probleem voor uzelf al goed geanalyseerd.
Voor mij, vanaf deze afstand en met relatief weinig informatie, is het natuurlijk moeilijk om hierover een advies te geven. Maar als ik uitga van wat u zelf erover denkt, dan geeft dat wel een aantal aanknopingspunten om te zorgen dat het beter kan gaan met uw dochter. Ik ga mijn best doen.
Veel schoolgaande kinderen uiten hun emoties in de vorm van lichamelijke klachten. De meeste ouders kennen dat fenomeen heel goed. Je kind kan bijvoorbeeld buikpijn of hoofdpijn hebben omdat er iets opwindends gaat gebeuren, of iets waar je kind tegenop ziet.
In zo'n geval help je je kind het meest door niet al te veel in te gaan op de pijn zelf, maar om uit te leggen waar die pijn vandaan komt en vooral aandacht te hebben voor de nervositeit of datgene wat de spanning oproept. Anders gezegd: door als ouder de lichamelijke verschijnselen te benoemen en uit te leggen wat ze betekenen ("Je hebt nu buikpijn omdat we morgen op vakantie gaan en vakantie geeft stress omdat er allemaal onbekende dingen gaan gebeuren"), leert een kind de taal van zijn eigen lichaam kennen en zijn eigen emoties herkennen.
Bij uw dochter lijkt het me daarom goed om niet haar buikpijn en het eten centraal te stellen, hoezeer dat ook veel zorgen bij u oproept. Om uzelf gerust te stellen, is het misschien wel goed om een keer met haar naar de huisarts te gaan. Hij of zij kan dan onderzoeken hoe ze groeit (is ze werkelijk heel mager, of valt het nog binnen de normale variatie?) en onderzoeken of er een lichamelijke oorzaak is. Zodra u hierover gerustgesteld bent, kunt u ook rustiger op uw dochter reageren.
Nadat de medische oorzaken zijn uitgesloten, kunt u zich gaan richten op de angst en het verdriet van uw dochter. Ze is daarin echt veranderd, vergeleken bij vroeger. De oorzaak, namelijk de scheiding en het co-ouderschap, kunt u helaas niet wegnemen. Het enige wat u kunt doen, is zo goed mogelijk omgaan met de gevolgen.
Over het nergens naartoe durven gaan en de verdwenen levendigheid van uw dochter kunt u zich afvragen of het reacties zijn die vanzelf weer voorbij zullen gaan. Die mogelijkheid is namelijk zeker aanwezig.
Voor uzelf zal de afgelopen periode in uw leven waarschijnlijk ook niet de vrolijkste zijn geweest, waardoor het misschien wat beter te begrijpen is dat ook uw dochter verdriet heeft. Net als de meeste volwassenen bezitten kinderen echter voldoende veerkracht om op een gegeven moment een nare gebeurtenis toch een plek te kunnen geven en hun gewone leventje weer op te pakken.
Het kan dus zijn dat uw dochter domweg tijd nodig heeft om de nieuwe situatie te accepteren. U vertelde dat u drie jaar geleden gescheiden bent. Dat is best lang natuurlijk. Ik weet niet hoe lang de situatie onrustig is geweest, maar vaak duurt het rond een scheiding toch wel geruime tijd voordat er weer stabiliteit is.
Stabiliteit is wel een voorwaarde, ook voor een kind, om weer normaal plezier te kunnen beleven en niet meer angstig te hoeven zijn. Het is in ieder geval goed om niet helemaal mee te gaan in de angst en het verdriet.
Misschien is het voor uw dochter fijn om iets meer thuis te zijn, maar spelen bij vriendinnetjes en dingen buiten de deur beleven kunnen juist ook afleiding en plezier bieden. Het is goed om haar te stimuleren dit soort dingen te blijven doen.
Een tussenweg om het wat makkelijker voor haar te maken, kan zijn om wat vaker kinderen bij u in huis te hebben in plaats van dat zij ergens anders naartoe gaat, om het spelen korter te laten duren of om haar zelf weg te brengen of op te halen en er even te blijven. En als u merkt dat uw dochter 'als een verdrietig hoopje' er niet goed meer toe komt om zichzelf te vermaken, dan kan zij ook hier uw hulp bij gebruiken.
U kunt actief proberen het weer gezellig in huis te maken, door leuke dingen met haar te doen, zoals gezelschapsspelletjes, samen koken (als zij dat leuk vindt) of samen iets maken of erop uitgaan. Bespreek ook met de juf of de meester op school hoe u dit voor haar weer gemakkelijker maken kunt.
Ten slotte is er de scheiding en het co-ouderschap, in reactie waarop uw dochter eerder genoemd gedrag laat zien. U zegt daarover dat ze er niet tevreden mee is, maar ook niet weet wat ze dan wél wil.
De meeste kinderen hebben na een scheiding eigenlijk maar een wens, en dat is dat de ouders toch weer bij elkaar zullen komen. De hoop hierop kan nog heel lang blijven bestaan. In de begeleiding van uw dochter lijkt het me goed om heel goed duidelijk te maken dat deze mogelijkheid er niet meer is (daar ga ik tenminste van uit).
Ook zou ik op dit moment niet zozeer vragen wat zij dan wel wil, maar haar proberen te laten accepteren dat de huidige oplossing van co-ouderschap de beste is. Zo kan zij zowel haar vader als haar moeder blijven zien en blijven die ook even belangrijk voor haar.
Er is veel informatie beschikbaar over de manier waarop je kinderen het best kunt begeleiden bij een scheiding. Het kan beslist handig zijn om het een en ander te gaan lezen.
U zult dan bijvoorbeeld ontdekken dat kinderen vaak denken dat zij de schuld van de scheiding zijn. Dat betekent dat u moet uitleggen dat dat bij haar niet het geval is, dat er alleen een probleem is tussen haar ouders, en dat die allebei evenveel van haar houden.
Een goed boek waarin dat allemaal helder wordt uitgelegd, is bijvoorbeeld En ze leefden nog lang en gelukkig van Liesbeth Smulders. Ook vindt u vanzelfsprekend talloze artikelen over scheiding en co-ouderschap op deze site.
Verder worden er in iedere regio bijeenkomsten georganiseerd voor zowel ouders als kinderen waar je lotgenoten kunt ontmoeten. Misschien is het voor u en uw dochter zinnig om daaraan deel te nemen.
Ik wens jullie veel succes en sterkte!
