De peuterpuberteit: veel ouders vrezen ervoor. Het ene kind lijkt er meer last van te hebben dan de ander. Peuters worstelen enorm met hun emoties en hebben jouw hulp nog hard nodig om hiermee om te gaan. En de enige manier om dit te leren, is door heel veel emoties te doorvoelen en te uiteene. Maar dat is soms niet zo makkelijk, bijvoorbeeld als je de 10e woedeaanval van de dag moet incasseren. Zit jij soms met je handen in het haar en wil je tips van andere ouders hoe zij met deze fase omgaan? Wij hebben ze voor je verzameld!
Onderstaande tips hebben andere ouders geholpen om door de peuterpuberteit heen te komen. Wie weet, misschien is het ook voor jou een lifesaver. Het is het proberen waard. Kijk vooral wat bij jullie én je kind past. Er is niet één manier die voor elk kind werkt, jouw kind is uniek en heeft eigen behoeftes.
Tanja: ‘Ik gaf mijn kinderen altijd twee keuzes. Met beide keuzes kon ik leven. Door hen een keuze aan te bieden had mijn kind het gevoel van autonomie en ik kreeg wat ik wilde. Bijvoorbeeld: wil je in de box spelen, of wil je mama helpen met koken (en dan liet ik ze iets simpels doen). Of de klassieker: wil je nu naar bed en erover mopperen, of wil je over vijf minuten naar bed en dan zonder te mopperen? Dit werkte altijd verbazingwekkend goed, totdat ze doorkregen dat ze helemaal geen keuze hadden. Maar goed, toen waren ze al door de peuterpuberteit heen.’
Saskia: ‘Ik gaf mijn kinderen ook altijd de keuze. Ik heb hier een lange tijd plezier van gehad. Zelfs toen ze wat ouder waren en nooit zin hadden om te gaan wandelen (totdat ze in het bos waren). Ze mochten dan altijd de route kiezen. Dus de rode of de blauwe route. Toen ik het wandelen jaren later weer eens voorstelde zei mijn zoon: ‘Alleen als we de blauwe route doen.’
Barbara: ‘Grenzen stellen en houd een duidelijk ritme aan. Dat geeft je peuter houvast en minder mogelijkheid om te drammen. Daarbij hoort ook ‘pick your battles.’ Wil jouw peuter geen sokken aan, prima, maar dan moet hij/zij wel echt de jas aan.’
Annemieke: ‘Ik gaf mijn kinderen ook altijd een keuze. En ik vroeg veel in plaats van ze te commanderen. Als ze dan een keer echt iets moesten, dan konden ze daar vaak wel in meegaan. Mijn kinderen hadden tijd nodig om te wennen aan een idee. Dus ik zei een kwartier van tevoren al dat we straks weg moesten. Vervolgens nam ik met ze door wat er nog moest gebeuren voor we konden gaan. Dan nog een herinnering 5 minuten van tevoren. Als het moment van vertrek kwam, hoefde ik alleen maar te vragen of ze meegingen en of ze nog wisten wat ze moesten doen.’
Paula: ‘Ik denk dat het belangrijk is goed naar je kind te kijken. Mijn stelling is: een driftbui komt vooral omdat een kind zich niet gehoord voelt. Blijf daarom goed naar je kind kijken en houd rekening met diens behoefte.’
Chanel: ‘Niemand huilt om niets. Dat wij iets niet ‘huilenswaardig’ vinden, betekent niet dat de emoties van een mensenkind niet valide zijn. Ik vind het daarom belangrijk om de emoties van je kind te erkennen en ze de ruimte te geven.’
Kirsten: ‘Ik denk dat het misgaat als je denkt in termen als ‘drammen’ en ‘huilen om niets’. Je peuter begeeft zich in een onwijs spannende fase en het is aan ons om ze daar doorheen te helpen, niet om ze te straffen. Ze weten niet wat ze met zichzelf aan moeten. Aan ons als ouder de taak om ze aandacht te geven en ze te sturen.’
Hanneke: ‘Wij deden regelmatig een ‘time-in’ als onze peuter boos was. Dit hield in: erbij gaan zitten met een open houding, beschikbaar zijn en terug vertellen wat je ziet en hoort. Door dit te doen voelt je kind zich gehoord en komt er snel meer ruimte voor verbinding, een knuffel, een traan. Vaak was het ‘peuter-probleem’ dan zo weer voorbij.’
Esther: ‘Mijn gouden tip als je problemen hebt tijdens het eten: voer je kind terwijl je een verhaaltje voorleest. Een goed verhaal doet ze vergeten dat ze dwars moeten liggen. En stiekem is het best gezellig en ontspannend.’
Suzanne: ‘Tja, met eten hebben wij allerlei spelletjes gedaan. Een rondje onder de tafel door en dan nog een hapje bijvoorbeeld. Of we pastten omgekeerde psychologie toe. Dan zeiden we bijvoorbeeld: ‘Ik ga nu slapen en jij mag ondertussen niet stiekem gaan eten.’ Vervolgens deden we net alsof we gingen slapen en als ze toch een hapje namen, dan reageren. Zingend eten deden we ook vaak. Deze tips werkten bij ons goed bij lastige peuters.’
Nadja: ‘Toen mijn toen 3-jarige zoon niets meer wilde eten ’s avonds, heb ik gewoon de tafel voor 2 gedekt en ben ik samen met mijn man gaan eten. Hij stond er verbaasd bij. ‘Waar is mijn bordje?’ Ik zei: ‘In de kast, want jij wilt toch nooit eten en zeurt alleen maar aan tafel.’ Uiteindelijk was dat de manier om hem weer aan het eten te krijgen. Of het pedagogisch verantwoord was, geen idee, lekker belangrijk ook… Bij ons werkte het wel!’
Suzanne: ‘Ik moet eerlijk zeggen dat ik heel veel driftbuien gewoon genegeerd heb. Natuurlijk niet als ze enorm verdrietig waren. Maar soms ging het eigenlijk nergens over. Peuters gaan best vaak op de grond liggen en na een tijdje gaat de bui vanzelf over. Mijn ervaring is dat als je gewoon normaal blijft doen en er niet te veel aandacht aan besteedt, het gillen vanzelf minder wordt. Dan een dikke knuffel geven en klaar.’
Julia: ‘Ik denk niet dat er een ‘one solution fits all’ bestaat. Elk kind heeft iets anders nodig. Als ik kijk naar mijn eigen kind dan weet ik dat zij meer duidelijkheid en structuur nodig heeft. Dus houd ik daar rekening mee. Op dit moment probeert ze me heel erg uit. Zojuist smeet ze bijvoorbeeld mijn telefoon tegen de muur. Gewoon omdat ze wil kijken hoe ik daarop reageer en hoe ver ze kan gaan. Ik moet voor haar dus grenzen stellen. Ik denk dat het heel erg helpt als je jezelf afvraagt: wat zit er achter dit gedrag? Wat is de individuele behoefte?’
Lizette: ‘Wat hier thuis goed werkt is benoemen, erkennen en begrip tonen. Bijvoorbeeld: ‘Ik zie dat je boos bent, volgens mij vond je het niet leuk dat je dit niet mocht pakken. Klopt dat?’ Ook hielp het om even op te tillen en hem zo letterlijk uit de situatie te halen. Vervolgens praatte ik extreem rustig, dat ‘de-escaleert’ zeg maar. Dus we erkennen de emoties en proberen het vervolgens te doorbreken. Daarnaast geven we aan hoe hij zijn wil anders kan overbrengen dan gillend op de grond gaan liggen. Dit klinkt nu trouwens heel sereen zoals ik het beschrijf, maar zo voelt en gaat het totaal niet. De situaties die tot uitbarstingen kunnen leiden probeer ik wel zoveel mogelijk te beperken. Dus tegenwoordig mogen dingen die vroeger totaal niet mochten. Ik noem dit maar het ‘pick your battles principe.’
Merel: ‘Soms heb je het idee dat je de hele dag ‘nee dat mag niet’ aan het zeggen bent of je bent de hele tijd aan het corrigeren. Vermoeiend voor jezelf, maar ook voor je kind. Ik denk nu bij alles: ‘Is het echt nodig dat hij/zij dit moet of niet?’ Bijvoorbeeld: je kind wil na het verschonen de broek niet meer aan. Moet de broek aan? Als we gewoon thuis zijn en blijven, dan denk ik nu eerder: dan maar geen broek, zo belangrijk is het nu ook weer niet. Dit helpt enorm om minder strijd te hebben in huis. Maar als iets wel moet, dan is er geen discussie mogelijk.
Soms laat ik ze ook maar gewoon. Bijvoorbeeld als mijn kind niet aan tafel wil komen zitten, dan laat ik het maar even. Meestal komt ze vanzelf als wij wel lekker zitten te eten.’
Susan: ‘Wat mij erg hielp is beseffen dat deze fase super belangrijk is voor de ontwikkeling van je kind. Eigenlijk moet je jezelf pas zorgen maken als je kind het niet doet. Hij of zij maakt een gezonde ontwikkeling door en dat is iets om dankbaar voor te zijn. Die gedachte gaf mij in ieder geval al meer rust en acceptatie.
Nog een tip: jezelf toestaan om af en toe te grommen in jezelf en te denken OMG!! Even alleen zijn helpt ook. Ik sloot mezelf op, op de wc.’
Sandra: ‘Duidelijke regels hanteren en consequenties aan die regels verbinden. Wees daar dan ook consequent in en geef niet alsnog toe!’
Anna: ‘Consequent zijn is zo belangrijk, dan weten je kinderen waar ze aan toe zijn. Als ik echt iets belangrijk vind, bijvoorbeeld de jas aan omdat het buiten heel koud is. Dan moet de jas aan. Ook als er strijd is. Ik geef niet toe of denk niet: nou dan laat maar, want dan weet je peuter dat je het opgeeft en proberen ze het de volgende keer weer. Als iets niet mag geef ik eerst een waarschuwing. Luisteren ze niet, niet toegeven maar doorpakken. Ik zet mijn kind dan bijvoorbeeld in de berging neer. Na een tijdje afkoelen is het vaak weer gezakt en zijn we weer vriendjes’
Jeannine: ‘Ken je die reclame dat een kind jengelt in de winkel en de moeder het na gaat doen door ook op de grond te gaan liggen schreeuwen? Nou dat heb ik bij mijn kind ook een keer gedaan omdat ze per se iets wilde kopen dat ik niet nodig vond. Ze is sindsdien niet meer gaan liggen om haar zin te krijgen.’
