Ervaringen met tweetalig onderwijs
Zoon in groep 8 is aan het nadenken naar welke middelbare school hij volgend jaar wil. Vanochtend kwamen plotseling de vragen over tweetalig onderwijs, dat door één van de scholen wordt aangeboden. Nu had ik dat, gezien zijn interesse in Engels, al wel een beetje zien aankomen en me daarover wat ingelezen. Ik was er niet onverdeeld positief over omdat:
Je de eerste drie jaar bijna alle vakken in het Engels krijgt. Gaat dit dan niet ten koste van de diepgang?
Na die drie jaar alles ineens weer in het Nederlands is, ivm voorbereidingen op het examen. Is dat dan niet weer een stap terug in niveau?
De laatste drie jaar is er dan extra Engels om het niveau vast te houden, omdat het anders te hard achteruitgaat. Is het eindniveau Engels uiteindelijk dan wel hoger dan als je bv Anglia doet bij 'gewoon' onderwijs?
Al met al komt het wat omslachtig en krampachtig op mij over. Zijn er mensen met kinderen op tweetalig onderwijs die hier iets over kunnen zeggen?
Tango
Als Engels je moedertaal niet is kun je nooit verder komen dan near-native.
Een native speaker is per definitie iemand die de betreffende taal niet als tweede taal in een gestructureerd leerproces heeft geleerd. Daardoor is het leerproces niet alleen langs theoretische lijnen verlopen, maar vooral via de minder reflectieve weg van de taalverwerving op jonge leeftijd. Dientengevolge zal bij de native speaker in eerste aanleg de neiging tot taalbeschouwing van de eigen taal minder ontwikkeld zijn dan de taalbeheersing. Bij niet-moedertaalsprekers (non-natives) is het omgekeerde het geval. Uiteraard zal een taalkundig geschoolde native speaker weer wel geneigd zijn tot taalbeschouwing, niet omdat hij de taal beheerst, maar omdat hij taalkundige is.
Tango, onmogelijk
Tango, het is onmogelijk dat de kinderen native speaker worden van 6 jaar Engels op school. Ze zullen een Cambridge-level halen, maar daar blijft het bij. De echte finesses leer je pas als je in een land woont waar Engels de voertaal is of als je het thuis van een van je Engelstalige ouders leert.
Ook vraag ik me af wat het nut is van naar Finland gaan om Engels te oefenen. De Finnen spreken ook geen vloeiend Engels, dus de kinderen en hun gastgezinnen spreken Engels op een laag niveau met elkaar.
De school weet het leuk te verkopen, maar het kan dus niet.
Nou ja
Jullie kunnen mij wel gaan aanvallen op wat ik schrijf, maar ik weet er verder niets van hoor. Het is informatie die ik kreeg van de ouders van deze tweeling en die neem je dan maar voor waarheid aan. Het ging me er vooral om, om te beschrijven dat deze kinderen het erg naar hun zin hebben op deze school en in deze vorm van onderwijs. En dat het voor kinderen die daar behoefte aan hebben, een goede extra uitdaging kan zijn.
Mijn eigen kinderen komen voor dit onderwijs absoluut niet in aanmerking, de oudste doet VMBO-T en Engels is haar slechtste vak. De jongste gaat VMBO basis/kader doen dus die zullen we ook maar geen Engelstalig onderwijs gaan aanbieden.
Waarom zo kritisch?
Tango, Ben wel blij met je verhaal hoor! Ik hoor gelukkig heel veel positieve verhalen over tto. Van ouders en kinderen die er zelf ervaring mee hebben hoor ik vrijwel alleen maar positieve verhalen. En als ik iets negatiefs hoor dat heeft dat meestal niets te maken met het tweetalige onderwijs, maar meer met bv de attention marks, waar Mirreke het over had. Die horen gelukkig lang niet altijd bij tto (bij ons dus niet).
Het niveau dat ze halen is near native (idd kan native niet), maar is wel hoger dan Cambridge Engels. Het hoogste niveau van Cambridge (spreken, schrijven, lezen) bereiken ze eind derde klas. Daarna gaan ze een apart academisch programma volgen in het Engels, dat ook erg goed klinkt.
Hier hebben ze ook uitwisselingen met buitenlandse kinderen en natuurlijk is dat wel nuttig! Je kunt namelijk alleen maar Engels spreken met elkaar. De nadruk wordt zo vaak gelegd op het juiste accent en zo, maar ik denk dan: er zijn meer niet-Engelsen dan Engelsen. Waarom is dat accent zo belangrijk dan? Bijna niemand heeft dat toch! Boeien.
Ik heb een ouder kind op het gymnasium en ik vind het best wel opvallend dat daar niet zoveel mensen echt tegen zijn. Wel tegen tto. Ik weet eigenlijk niet waarom... Alsof Grieks en Latijn zoveel toegevoegde waarde hebben... Zal het een kwestie van wennen zijn?
Eens
Daar verbaas ik mij ook over. Ik zie zelf weinig toegevoegde waarde in Latijn en Grieks, dus zou TTO zeker overwegen. Alleen vindt zoon hier het Atheneum ook prima (en dus ik ook).
Terwijl de ouders elkaar de ogen uitsteken over het 'plusserige' gehalte van hun kinds opleiding, krijgen ze uiteindelijk toch gewoon hetzelfde diploma. Het gaat er vooral om waar je interesse van je kind ligt en waar hij zich thuisvoelt.
Internationalisering
Het ligt ook aan de insteek van de school.
In de buurt zijn voor zover ik weet 2 scholen die TTO aanbieden. Het verschil zit het erin dat de ene zich richt op het Engels, de andere op het internationaliseren.
Uitgangspunt hierbij is niet leerlingen perfect Engels laten spreken, maar breder; zich richten op de wereld, en dit dmv het veel spreken/horen van Engels. Hierdoor drukken ze zich makkelijker uit. Uitwisselingen zijn met opzet niet met een Engels sprekend land, het doel is ook niet om ze daar beter Engels te leren praten, maar kennismaken met een andere cultuur, je redden in een anderstalig land. Als de uitwisseling met bv Engeland zou zijn, dan zouden ze (ik spreek nu over klas 2) qua taal nog veel achter lopen en is er vaak toch schroom om te durven praten. Als je in contact gaat met leeftijdsgenoten waarbij Engels ook niet de moedertaal is, dan gaat dat makkelijker.
Hier twee kinderen die gekozen hebben voor een TTO klas. Na het eerste jaar was ik echt verbaasd over het gemak waarmee zoon een verhaal van zijn vader voor de grap aan het vertalen was, en de hoeveelheid woorden die hij kende.
Zelf heb ik VWO en WO gedaan, studie was voor een groot deel met engelstalige boeken en afstudeersessie en scriptie in het Engels. En nu word ik regelmatig verbeterd door de kinderen dat mijn zinnen niet kloppen.
Ja het is soms pittig in het begin, een van de kinderen doet nu VWO terwijl hij een krap VWO niveau heeft. Maar het Engels is daarin geen probleem. We overhoren ook in het Engels en checken dan ook of hij de Nederlandse termen kent.
Alleen vaderlandse geschiedenis in het Engels, dat vind ik toch wel merkwaardig.
Leerlingen worden o.a. vooraf getest op Nederlands.
Niet alle leraren spreken overigens goed Engels.
Onze kinderen doen puur TTO omdat ze dit en de school leuk leek. En tot dusverre tot tevredenheid.
Polleke
Welnee. De reden waarom scholen uitwisselen met landen als Finland, Denemarken of Roemenië is niet vanwege de internationalisering maar omdat scholen in Engeland geen uitwisseling willen hebben met Nederlandse of Finse scholen. Wat hebben die Engelse kinderen er nou aan om naar Nederland te gaan? Engelse scholen willen wel uitwisselen met Franse of Spaanse scholen.
En omdat een uitwisseling met Britse scholen niet lukt, kiezen ze voor andere landen. Met een leuk verhaal over internationalisering en schroom bij kinderen.
Op onze middelbare school wordt gewisseld met Roemeense en Deense scholen. Niet mijn kinderen overigens. Zij vinden TTO totaal niet interessant.
Negativiteit
Mijn negativiteit betreft vooral het geven van vakken in het Engels door een leraar die geen native speaker is aan klas met kinderen die geen native speakers zijn.
Hierdoor gaat gewoon een groot deel van de kennisoverdracht verloren.
Wat geen punt is als de leerlingen redelijk makkelijk leren en het vak snappen. Het is wel een probleem bij een leerling die meer moeite heeft met het vak.
De leraar zal minder goed de nuances kunnen overbrengen dan in zijn moedertaal.
De meeste leraren op het TTO zijn geen native speakers en hebben ook niet langdurig in een Engelstalig land gewerkt en lesgegeven.
de communicatie is dus niet perfect.
Het is al weer even geleden dat ik in Nederland heb gewerkt maar in die tijd zag ik globaal weinig verschil tussen het Engels van leerlingen die TTO hadden gedaan en die dat niet hadden gedaan. Wel enorme verschillen tussen individuele leerlingen maar dat leek minder samen te hangen met het schooltype. Bovendien heeft TTO natuurlijk ook een zelf-selectie. Wie geen interesse heeft in Engels en/of niet goed is in Engels zal allicht geen TTO gaan doen of zal wisselen van schooltype. Alleen kinderen die deze belangstelling al hebben zullen voor deze vorm van onderwijs kiezen. Die kinderen zullen dus naar alle waarschijnlijkheid ook beter Engels leren spreken.
Mieke
Ik gun jou je eigen visie.
Ik spreek over een specifieke school, jij over een [of misschien meerdere] scholen zoals die van jullie.
polleke
Dit heb ik niet verzonnen maar hoor ik van docenten die les geven op TTO scholen. Uitwisselen met Britse scholen lukt niet. Natuurlijk zouden ze dat dolgraag willen. Mäar die scholen willen niet.
Dat bedoel ik dus 
Als een atheneum of gymnasium een uitwisseling organiseert met Finland is dat prima. Maar als een tto-school dat doet... Ik snap het niet zo goed, eigenlijk.
Zelf zit ik er net zo in als Zon. Ze krijgen allemaal een vwo-diploma, dus het enige dat belangrijk is, is dat de kinderen het leuk vinden en er bewust voor kiezen.
Wat Jaina zegt over diepgang van vakken was in het begin, toen mijn zoon over tto begon, ook mijn twijfel. Inmiddels heb ik er wel vertrouwen in, gelukkig.
Mieke
Ik zeg niet dat jij dit verzint, ik zeg alleen dat je de school waar ik heb over hebt niet kent - of in ieder geval niet weet welke het is. Om daar dus conclusies te trekken over de beweegredenen, vind ik te kort door de bocht.
Ook eens met jou Drietje
Kinderen hebben bewust hiervoor gekozen en dat is het belangrijkst; dat ze hier heen willen.
Vakken als Aardrijkskunde, Biologie en Geschiedenis overhoren we zelf ook omdat het sowieso lastig blijkt om een lap tekst te leren. Dingen als wat is belangrijk, wat is de essentie van het verhaal enz. Dat heeft niet met de taal te maken.
Het is wel pittiger soms omdat ze van dingen zowel een Nederlandse term als een Engelse moeten leren.
