Dyslexie, VWO2, lezen op groep 5 niveau en toch talen leren?

MK,

Een beperking in de keuze van het examenvakken kan ertoe leiden dat een leerling verplicht is examen te doen in een vak wat de leerling in het totaal niet ligt ,vb tweede vreemde taal. Maar voor de keuze van het profiel, met het oog op het verder studeren in een bepaalde richting, is vaak geen andere alternatief. Een dyslect dat moeite heeft met Duits, heeft ook vaak moeite met de grote hoeveelheid leesvoer voor aardrijkskunde.

Zo zou een leerling liever economie willen volgen dan Duits, maar de vakken vallen samen.Terwijl een leerling nu struikelt over bv Duits, zou het een prima cijfer kunnen halen voor bv economie op VWO .
Daarnaast moet een leerling in dat lastige vak heel veel tijd steken. Dit gaat vaak ten koste van de andere vakken in het profiel. Het heeft zo zijn weerklank op meerdere cijfers.

Dit probleem leeft ook bij leerlingen met een groot taalgevoel en een 'leek' voor wiskunde en rekenen. Ze willen neerlandicus of jurist worden, maar ze moeten zoveel tijd steken in de rekentoets en wiskunde dat de cijfers van andere vakken eronder lijden.

Wel een kanttekening wat betreft Joost uit de TS. 'Er werd al veel lagere eisen gesteld'. Als hij geen Frans of Duits heeft, zouden de eisen dan weer opgeschroefd worden zodat hij op passend niveau werkt of is het dan alsnog te zwaar. Het probleem ligt in het tussentijds afstromen zodat een taal wegvalt terwijl die taal, om later weer een VWO diploma te halen voor aansluiting op een Universiteit, opnieuw op de lijst verschijnt. Alleen heeft een leerling het vak dan een paar jaar niet genoten.
Daarom worden de havo-leerlingen met VWO-inspiraties, geadviseerd een tweede vreemde taal als 7e vak te volgen. Daar schiet Joost dus niets mee op.

Aha!

Maar wat willen we dan: een diploma op maat? Dus stel zelf je pakket maar samen en kies alleen de vakken die je liggen? Geldt dit dan alleen voor VWO'ers? Of mogen VMBO'ers dat dan ook?

Verder: wat is het doel? Op de universiteit komen kan ook op andere manieren, of via deelcertificaten of via de Havo/HBO-P route? Maar als 3 Havo niveau Duits ook niet haalbaar is, dan ben je gewoon echt VWO onwaardig. Wel realistisch blijven.

Helaas Crea

Dat hele onderwijs is ook zo overrated! Vind ik ook hoor. Echter zolang kinderen geen startkwalificatie hebben zullen ze wel naar school moeten. We vinden het niet meer goed dat ze naar zee gaan, bij de boer gaan werken, een dienstje zoeken of anderszins emplooi en ontwikkeling vinden.
Dan is het wel wat schrijnend als ze door te falen op zaken die geen halszaak zijn hun tijd verder zitten te verdoen. Daar worden kinderen niet per se geschikter van.

Ja graag

Ik zou graag teruggaan naar het systeem uit onze tijd waarbij alleen Nederlands en engels verplicht waren. Waar je verder gewoon vakken koos die je lagen en je vervolgens een studie ging doen die paste bij de vakken die je gedaan had. Waarbij je zonder probleem bijvoorbeeld natuurkunde kon combineren met geschiedenis en tekenen zonder dat je direct een extra vak moest kiezen omdat die combi niet in de profielen voorkomt.

Nu ik zie hoe de profielen uitwerken bij mijn kinderen vind ik het gemis aan keuzevrijheid erg jammer (alhoewel ik zelf als extreme beta er nog wel mee uit de voeten gekund had).

Eens met theekopje

Dit hele circus van verplichte brede vakkenpakketten omdat je anders wat beperkter zou zijn in de hoeveelheid studies die je zou kunnen kiezen heeft er alleen maar toe geleid dat veel kinderen helemaal geen studie meer kunnen kiezen. Niet omdat ze minder intelligent zijn of minder goed kunnen leren, maar alleen omdat ze uitgesproken alfa's of bèta's zijn.
We geven de voorkeur aan studenten die over de hele linie matig scoren boven studenten die in hun vakgebied uitmuntend zijn, maar helaas in andere, voor hun vakgebied onnodige, vakken onvoldoende scoren. Ik blijf het een enorme verspilling van talenten vinden.

AnneJ

"Kinderen verliezen hun motivatie als ze gedwongen worden alles op het laagste niveau te doen met het laagste tempo, met de laagste uitdaging."

Tuurlijk. Maar je hoeft toch niet van het vwo naar het allerlaagste niveau als het vwo je lastig valt. Eén niveau lager is logischer, dan is het verschil niet zo groot en kan de tijd en rust die dat oplevert gebruikt worden om de andere uitdagingen te lijf te gaan.

Het lijkt mij overigens dat de stelling 'hij is heel goed in de exacte vakken' en mager argument is voor een verse tweede klasser die tot nu toe een jaar en twee maanden wiskunde heeft gehad en twee maanden natuurkunde.

skik

Theekopje en algemeen

Vroeger kon je ook niet elke combinatie maken die je wilde, soms was er iets ook gewoon niet mogelijk in het rooster.

Ik had overigens een klasgenoot die Duits wilde in plaats van Engels, dat kon wel maar die persoon had dus wel 3 tussenuren in de week waar wij allemaal Engels hadden.

Algemeen: ik moet zeggen dat ik niet gedacht had aan de route die iemand zei: je kunt gewoon eerst havo doen en dan vwo, dan heb je toch de vakken die je moeilijk vond op een lager niveau kunnen afsluiten en vervolgens ga je door met de vakken die je wel liggen. Dat kan zelfs vanaf de mavo al.

Voor degene die zei dat iemand die niet kan lezen geen VWO niveau heeft: die persoon doet waarschijnlijk alles met Kurzweil of iets dergelijks, het wordt dus vóórgelezen en omdat er niets mis is met de hersens verder kan die persoon dus prima antwoord geven op een vraag die voorgelezen wordt of heb je dan ook al geen VWO niveau?

Barvaux

Iemand die alles voorgelezen moet krijgen is niet persé dom, maar wel behoorlijk gehandicapt. Die kan dan ook niet de maatschappij in zonder hulpmiddelen. En dan kun je wel blijven willen inzetten op het hoogste niveau, maar er zijn al massa's mensen waar 'niks' mee is die halverwege afhaken. Verder ik kan me zo voorstellen dat je met hulpmiddelen als Kurzweil niet tientallen uren in de week extra kwijt hoeft te zijn aan je huiswerk. Zeker niet in de tweede, wat toch nog redelijk te doen moet zijn voor een vwo'er.

Iemand die blind, doof, of invalide is redt het ook niet op regulier onderwijs. Die jongen die nauwelijks kan lezen ook niet, blijkt.

levenslang een uitkering

Creabea,"'tientallen uren in de week' na schooltijd laat ploeteren om dat vwo-niveau te behouden, is m.i. (onbewust) zijn kind aan het mishandelen."
Je bent slecht geïnformeerd. Voor vwo (trouwens voor alle niveau's) staat een urenlast van gemiddeld 40 uur per week: 25 klokuren op school, 15 thuis. Door excursieweken en vrolijke feestelijkheden, maar ook toetsweken, zijn er diverse piekweken in het gewone rooster die wel 60 uur beslaan; 25 op school, 35 thuis.

Dat is de standaard. Een gewone 12 jarige brugsmurf heeft daarmee, gratis van overheidswege verstrekt en voorgeschreven, een zwaardere werkweek dan mening bankemployé. Tientallen uren in de week ploeteren is standaard.

Gelukkig hoeven ze niet te klokken. Er zijn er namelijk hordes die hetzelfde werk in kortere tijd af krijgen. Die thuis nog geen vijf uur per week in hun boeken snuffelen. Maar die zijn niet standaard. Misschien hoor jij (of je kinderen) tot die groep? Het is goed mogelijk dat jij meent dat al die anderen mishandeld worden en dat jij het ondertussen helemaal goed hebt.

MK is duidelijker #27 en je onderschrijft dat in #28 "Is het niet gewoon zo dat VWO niveau voor alle examenvakken wordt verwacht. Haal je dat niet dan ben je niet VWO waardig. Simpel toch"
Maar dat uitgangspunt geldt dan ook voor havo, mavo, vmbo-g t/m vmbo-b. Dat betekent weer dat deze leerling, leesniveau groep 5 basisschool, op geen enkel niveau voor alle vakken een voldoende kan halen.

Daarmee is deze opmerking flauwekul. "Er is meer in het leven dan een vwo-diploma. Daar kun je je ook blind op staren. En de samenleving heeft economisch gezien ook baat bij lager opgeleiden,"
Dispensatie weigeren met de argumenten die je noemt, levert op dat deze leerling volledig onderwijsongeschikt is, geen startkwalificatie kan halen, en in aanmerking komt voor vrijstelling van kwalficatieplicht en aanvullend een levenslange uitkering.

Vind je het bewaken van het schoolniveau belangrijk genoeg om de maatschappij én alle mensen over wie dat gaat, aan te doen?

Over blind gesproken: vind je dat alle handicaps moeten leiden tot onderwijsongeschiktheid (de lammen, blinden en doven krijgen ook dispensatie), of gaat het je in het bijzonder om dyslexie?

Niet gezien

Aha, het antwoord op mijn vraag was er in die tussentijd al gekomen. "Iemand die blind, doof, of invalide is redt het ook niet op regulier onderwijs. Die jongen die nauwelijks kan lezen ook niet, blijkt."

Kennelijk meen je werkelijk dat gehandicapten sowieso ongeschikt zijn voor onderwijs.
Wat sneu.

Inderdaad

Ik ben het met je eens M Lavell.

Nadeel van deelcertificaten

Om een deelcertificaat te halen moet je het vak met een voldoende afsluiten. Bij een volledig examen mag je wel onvoldoendes halen. In
dat laatste geval kan je je diploma halen met een vijf voor Engels, bij deelcertificaten moet je voor Engels een voldoende hebben.

skik

helemaal niet

Wat een onzin om te denken dat ik vind dat gehandicapten ongeschikt zijn voor onderwijs. M.i. bestaat er ook nog iets als speciaal onderwijs, voor mensen die niet mee kunnen komen in het reguliere onderwijs. Op een gegeven moment moet je ergens een grens stellen van wat er nog wel en niet kan.

En ja, ik vind het bewaken van het schoolniveau zeker wel belangrijk. En je stelt het wel heel zwart-wit dat als de jongen in kwestie geen vwo mag doen hij gelijk voor zijn hele leven in een uitkering gedrukt wordt. Daarbij geeft een burn-out op jonge leeftijd ook wel een goede kans daarop.

Dan mag ik 'slecht geïnformeerd' zijn, ik vraag me werkelijk af hoe die brugsmurfen hun middelbare schooltijd gaan overleven als ze in de laagste klassen soms al 60 uur in de week aan school kwijt zijn. Wel wrang dan, dat leerplicht kinderarbeid voorkomt, vind je niet?

Bij mijn weten neemt de leerdruk toe naarmate ze in de hogere klassen komen. En nee, ik kan me inderdaad niet herinneren ooit thuis 35 uur in een week aan m'n huiswerk te hebben besteed. In de 4e en 5e wel elke avond na het eten nog even door en in het weekend ook, toen zal ik wel eens aan de 20 uur huiswerk gekomen zijn. Wat jij suggereert laat volgens mijn berekeningen nauwelijks tijd meer over voor een maaltijd, laat staan enige ontspanning/sport. Bij mijn weten wonen we niet in China of Japan.

huh creabea?

Ik heb deze zin drie keer gelezen: "Iemand die blind, doof, of invalide is redt het ook niet op regulier onderwijs. Die jongen die nauwelijks kan lezen ook niet, blijkt."

Bedoel je nu iemand die blind, doof EN invalide is of bedoel je werkelijk wat er staat of/of?

Nog nooit iemand in een rolstoel gezien op een normale middelbare school? Ik heb wel eens gelezen van iemand die doof was en gewoon op een normale school zat hoor en blind kan dat zeker.

Verder: iemand die blind is kan toch gewoon zijn of haar VWO diploma halen? In dat geval kan die persoon nog minder dan deze dyslect. Verder kan deze dyslect wel lezen (groep 5 gehaald dus meer kan ook wel) maar niet snel genoeg en daar is Kurzweil goed voor. Het kan best zijn dat die persoon later gewoon normaal werk doet maar meer tijd nodig heeft om iets te lezen of dat gewoon inscant en laat voorlezen. Veel mensen hebben ook iemand voor zoiets: de secretaresse die de brieven tikt enzo

Niet terugkrabbelen

"M.i. bestaat er ook nog iets als speciaal onderwijs, voor mensen die niet mee kunnen komen in het reguliere onderwijs."
Ik krijg de indruk dat je de klok hebt horen luiden maar niet weet waar de klepel hangt. Zijn de niveau's in het speciaal onderwijs anders? Hoe dan?
"En ja, ik vind het bewaken van het schoolniveau zeker wel belangrijk. En je stelt het wel heel zwart-wit dat als de jongen in kwestie geen vwo mag doen hij gelijk voor zijn hele leven in een uitkering gedrukt wordt. "
Het een is de logische consequentie van het ander. Je kunt bovendien niet het ene moment beweren dat er niet te marchanderen valt en daar dan vervolgens bij gelegenheid zelf mee gaan marchanderen.
Ik vind het trouwens wel wonderlijk hoe je van het ene uiterste naar het andere schiet. Van het rigide bewaken van niveau, via gehandicapten naar hun plaats wijzen, tot pamfletterige teksten over kinderarbeid.
Ik ken die combinatie eigenlijk alleen maar in Antroposofische context.
Daar past je nick ook wel bij.
Klopt dat?

Daar is het voor

"Nog nooit iemand in een rolstoel gezien op een normale middelbare school?"
Dat zou goed kunnen. Passend onderwijs vindt heel ver terug ook de filosofie dat het weghalen van de schotten tussen regulier en speciaal onderwijs, meer mensen grootbrengt met de kennis dat lamme, blinden en doven ook gewoon intelligent functionerende wezens zijn en dat zelfs geestelijke handicaps samen kunnen gaan met onvermoede kwaliteiten.

Wat dat betreft is het gevecht voor dyslecten een belangrijk gevecht. Als het niet lukt om deze leerlingen gewoon mee te laten doen op hun niveau - met aanpassingen voor hun handicap - omdat de goegemeente vindt dat ze onderwijsongeschikt zijn, dan zijn we met passend onderwijs nog verder van huis.

alleen voor gehandicapten @ MK

#33 "Geldt dit dan alleen voor VWO'ers? Of mogen VMBO'ers dat dan ook?"
Ik vind de discussie ingewikkeld worden als er kwesties als 'aanleg' bijgehaald worden. Dispensatie mogelijkheden gelden alleen voor gehandicapten. Dat is al zo. Ook (wettelijk) voor dyslexie. Het enige is dat de vo school het de leerling moet gunnen. De vo school beslist.

Dat is om maatwerk te kunnen leveren (gehandicapten zijn net mensen, ze verschillen onderling dag en nacht) en om een run op dispensatie te voorkomen (het gaat niet over aanleg of voorkeur).

Het is niet om toegang tot het vwo examen aan gehandicapten te onthouden, noch om het vwo diploma voor te behouden aan slechts die leerlingen die voor alle vakken voldoende scoren.
Het examenreglement is leidend.

maar de school gunt het niet

'Dispensatie mogelijkheden gelden alleen voor gehandicapten. Dat is al zo. Ook (wettelijk) voor dyslexie. Het enige is dat de vo school het de leerling moet gunnen. De vo school beslist.'

Misschien is er dan toch meer aan de hand, of is de jongen verder toch niet zo begaafd/intelligent als de ouders denken, en dat de school daarom niet verder mee wil gaan in vrijstellingen. Ik blijf erbij, dat ik tientallen uren in de week besteden aan huiswerk in de onderbouw bizar veel vind.

Iets anders

Ja, er is iets anders aan de hand. Maar dat ligt niet aan Joost. Zelfs de Inspectie meent dat vrijstelling verlenen hier van toepassing is.

---

De school voert over de rug van Joost een andere strijd.
Koos Kool van de Willibrord Stichting: "Wij willen dat het college zich uitspreekt over de grenzen van het passend onderwijs. De wet is er niet duidelijk in of een school de beleidsvrijheid heeft om een ontheffing te geven. We willen eigenlijk dat ook in de wet wordt vastgelegd wanneer gehandicapte kinderen bepaalde vakken niet hoeven te volgen."

Volgens juridisch onderwijsadviseur Katinka Slump is dit de wereld op zijn kop. "Scholen willen toch zelf zo veel mogelijk vrijheid? Zelfs de onderwijsinspectie heeft tegen het Gerrit Rietveld gezegd dat ze de vrijstelling aan Joost konden verlenen. Maar om een uitspraak uit te lokken over de grenzen van passend onderwijs laten ze Joost in de kou staan."

---

speciaal onderwijs

Dat is precies wat er op school bij mijn dochter gebeurt. Er wordt staatsexamen gedaan. Niet alles is mogelijk aan vakken vanwege de roosterplanning maar er wordt wel ingezet op een zo praktisch mogelijke oplossing. De examens worden over een paar jaar verdeeld.

Passend Onderwijs zou kunnen betekenen dat ook regulier onderwijs meer praktische oplossingen biedt. En niet juist minder.

Doof, blind of dyslectisch

Vindt ik echt handicaps van een heel andere orde en daardoor niet de vergelijken. Doven en blinden hebben aanpassingen nodig om überhaupt te kunnen functioneren (gebarentaal, braille, etc). Is het niet meer op z'n plaats om dyslexie met een stoornis als autisme te vergelijken. Daar zijn ook geen dispensaties voor.

Het zou mooi zijn om voor iedere stoornis passend onderwijs te kunnen bieden met bijbehorende aanpassingen/dispensaties, alleen denk ik dan dat we op termijn ineens verrassend veel autisten en dyslecten hebben die van dit soort regelingen gebruik willen maken.

Aanzuigende werking

Het kan ook nog dat het tot onderwijsvernieuwing leidt. Wat goed is voor deze kinderen kan ook goed zijn voor andere kinderen.
Vroeger kwamen veel van dit soort kinderen als functioneel analfabeet van school door gebrek aan aandacht voor een onzichtbare beperking die we nu wel kunnen zien.

duidelijker

Wat jammer nou. Je was zo duidelijk de vorige keer en nu ben je zo vaag.
"Doven en blinden hebben aanpassingen nodig om überhaupt te kunnen functioneren (gebarentaal, braille, etc). "
Dyslecten ook (voorlezen ipv zelf lezen, speciale lettertypes)

"Is het niet meer op z'n plaats om dyslexie met een stoornis als autisme te vergelijken. Daar zijn ook geen dispensaties voor."
Jawel hoor, die zijn er ook al gaat dat meer om maatwerk. Maar bedoel je nu eigenlijk dat het geen handicaps zijn in jouw beleving?

"ik dan dat we op termijn ineens verrassend veel autisten en dyslecten hebben die van dit soort regelingen gebruik willen maken."
Het is toch niet besmettelijk hoop ik?

Wat heeft jouw vermoeden van mogelijk misbruik nu met deze zaak te maken trouwens. Tussen school en ouders bestaat er geen twijfel over het feit dat Joost dyslectisch is. Waarom twijfel jij wel?

Ouders geven kennis door over aangepast onderwijs

http://archief.ouders.nl//pdf/rapport_de_dunne_lijn.pdf

De dunne lijn tussen naar school gaan en thuis komen te zitten.
Dit zijn ouders die zelf een onderzoek zijn begonnen naar de situatie van thuiszitters. Het meeveren van de school kan alle verschil maken hoe het verder gaat met een kind en of het thuis komt te zitten. Het gaat over regulier en speciaal onderwijs. Maar ook over afstromen van de groep kinderen met dyslexie omdat ze geen vrijstelling krijgen van de talen.

In tegenstelling tot zo'n botte dwang en geen hulp Renn4 workshop hebben deze ouders uit de verhalen een aantal suggesties voor hulp en verbetering gedestilleerd om te zorgen dat het (weer) goed gaat met het leren en ontwikkelen van een kind.
Ik weet niet hoe ver ze nu zijn, het is een wetenschappelijk onderzoek, deze ouders zijn ook wetenschappers, maar mogelijk kun je je verhaal op de site nog kwijt.

Constateringen:
 Er zijn leerlingen die een heel wat betere schooltijd zouden kunnen hebben.
 Er zijn ouders die met de moed der wanhoop en vaak met een gevoel van isolement strijden voor de toekomst van hun kind.
 Soms is de strijd succesvol, soms ook niet.
 Er zijn ouders die behoefte hebben aan contact met andere ouders in soortgelijke omstandigheden. Opvallend vaak gaat het hierbij om leerlingen die het grootste deel van de tijd één-op-één-onderwijs nodig hebben.
 Er zijn ouders die niet de behoefte hebben uitgesproken aan contact, maar er wel bij gebaat
zouden zijn.
 Ouders van leerlingen met een ernstige handicap worden erg triest van het feit dat de geest wordt vergeten, omdat het lichaam van hun kind lastig is.
 In het ASS en PDD-NOS spectrum zijn verschillende verhalen te vinden waarin de leerling op niveau kon blijven leren, maar er zijn meer verhalen te vinden waarin de leerlingen van
HAVO/VWO afzakken naar VMBO of thuiszitten. Steeds terugkerende verschillen tussen beide varianten zijn: zet de leerling in een drukke of rustige klas; geef geen of wel extra planningshulp, pas niet of wel de regels aan voor dit geval, zorg niet of wel voor goed gestructureerd onderwijs. De eerste variant maakt een slechte afloop waarschijnlijk, de tweede een goede.
 In de combinatie met dyslexie zien we bovendien leerlingen die vlak voor de overgang naar de bovenbouw op de talen blijven zitten, terwijl ze op hun profielvakken goed scoren.
 Ouders zoeken of realiseren zelf oplossingen voor hun kind. Sommigen ontwikkelen zelfs een eigen school voor hun kind en leerlingen met een vergelijkbare problematiek.

Dat alles moeten kunnen

Een aantal jaren geleden kwam ik op een congres een scheikundig ingenieur tegen. Hij had zelf een bloeiende carriere gehad bij een groot bedrijf, met secretaresses.
Zijn zoon zat nu, na zijn opleiding, thuis op zijn campingstoeltje zijn tijd te verdoen met computerspelletjes.
Beiden met het syndroom van Asperger.
Blijkbaar willen we dat. Alles of niets. Winners en loosers.

handicap

Tja, gaan we nu verzanden in een definitie van handicap? Ik snap dat het enorm frustrerend en beperkend kan zijn, maar dan nog: dyslexie vergelijken met blindheid gaat mij veel te ver. Er zijn maar weinig compleet blinde kinderen in het regulier onderwijs, echt niet te vergelijken met het aantal dyslecten.

Kunnen autisten een vak laten vallen om toch hun diploma te halen? Is mij niet bekend.

Ook valt mij op dat in dit soort discussies sommige ouders graag het woord handicap gebruiken, maar o wee als er verwezen zou worden naar SO. Terwijl dit voor autisten wel aan de orde is. Nee zo gehandicapt zijn ze dan ook weer niet. Neemt niet weg dat ik iedereen gun om op het hoogste niveau een diploma te halen, maar dan moet je mensen met een blinde vlek voor exacte vakken dat ook gunnen. Kortom, iedereen weer z'n eigen vakken laten kiezen en de profielen schrappen.

En over dat misbruik: daar is toch nu al sprake van? Het VO herbergt tegenwoordig meer dyslecten dan er überhaupt kunnen zijn. Maar dat is weer een hele andere discussie.

Het verschil MK

Ouders doen er alles aan om te zorgen dat hun kind meekomt met de rest. Kansen bieden aan alle kinderen is wel het onderwijsniveau verhogen. Dat zou een belang van de hele samenleving moeten zijn.
Je kunt er ook voor kiezen om ze af te schrijven en te bestraffen. In die spanning zit het zo'n beetje. Zijn het domme, luie onderpresteerders met veel te ambitieuze pamperende ouders of zijn er met wat aanpassingen weer kansen op ontwikkeling en zelfstandigheid.
Blijkbaar kan het niet op een normale manier besproken worden. En zijn er extreme stellingnames, net welke positie je zelf hebt. Al dan niet met zorgenkind.

"Neemt niet weg dat ik iedereen gun om op het hoogste niveau een diploma te halen, maar dan moet je mensen met een blinde vlek voor exacte vakken dat ook gunnen. Kortom, iedereen weer z'n eigen vakken laten kiezen en de profielen schrappen."

Toe maar, vergelijk wiskunde C voor iemand met een VWO-alfa-hoofd maar met een vooral aangeleerde angst voor bètavakken maar gewoon met DRIE talen als je moeite hebt met lezen en met spelling maar prima antwoord kan geven als het voorgelezen wordt en je dat mondeling zou mogen doen.