Zorgenkind door opvoeding?

herkenbaar

Twee kinderen hier met veel van hun vader en uiteraard ook van mij. Elk kind opgevoed met dezelfde normen en waarden, aangepast aan hun eigen persoonlijkheid. Uiteraard is iedereen in het gezin gevormd door jeugd, opvoeding, karakter/persoonlijkheid en gebeurtenissen. Alles vormt je in het leven. Maar dat kan ik ze nu nog niet zo goed duidelijk maken. Ook zij geven de opvoeding de schuld van dingen die anders gaan dan zij graag zouden zien. Ik accepteer dat (maar), want het zijn hun gevoelens en gedachtes er over en daar kan ik niets anders van maken. Ik vind het niet altijd leuk of terecht. Waar ik fout zat geef ik dat toe, de rest probeer ik naast me neer te leggen.

Afwegen

Ik denk dat met name adolescenten hun eigen identiteit en manier van doen opbouwen door dat van hun ouders en andere opvoeders te evalueren. Waar zijn ze het mee eens, wat zouden ze anders doen. Hoe hebben ze zaken als kind ervaren. Dat hoort bij de persoonlijkheidsontwikkeling. Maar het kan er wel eens wat ongenuanceerd uitkomen.
Als ze wat ouder zijn en zelf ouder vallen er ineens kwartjes en komt er een hoop waardering terug.
Het is natuurlijk duidelijk dat jij dan het object van hun meten en wegen bent, maar ik zou het toch niet al te persoonlijk nemen.
En accepteren dat je uiteraard ook keuzes hebt gemaakt vanuit jezelf, die achteraf gezien, of vanuit hun standpunt gezien, voor hen minder handig bleken te zijn.
Voor opgroeiende jongeren wordt het dan tijd om het zelf anders en beter te doen.
Maar het kan een pijnlijke excercitie zijn voor beiden.
Voorlopig hoor ik hier alleen nog maar dat mijn kinderen het precies zo zouden doen als ikzelf, maar ik zit te wachten op het moment dat ze aangeven dat ze zaken toch echt anders gedaan zouden hebben.

tja

Op een gegeven moment ben je zelf verantwoordelijk voor wie je bent. Natuurlijk ben je gevormd door alles wat je hebt meegemaakt, en je opvoeding hoort daar ook bij. Maar het is onvolwassen om problemen op je ouders af te schuiven als je al volwassen bent. Op een gegeven moment hoor je te snappen dat je ouders deden wat ze konden, binnen hun eigen fysieke en mentale beperkingen, en dat het nu aan jou is. Behalve natuurlijk in gevallen waar ouders echt over de schreef gingen, en het is soms nog wel lastig vast te stellen wanneer dat het geval is. Maar ook dan kun je dat wel vaststellen, maar daarna moet je er zelf mee aan de slag.

Reactie

Voor alle duidelijkheid: Het is voor mij geen pijnlijke excercitie om dit van mijn zoon te horen. Het was een heel redelijk gesprek, wat me wel aan het denken heeft gezet.

Zoals ik zei: Ik ben tevreden over de opvoeding die ik mijn kinderen heb gegeven. Wat ik me later wel bedacht: De ziekte en verslavingsgevoeligheid van mijn zoon is aangeboren (volgens deskundigen). De problemen van mijn dochter zijn van andere aard en zouden juist wel te herleiden kunnen zijn aan haar opvoeding. Maar niet van mijn opvoeding; dat is ook de reden dat ik van haar vader ben gescheiden.

Misschien heeft het me aan het denken gezet omdat juist mijn zoon de opvoeding noemt als oorzaak van zijn problemen.

Opvoeding

Ik denk, kijkend naar mijn eigen opvoeding, dat opvoeding wel een heel grote rol heeft gespeeld. Ik kan van heel veel dingen aanwijzen dat ik ze nu zus of zo doe, door wat mij als kind is aangeleerd of voorgeleefd. Maar wel met een paar kanttekeningen.

- ik kan niet controleren of het daadwerkelijk anders had uitgepakt als mijn opvoeding anders was geweest. Elke opvoeding is een experiment dat je niet over kunt doen.

- veel keuzes die ouders maken zijn ook maar ingegeven door omstandigheden, tijdgeest, sociale druk, of gebrek aan kennis. In de jaren 70 werd bv heel anders aangekeken tegen sommige zaken dan nu en je kunt achteraf wel stellen dat het anders had gemoeten, maar elke ouder wordt ook beïnvloed door de omstandigheden. Kortom: oordelen met de kennis achteraf is makkelijk.

- ik ben nu ouder dan mijn ouders waren toen ze bepaalde cruciale beslissingen moesten nemen. En als je je afvraagt 'wat zou ik nu doen als mijn dochter....' dan realiseer je je dat je het óók niet zo goed weet. Ouder worden maakt milder.

- opvoeding is niet alleen de dingen die je je kinderen leert, maar ook wat je voorleeft en hoe je zelf met situaties omgaat. Mijn ouders probeerden me wel X te leren maar toen ze zelf Y deden pikte ik natuurlijk Y op. Terwijl ze in de veronderstelling verkeerden me met X opgevoed te hebben.

Kortom: ik denk dat opvoeding wel veel invloed heeft en dat daar van alles mis kan gaan, maar ook dat je dat ouders niet altijd zo zwaar kunt aanrekenen als jongvolwassenen dat soms doen.

Hmm

Ik geloof dat het een combinatie is. Je hebt kindfactoren, ouderfactoren en dan ook nog de opvoeding en de omstandigheden waarin deze plaats vindt.

Omdat er drie dingen zijn waarop het mis kan gaan, kan je niet zo makkelijk zeggen dat het iemands schuld is. Scheiding, schulden, weinig geld, veel geld, de buurt waar je op groeit, de school waar je op zit, hebben allemaal invloed op opvoeding. Karakter van kind en ouder hebben ook invloed evenals opvoeding die ouder heeft gehad.

Helaas komt er geen handleiding mee, al doende leert men waardoor je bijna niet je twee kinderen hetzelfde kan opvoeden. Ook omdat ieder kind een eigen karakter heeft.

Als er sprake is van ziekte bij kind, kan je spreken van kindfactoren waardoor dingen misgaan. Maar vervolgens is het aan de ouder hoe daarmee om te gaan en hoe op te voeden.

Bijvoorbeeld: als je kind ADHD heeft en je woont drie hoog achter in de stad heb je heel andere problemen dan als je op een champignonnen kwekerij woont in Limburg met je kind met ADHD.

Kortom ik vind dt het niet zo een op een te zeggen is.

Wellicht

Het kan zijn dat je zoon in zijn omgeving (vrienden, hulpverleners) mensen tegen is gekomen die de koude-grond-psychologie praktiseren met overtuiging. Dan komt alles van de opvoeding, is degene die de meeste opvoeding heeft gedaan daarop aanspreekbaar en kan het kleinste incident dé verklaring worden waarom iets in het leven anders gaat dan men wil. Zo ontsnapt men aan de eigen verantwoordelijkheid. Maar vooral: zo krijgt narigheid een verklaring.
Waar komt het lijden (groot woord) vandaan? Dat is al een hele oude vraag. In het boek Job worden er drie mogelijke verklaringen gegeven: jij hebt iets verkeerds gedaan, en anders je ouders of je voorouders. Deze verklaring is in feite nu het meest gangbare: als je ziek of ongelukkig wordt heb je zelf iets verkeerd gedaan (en moet je aan de mindfullness), of je ouders (opvoeding). Wij gaan niet verder terug, opa's en oma's blijven buiten beschouwing. De tweede verklaring is: het is een beproeving, een test.De derde verklaring is: het loutert je (nu zeggen we dan: ik ben er sterker door geworden). Job zelf houdt het bij een aanklacht: de oorzaken wijst hij af en hij vindt het gewoon (scheldwoord) dat hem alle ellende overkomt.
Ik denk dat ik aan mijn volwassen zoon zou vragen wat ik dan anders had kunnen doen of fout gedaan heb. Tegelijkertijd zou ik wel de boodschap uitzenden, dat elke opvoeder een amateur is, die zijn best doet; en dat het met de kinderen van professionele opvoeders vaak nog slechter afloopt. Je hebt in het leven te maken met opvoeders die levende mensen zijn, jonge mensen, die hun best doen; niet met een laboratoriumgestuurd en geprotocolliseerd handelingsperspectief. En voor hem het geluk: hij zal het anders doen. Tegelijk ook de pech: hij zal andere fouten maken. Een rimpelloze opvoeding/jeugd is een opvoeding door robots, waar het leven uitgehaald is en mensen niet voorbereid zijn op een zelfstandig leven.
Overigens is het voor gescheiden ouders ook verleidelijk om de ander, de ex als schuldige aan te wijzen. Maar dan blijven nog dezelfde bezwaren staan. Het gaat er toch om hoe je ermee omgaat. Alles verwijzen naar een schuldige die buiten jou ligt en wat niet meer veranderd kan worden is een manier om ermee om te gaan. Het brengt je meestal verder in de problemen.

Tsjor

Tsjor

'Overigens is het voor gescheiden ouders ook verleidelijk om de ander, de ex als schuldige aan te wijzen. Maar dan blijven nog dezelfde bezwaren staan. Het gaat er toch om hoe je ermee omgaat. Alles verwijzen naar een schuldige die buiten jou ligt en wat niet meer veranderd kan worden is een manier om ermee om te gaan. Het brengt je meestal verder in de problemen'

Hoewel ik het niet eens was met de manier van opvoeden van mijn ex (autoritair, kleinerend) zijn het juist mijn kinderen die aangeven dat hij de oorzaak is van hun problemen. Naast de ziekte van mijn zoon en zijn ex-verslaving speelde er nog veel meer: Het gevoel niets waard te zijn, altijd alles fout te doen, depressief met zelfmoordgedachten. Ik heb natuurlijk ook fouten in mijn opvoeding gemaakt, ik ben ook geen professional. Maar van autoritair of kleinerend gedrag van mijn kant was absoluut geen sprake.

Mijn zoon heeft hele goede hulp gekregen. Waar niet werd uitgeplozen waar zijn problemen vandaan komen, maar wel keihard werd gewerkt aan het oplossen van zijn problemen. En dat is voor 90% gelukt.

Phaedra

Fijn dat de hulpverlening dat heeft gedaan. Ik begreep dat jouw zoon vond dat jij niet goed opvoedde. Maar het kan zijn dat de hulpverlening weinig aandacht eraan besteedde, terwijl ze wel de oorzaak bij 'opvoeding' legden. Het is namelijk erg gemakkelijk om een boosdoener aan te wijzen, het haalt veel verantwoordelijkheid en nadenken over andere oorzaken (meestal complex) weg. Het is de simpelste uitgang, die moeilijk te bewijzen of te ontkennen is. Je kunt een opvoeding niet overdoen.

Tsjor

Phaedra

Wat ik geleerd heb door mijn eigen ouders is dat het er op zich niet zoveel toe doet door wie of wat er dingen in de opvoeding gehaperd hebben of ronduit fout zijn gegaan, als de ouders maar bereid zijn om toe te geven dat ze fouten hébben gemaakt en daar sorry over durven te zeggen. Ik mis dat in jouw verhaal een beetje. Het is goed dat je met zelfvertrouwen over je eigen aandeel in de opvoeding kunt praten en dat wil ik je ook absoluut niet verwijten, maar ik denk dat je zoon nu niet zit te wachten op hoe je het hier brengt. Jij bent tevreden over hoe je het hebt gedaan. Je ex-man, de ziekte van je zoon en zijn verslavingsgevoeligheid zijn de reden van de missers in de opvoeding. Zo ligt het natuurlijk niet. Ondanks dat je tevreden mag zijn over je opvoeding, echt!, moet je je ook realiseren dat iedere ouder fouten maakt. Veel ouders vinden het normaal dat kinderen sorry en ik zal het nooit meer doen moeten zeggen voor minder fraai gedrag en komen niet op het idee dat een kind dat ook wel eens wil horen.

Ik denk

Ik denk dat dat inderdaad pas komt als de kinderen ouder zijn, zelf meer keuzes moeten maken, verantwoordelijkheid moeten nemen, moeten roeien met de riemen die ze hebben.
Theekopje verwoordt het een beetje zoals ik het ook voel.
En inderdaad, Kaaskopje, ook kinderen horen graag eens sorry, dat heb ik zelf ook ervaren.
Nu heb ik een beetje een koppig karakter in de zin van: als ik het niet heb gedaan zeg ik geen sorry.
Maar heel soms, mede om er soms ook een klein beetje vanaf te zijn, zeg ik tegenwoordig ook sorry als ik het niet heb gedaan.
En ik probeer ook steeds meer mijzelf voor te houden dat een ieders waarheid een subjectieve waarneming is. Ook die van mij.
Zo heeft mijn dochter een zeer beperkt en dan ook nog eens verwrongen beeld van het verleden. Hoe het ook is, wat de waarheid ook is, het blijft haar eigen ervaring, zelfs al klopt die echt van geen kanten (de feiten in het verhaal bedoel ik daarmee).

Reactie op Kaaskopje en Anno

Eerder schrijf ik: 'Ik heb natuurlijk ook fouten in mijn opvoeding gemaakt, ik ben ook geen professional', dus ik steek wel degelijk mijn hand ook in eigen boezem en deins er niet voor terug om sorry te zeggen.

'Je ex-man, de ziekte van je zoon en zijn verslavingsgevoeligheid zijn de reden van de missers in de opvoeding. Zo ligt het natuurlijk niet'. Misschien begrijp ik je woorden verkeerd, maar de ziekte van mijn zoon en zijn verslavingsgevoeligheid zijn aangeboren. Dat de opvoeding van mijn ex-man een reden is van de problemen die mijn beide kinderen op latere leeftijd hebben gekregen berust voor een groot deel op de waarheid.

En Anno, ook mijn dochter heeft voor een deel een verwrongen beeld van het verleden. Zo omschrijft ze haar vader als gewelddadig, terwijl daar (afgezien van af en toe een 'corrigerende tik') absoluut geen sprake van was.

Phaedra: over je dochter

Zij heeft dat kennelijk zo ervaren, als bedreigend, voor haar. Jij hebt het anders ervaren. Zo is het nu eenmaal: eenzelfde gebeurtenis wordt door iedereen anders ervaren. Het is niet fout wat je kinderen denken, het is hun perceptie. Je kan iemands ervaring niet afdoen met: zo was het niet. In plaats van hun ervaring afdoen lijkt het me beter interesse te tonen en enig medeleven, dat je niet wist dat het zo voor hen was. En dat je wel je best deed. Want dat doet elke ouder denk ik, roeien met de riemen die je hebt en je best naar vermogen. Dat zullen zij als zij ouders worden ook merken. Niemand is perfect.

precies

" Je kan iemands ervaring niet afdoen met: zo was het niet. In plaats van hun ervaring afdoen lijkt het me beter interesse te tonen en enig medeleven, dat je niet wist dat het zo voor hen was. "

Precies. Mijn moeder doet dit bijvoorbeeld niet. ZIJ heeft een verwrongen beeld van het verleden en vooral van haar aandeel daarin. Keurig herschreven tot "ik heb het zo goed gedaan en wat was het toch moeilijk voor me". Daarbij vergeet ze dat ik nog wel de herinneringen heb die zij zo handig heeft uitgewist omdat ze niet in dat plaatje passen.
Haar oplossing is dan te zeggen dat ik het verzin. Of om me uit te lachen dat ik er vroeger mee zat. Of inderdaad alles is de schuld haar ex-man.

Phaedra

Dat de opvoeding van mijn ex-man een reden is van de problemen die mijn beide kinderen op latere leeftijd hebben gekregen berust voor een groot deel op de waarheid.===

Ik heb geen reden om daaraan te twijfelen. Ik heb ook gelezen dat je beseft dat je fouten maakt. Dat je bereid bent om sorry te zeggen is mooi, absoluut. Maar hoe verwerk je dat in zo'n gesprek met je zoon?

Zou je bijvoorbeeld bereid zijn om met een therapeut te bespreken wat jouw aandeel is geweest in de negativiteit van je zoon? Zonder mitsen en maren dus.

Dat merk in nu al.

Mijn zoon begint soms over dingen die er gebeurt zijn toen hij wat jonger was. Geen levensgrote zaken en volgens mij hebben we die periode keurig afgerond. Dat straal ik dan ook uit naar hem, zo erg was het allemaal niet.
Ik merk nu dat hij hier anders over denkt. Hij neemt mij niets kwalijk,, verwijt me niets, maar geeft aan dat het voor hem een moeilijke tijd was.
Ik merk ook dat het moeilijk is om zijn terugblik niet te bagatalliseren, rozer te kleuren en af te doen als :" wat geweest is, is geweest en ik kon er niets aan doen".
Mijn zoon hoeft geen excuses, wel begrip. Begrip dat zijn visie niet verkeerd is, ook vraag ik hem wat ik anders had kunnen doen, of hij begrijpt dat ik toen keuzes moest maken, maar dat die misschien niet in zijn belang zijn geweest.
Het is moeilijk om dan echt open te zijn, er komt ook iets naar boven van:" dat waren mijn zaken en ik wens nu niet veroordeeld te worden".

zoiets Wil

Klopt Wil. Het heeft beslist ook iets ongemakkelijks.