Verwijsindex

In de praktijk

Ik ben eigenlijk op zoek naar ervaringen in de praktijk. Er is al een proef gewest in 30 gemeenten,daarna uitgebreid naar 122 gemeenten en sinds kort is Noord Holland hiermee gestart. Er zouden al 70.000 meldingen zijn geweest en 11.000 matches. Ik benieuwd of er ouders zijn de her al enige ervaring mee hebben. Als niemand reageert is dat ook duidelijk.

Tsjor

Met dank

Voor je heldere antwoord. Het moet ook nog door de eerste kamer, maar ik denk dat je beschrijving van de stand van zaken aardig accuraat is.
Ik denk dat het sterk bepaald wordt door de inrichting van de CJG's of 'men' denkt daarvoor een verwijsindex nodig te hebben.
Wat is jouw inschatting, wordt het een zinnig instrument of is de vrees van velen (mijzelf inclusief) terecht, dat we een megagroot instrument krijgen met enerzijds een sterk beheersmatig en stigmatiserend karakter en anderzijds te log om nog iets zinnigs van te verwachten?

Tsjor

Omgekeerd

De voorgeschiedenis is duidelijk, alhoewel de ontwikkeling van EKD en verwijsindex zowel in tijd als in 'impulsen' door elkaar lopen. Het electronische dossier van de JGZ zou eigenlijk moeten uitgroeien tot het EKD en dat is (gelukkig) van de baan. Het EKD komt er wel, maar dan voor de JGZ.

Je schrijft: 'Het bijzondere aan de hele discussie is dat vooral ouders bezwaar maken, vanwege het geregistreerd staan, maar dat de verwijsindex eigenlijk een aanklacht tegen de samenwerking tussen opvoedprofessionals (onderwijs en hulpverlening) is.'

Het bijzondere van het systeem is dat het geen registratiesysteem van betrokken hulpverleners is (wat je op grond van de voorgeschiedenis wel zou mogen verwachten) maar juist wel een registratiesysteem van 'zorgsignalen' over kinderen/ouders. Zijn er zorgen over een kind, dan meld je. Niet: ben je betrokken bij de zorg van een kind, dan meld je.

Ik zou voor het laatste zijn, maar dat vraagt even een heel andere draai.

Tsjor

Iets uitvoeriger

Stel je nu eens voor Onyx, dat het systeem precies was waar het voor bedoeld was, namelijk zorgen dat hulpverleners die bij een gezin/jongere betrokken zijn met elkaar communiceren.

Allereerst natuurlijk de vraag of het niet eenvoudiger is om het aan de betreffende ouder/jongere te vragen. Maar goed, blijkbaar is dat te complex.

De verwijsindex zou dan de namen moeten bevatten van mensen die daadwerkelijk betrokken zijn. Dat kan, als het systeem zodanig is, dat hulpverleners toestemming vragen aan ouders om zich in de verwijsindex te melden als hulpverlener, waarbij je dan ook nog zou moeten kunnen aangeven in welke categorie je hulp geeft (globaal, dus bijvoorbeeld categorieën als inkomen, woonsituatie, psychische hulpverlening, sociale hulpverlening, school etc. Die aanduiding geeft dan aan op welk terrein de betreffende hulpverlener actief is n waar hij/zij dan ook verantwoordelijk voor is.

Alleen instanties die niet op aangeven van de ouders erbij zijn gehaald zouden zonder toestemming mogen melden, dat geldt dan bijvoorbeeld voor het AMK, Raad voor de kinderbescherming, voogdij, leerplichtambtenaar.

Er hoeft geen meldingsplicht te komen, wat mij betreft. Het is eerder een soort beroepseer, omdat je met een melding ingelijk drie dingen aangeeft:
a. je neemt de verantwoordelijkheid voor een bepaald facet van de hulpverlening waarvoor je ook bent angsteld;
b. ouder/jongere hebben toestemming gegeven, dus ze erkennen jou als een relevante hulpverlener;
c. je geeft aan dat je bereikbaar wilt zijn voor collega's, andere instellingen en dat je aanspreekbaar wilt zijn op wat je doet of zou moeten doen.

Als er dan een 'match' ontstaat, en twee mensen gaan met elkaar praten, dan gaat het vooral over de vraag: wat doe jij, wat doe ik, zou er nog iets anders moeten gebeuren. Het gesprek gaat dan over hulpverlening, niet over het rondklepperen van vage signalen, met een zucht afgesloten omdat beiden er niks aan kunnen doen.

De verwijsindex zou toegankelijk moeten zijn voor ouders en jongeren en alleen voor jongeren vanaf een bepaalde leeftijd (16 jaar bijvoorbeeld) voor zover het problematiek van de jongere betreft. Zo houdt je als ouder controle op het hulpverleningssysteem zelf. Ja, dan kan het ook zijn dat je ziet dat de leerplichtambtenaar is ingeschakeld. Maar goed, is dat erg? Het is toch niet de bedoeling dat we een soort geheime politie opzetten.
Als er een serieuze vraag ligt van een jongere om iets wel bekend te maken, maar niet zodanig dat de ouder dat kan zien, dan zou dat digitaal mogelijk moeten zijn. Er komt dan wel een overzicht van hulpverleners die betrokken zijn bij de jongere, maar de ouder ziet dat niet.

Ik zou niet zijn voor een meldingsplicht. Het zou eerder een soort beroepseer moeten zijn. Mogelijk kun je het koppelen aan kwaliteitsonderzoeken: een instelling voor maatschappelijk werk die nooit genoemd wordt in de vewijsindex zou in theorie dan geen enkele klant hebben; of geen enkele klant van wie zij het vertrouwen geniet; of zij willen met niemand samenwerken. Dan kun je vraagtekens zetten bij zo'n instelling. Een hulpverlener die betrokken is bij een gezin of een jongere en die zich niet meldt zou later niet moeten zeuren als er door anderen een hulpverleningstraject wordt ingezet waar zij niets van weten. Niet melden wil zeggen dat je geen rol van betekenis speelt of wil spelen. Dat kan.

In elk geval beantwoordt zo'n systeem veel meer aan de oorspronkelijke doelstelling. Of je daarmee drama's als die van Savannah, Roermond of het maasmeisje voorkomt, dat weet ik niet, maar ik geloof ook niet dat die met 'zorgmeldingen' waren voorkomen. In al die kwesties waren de 'zorgmeldingen' meer dan ruimschoots voor handen. Alleen waren de betrokken niet aanspreekbaar op hun verantwoordelijkheden. Daar heb je dus een ander systeem voor nodig. Dat mag ook 'verwijsindex' heten, maar het is net iets anders dan wat nu opgezet wordt.

Tsjor